شماره بیست و چهارم «فرهنگ امروز» منتشر شد

به گزارش سایت «تاریخ ما»، شمارۀ بیست‌وچهارم نشریه «فرهنگ امروز» با تصویری از بهمن فرمان‌آرا منتشر شد. مصاحبه با فرمان‌آرا که به‌منظور بررسی «موج نو» سینمای ایران انجام شده، زوایای جالبی از تاریخ سینمای دهۀ چهل را روشن می‌سازد. دهۀ چهل برای سینمای ایران بسیار متفاوت بود؛ در این دهه سینماگرانی ظاهر شدند که راهی متفاوت از آنچه پیش از آن وجود داشت در پیش گرفتند. فرمان‌آرا به دلیل نقشی که در تولید آثار متفاوت سینمای ایران در زمان حضورش در شرکت گسترش صنایع سینمای ایران ایفا کرد و به دلیل ارتباط نزدیک با کارگزاران سینمای ایران، در این مصاحبه از افراد و سیاست‌های بسیاری سخن گفته است؛ از رابطه با ابراهیم گلستان، عباس کیارستمی، بهرام بیضایی و دیدگاهش نسبت به محمدرضا اصلانی و فریدون رهنما تا چگونگی متوقف کردن فیلم اورسن ولز. جزئیات این مصاحبه پر است از نکات جالب توجه در حوزۀ سینما و سیاست.

اما تیتر یک این شماره به جنگ اختصاص یافته است. تاریخ ایران مملو از جنگ‌ها و صلح‌های متوالی است که به‌نحوی بر سرنوشت این کشور تأثیرگذار بوده است؛ اما علی‌رغم اهمیت این پدیدۀ سیاسی-نظامی، در کشورمان چندان در باب آن نظریه‌پردازی نشده است. این فقدان، فرهنگ امروز را بر آن داشت که برخی تأملات نظری پیرامون مفهوم جنگ در اندیشۀ سیاسی را ارائه دهد. البته پیش از ورود به بحث، بهزاد جامه‌بزرگ، سردبیر نشریه در سرمقالۀ این شماره این پرسش‌ها را مطرح می‌کند: «چرا آکادمسین‌ها و روشنفکران ایرانی از اندیشیدن در باب جنگ در هراسند؟ آیا اندیشیدن در باب جنگ به معنای موضع‌گیری علیه صلح است؟» به دلیل اهمیت پاسخ به این پرسش‌ها و تأمین اندکی از این احساس نیاز، فرهنگ امروز در این شماره دو پروندۀ خود را به موضوع جنگ اختصاص داده است.

 پروندۀ اول در بخش اندیشه به برخی تأملات نظری در تاریخ اندیشۀ سیاسی و فلسفه دربارۀ جنگ نظر دارد. کلاوزویتس و ماکیاوللی دو اندیشمند شناخته‌شده در این دو حوزه هستند؛ اما فرهنگ امروز بر آن شده تا اندیشمندان دیگری که در این حوزه کمتر شناخته شده‌اند، نیز بپردازد. در همین راستا سید جواد طباطبایی در یادداشتی مفصل نگاهی دارد به رسالۀ تقریرات دربارۀ حقوق جنگ اثر فرانثیسکو ویتوریا. همچنین در این پرونده آثار دیگری دربارۀ هوگو گروتیوس، ماکیاوللی، فیشته، کلاوزویتس، آگوستین قدیس، کانت، هگل، کارل اشمیت و… منتشر شده است.

در پروندۀ دوم تحت عنوان الهیات جنگ، نگاه دو دین اسلام و مسیحیت را به مقولۀ جنگ مدنظر قرار داده است. گفت‌وگو با احمد مبلغی و عماد افروغ و مطلبی از فاروک رحمانوویچ و شیرین سعیدی، استادیار علوم سیاسی دانشگاه آرکانزاس ایالات متحده، از مطالب خواندنی این پرونده هستند.

«شادی؛ از الوهیت تا صنعت»، عنوان دیگر پروندۀ فرهنگ امروز است که به گذار مفهوم شادی و سعادت از عهد باستان تا عصر مدرن پرداخته است. این پرونده سعی دارد ضمن بررسی موضوع شادی از منظر فلسفی، جامعه‌شناسی و روان‌شناسی، گذار شادی از مفهومی الهی و اصطلاحی ارزشی در دوران کهن، به ابزاری صرف برای پیشبرد مقاصد اقتصادی در جوامع پیشرفته را مورد توجه قرار دهد؛ و به چرایی وضعیت موجود جامعۀ ایرانی بپردازد. نعمت‌الله فاضلی گفتاری مفصل دربارۀ بررسی طرح‌واره‌های لذت و شادی در دورۀ پیشامعاصر و مدرن ایرانی بیان کرده است. جبار رحمانی در بحثی جامعه‌شناسانه به زمینه‌های افول شادی در زندگی امروز ما اشاره کرده است. گفت‌وگو با همایون همتی در باب فضیلت، سعادت و شادی در قرون‌وسطی و گفت‌وگو با میثم سفیدخوش دربارۀ مفهوم خوشبختی از منظر کانت، از دیگر مطالب خواندنی این پرونده هستند. همچنین به دلیل اهمیت باور زرتشتیان به شادی، سید مجتبی آقایی به تحقیق در این مورد پرداخته است. داوود قاسم‌زاده، محسن پهلوان، امیر قاجارگر و مینا قاجارگر هریک از منظر جامعه‌شناسی و روان‌شناسی و فلسفه، فرهنگ امروز را در این پرونده یاری رسانده‌اند.

سرویس مطالعات فرهنگی این شمارۀ فرهنگ امروز با دست گذاشتن بر مسئلۀ ژانر در زمینۀ حیات اجتماعی و فرهنگی امروز تلاش کرده است ژانر را برای مخاطب علاقه‌مند فضاهای بینارشته‌ای هنر/ ادبیات و مطالعات فرهنگی/ اجتماعی آشنایی‌زدایی کرده و در معرض نگاه‌های تازه قرار دهد. فرهنگ امروز در این مسیر، گذری آسیب‌شناسانه بر موضوعی دارد که وجه زیبایی‌شناختی‌اش روشنگر فضای زیست انسانی است؛ در همین زمینه، از نظریۀ مصرف و سبک هنری به نظریۀ ادبی توجه داشته و با گذری بر سینما و گیم، دریچه‌ای بر نوعی کاربرد مهم نظریۀ ژانر در مطالعات اجتماعی می‌گشاید. در مقولۀ ژانر در سینما، مصاحبۀ مفصل و خواندنی با فرزاد مؤتمن بسیار راه‌گشاست. مؤتمن در این مصاحبه در خصوص علت پا نگرفتن ژانر در سینمای ایران بسیار سخن گفت. در حوزۀ ژانر و مطالعات اجتماعی، بخشی از کتاب «برآمدن ژانر خلقیات در ایران» در این شماره به چاپ رسیده است. این کتاب که با همکاری ابراهیم توفیق، حسام ترکمان و چند تن دیگر به نگارش درآمده، پژوهشی است پیرامون مجموعه متونی که کارکرد آن‌ها توضیح خلقیات خاص و تکرارشوندۀ ایرانیان و رابطۀ آن با عقب‌ماندگی و استبدادپذیری است. همچنین در این پرونده در حوزۀ ژانر-گیم، متین ایزدی، در حوزۀ ژانر ادبیات، حسین ترکمن نژاد و در حوزۀ ژانر و مصرف روزمره، محمدرضا مریدی با فرهنگ امروز همکاری داشته‌اند.

در بخش پیشخوان، مصاحبه با محمد تهامی‌نژاد که به ترجمۀ کتاب «سینما و تاریخ» اثر مهم مارک فرو همت گماشته، برای علاقه‌مندان حوزۀ سینما و تاریخ می‌تواند قابل توجه باشد. «سیاست‌نامه سعدی» اثر روح‌الله اسلامی، «راهنمای سرگشتگان» اثری از موسی‌بن‌میمون، «محاکمه سقراط» اثر ایزیدور فو استون و «درس‌گفتارهای ادبیات جهان» اثر گرنت ال وات، بخشی از کتاب‌هایی هستند که در این شماره معرفی و نقد شده‌اند. همچنین آناند گیریدهاراداس در مقاله‌ای دو کتاب تازه منتشرشده از فرانسیس فوکویاما و آنتونی آپیا را معرفی کرده است که در این نشریه به فارسی برگردانده شده است؛ و در نهایت اینکه ترجمۀ یادداشت پیتر کنراد در مورد کتاب میشیکو کاکوتانی از دیگر مطالب این بخش است. کاکوتانی در کتاب «مرگ حقیقت» با تمرکز بر دروغ‌پردازی در عصر ترامپ به بحران فکری عصر حاضر پرداخته است.

شمارۀ بیست‌وچهارم نشریه فرهنگ امروز به مدیرمسئولی امیرابراهیم رسولی و سردبیری بهزاد جامه‌بزرگ در ۱۳۲ صفحه  با قیمت ۱۷ هزار تومان منتشر شده است.