بازار صادرات قم به کشورهای همسایه در خطر است/ جوانب مثبت تحریم
سایت «تاریخ ما» – گروه استان‌ها: هرچند ظاهراً نوسان ارزی و کاهش ارزش پول ملی، ارزش افزوده صادرات را افزایشی نشان می‌دهد اما این همه واقعیت تجارت جهانی کشور نیست. پشت ویترین به ظاهر قشنگ افزایش صادرات، پاشنه آشیل‌های بسیاری آینده تجارت جهانی کشور به ویژه قم را که وابستگی شدیدی به صادرات به کشورهای همسایه دارد، تهدید می‌کند.
در نشست صادراتی شرکت‌های دانش بنیان استان قم که صبح شنبه برگزار شد، این مسئله بررسی شده است.
مدیر دپارتمان صادرات یکی از شرکت‌های تولیدی در این جلسه با تأکید بر اینکه نمی‌توان روی بازار صادراتی برخی کشورهای همسایه حساب باز کرد، گفت: برخی کشورها مانند ترکیه و چین بسیار با برنامه و حرفه‌ای به تدریج بازارهای کشورهای همسایه را به دست می‌گیرند.
سید میثم موسویان با بیان اینکه صادرات کالا به کشور عراق بر اساس استانداردها و قواعد تجاری بین‌المللی نیست، گفت: در واقع چون در صادرات کالا به عراق اصول تجارت جهانی رعایت نمی‌شود مانند این است که کالایی از استانی به استان دیگر صادر می‌شود.
بررسی بازارهای کشورهای همسایه
وی با اشاره به اینکه با پایان حضور تکفیری‌ها و جنگ‌های داخلی عراق صادرات ایران به این کشور رونق گرفت، ادامه داد: مردم عراق در این سال‌ها هرگونه داد و ستد با شرکت‌های عربستانی و ترکیه‌ای را به عنوان عاملان جنگ تحریم و ایران را به عنوان یک کشور دوست و همراه جایگزین آن‌ها کردند.
این فعال در تجارت خارجی با ابراز نگرانی به دلیل از دست رفتن تدریجی بازار عراق به ویژه بعد از شکست تکفیری‌ها در عراق گفت: بعد از این دوران دولت ترکیه برای جبران کاهش تعاملات تجارت خارجی با رویکردی کاملاً حمایت گرانه از تجار و شرکت‌های تولیدی خود برای سرمایه‌گذاری در کشور عراق حمایت کرد.
وی با تأکید بر اینکه مزیت صادراتی ما به کشورهای همسایه اقلیمی است، گفت: ارتباط و علقه مذهبی و فرهنگی سبب شده تا حدودی ارتباط تجاری ما با کشورهایی مانند عراق تداوم یابد و در واقع اصول حرفه تجارت خارجی میان دو کشور حاکم نیست.
موسویان با بیان اینکه نگاه صادرات محور اصلاً نمی‌تواند روی ریسک صادرات به کشورهای همسایه تمرکز کند، اظهار کرد: الآن محور صادرات ما روی محصولاتی مانند زعفران، پسته، فرش دستباف و… که در واقع انحصار و مزیت منطقه‌ای برخوردار است.
ایرانی‌ها نا آشنا به اصول حرفه‌ای صادرات
وی برخورداری از تحقیقات و مطالعات بازار در عرصه صادرات جهانی را بسیار مهم ارزیابی کرد و گفت: تسلط بر ذائقه و سلیقه فکری و معیشتی و شناخت زیرساخت و امکانات راه و رمز ورود به بازارهای جهانی است.
این کارشناس حوزه تجارت خارجی با انتقاد از اینکه صنعتگران قم با اصول و چارچوب تجارت جهانی آشنا نیستند، گفت: بدون شناخت صنعت، نیازسنجی و بازار هدف، رفتن در تاریکی است.
موسویان با اعلام اینکه شرکت‌های SME در استان قم منفعل و ناکام هستند، گفت: متأسفانه تفکرات پیشرفته و نگاه صادرات محور در این شرکت‌ها به چشم نمی‌خورد.
تجار و صنعتگران ایرانی حمایت نمی‌شوند
مدیرعامل شرکت دارو درمان سلفچگان نیز در این نشست با بیان اینکه طیف‌های سنتی بازار جهانی از تجارت خارجی ایران استقبال می‌کنند، گفت: کشور عراق چون زیرساخت و اصول تجارت جهانی ندارد دنبال روابط تجاری سنتی و غیر اصولی است.
علی شریعتمداری با بیان اینکه تجار و صنعتگران ایرانی از کمترین حمایت ممکن برخوردارند، گفت: واقعیت این است که در حال حاضر دولت سد راه برنامه‌ها و اهداف بخش خصوصی است و با طرح بخشنامه‌های مختلف مانعی بزرگ شده است.
وی افزایش کیفیت محصول، شناخت اقتضائات بازار، خودباوری، انجام سفرهای نیازسنجی و مردم شناسی، تکیه بر مزیت نسبی کالا را از جمله راهکارهای توسعه صادرات به کشورهای دیگر عنوان کرد و گفت: از آنجا که ما نمی‌توانیم در اکثر قریب به اتفاق کشورها LC فعال کرده و کار بانکی انجام دهیم باید افراد شخصی معتمد در کشور محل معامله پیدا کنیم.
این صادرکننده انواع گیاهان دارویی با اعلام اینکه حضور محصلان و طلاب خارجی در قم برای ایجاد روابط تجاری خارجی مغتنم است، گفت: برخی از طلاب خارجی جامعه المصطفی به دلیل اینکه مناسبات خوبی در کشور خود دارند می‌توانند رابط و معتمد خوبی برای کشورهای خود باشند.
وی با تأکید بر اینکه صادرات جسارت و فرد عامل می‌خواهد، گفت: آنچه مهم است ورود سریع به بازار است و در این راه نباید اسیر بروکراسی‌های بی‌مورد اداری شد.
شریعتمداری با بیان اینکه شرکت‌های تولیدی و صنعتی باید لوازم و ظرفیت‌های قانونی تجارت از جمله شفافیت در سیستم مالیاتی و کارت بازرگانی فعال را داشته باشند گفت: هرکس بازار هدف را خوب بشناسد هیچ‌گاه از رقیب و اشباع بازار هراس نخواهد داشت.
باید جوانب مثبت تحریم‌ها را هم در نظر گرفت
یکی از صادرکنندگان ماشین آلات و تجهیزات صنعتی نیز با اشاره به اینکه شرکت در نمایشگاه معتبر می‌تواند به توسعه صادرات کمک کند، گفت: ما چون به خود و توانمندی‌هایمان ایمان داریم محصولات خود را تقریباً به همه قاره‌های جهان صادر می‌کنیم.
علی شاهوردی با بیان اینکه صادرات ما بعضاً زیره به کرمان بردن است، گفت: کشورهایی مانند انگلستان، فرانسه و آلمان قطب بزرگ ماشین آلات صنعتی جهان هستند اما خوشبختانه در همین کشورها هم مشتری داریم.
وی با تأکید بر اینکه باید جوانب مثبت تحریم‌ها را هم در نظر گرفت گفت: افزایش قیمت دلار جذابیت صادرات کالا را بیشتر کرده و می‌تواند یکی از انگیزه‌های مهم برای صادرات کالا باشد.
شایان ذکر است در پایان نخستین نشست از سلسله نشست‌های تخصصی انتقال تجربه صادراتی بر هم افزایی میان واحدهای فناور صادرکننده کالاها، معرفی مشترک دستاوردها به مشتریان، ایجاد یک کنسرسیوم واحد صادراتی تأکید شد.