ویترین هایی فقط برای تماشا/ تنور بازار شب یلدا زمستانی است

سایت «تاریخ ما»، گروه استان ها: «یلدا» در فرهنگ ایران باستان، سپری شدن بلندترین شب سال و پس از آن افزوده شدن بر مدت زمان روزهای آتی است و مردم ایران این شب را از غروب آفتاب آخرین روز از آذرماه تا طلوع نخستین روز از دی ماه جشن می گیرند و نقل افسانه و حافظ خوانی در این شب مرسوم است.

طبق آئین و رسومات برجا مانده، مردم ایران در این شب در محفلی گرد هم آمده و اقدام به برگزاری جشنی فاخر می کنند و برای زینت بخشی و فراهم شدن پذیرایی مطلوب، علاوه بر پخت غذایی فاخر، سایر اقلام خوراکی مانند آجیل و میوه هایی مانند کدو، هندوانه، انار و غیره نیز خریداری می شود.

فرا رسیدن ایامی همچون شب یلدا همواره برای صاحبان فروشگاه های آجیل، شیرینی سراها و بازارهای میوه فرصتی مطلوب و درآمدساز بوده و به زبانی عامیانه تر باید گفت که در این ایام بازار کاسبی این افراد گرم و پر تحرک می شده است.

در آستانه فرارسیدن شب یلدای سال ۹۷، به سرکشی از بازار و نظاره مغازه های آجیل فروشی، میوه فروشی و… که می روی، علی رغم تمام اشتیاقی که در دل مردم این سرزمین برای فرارسیدن یلدا و پایان خزان وجود دارد، جنب و جوش خیره کننده و آنچنانی دیده نمی شود.

امسال در آستانه یلدا، فروشگاه های خلوت و نبود ازدحام جمعیت در مغازه های مربوطه بسی مشهود است که خبرنگار «تاریخ ما» به بررسی این مساله در پرس و جو از مردم و برخی از فروشندگان پرداخت.

رکود در بازار شب یلدای امسال مشهود است

صاحب یک فروشگاه آجیل در پرترددترین نقطه و مرکز شهر اراک در گفت و گو با خبرنگار «تاریخ ما» اظهار داشت: شرایط موجود ناشی از کاهش توان خرید مردم است و امسال بیش از سال گذشته با این مساله روبرو هستیم.

در ادامه به فروشگاهی بزرگ، مجلل و دارای سابقه در شهر رفتیم و از صاحب این فروشگاه سوال شد که میزان خرید و فروش اقلام مصرفی فروشگاه در آستانه یلدا چه تغییری کرده که وی در پاسخ اینگونه گفت: به عنوان یک فروشنده و فردی که با خریداران ارتباط مستقیم دارد باید بگویم رکود بازار یلدا به سبب افت توان اقتصادی مردم است، به طوری که تغییر در میزان خرید و مصرف در بین تمام مشتریان ثابت فروشگاه احساس می شود.

وی خاطرنشان ساخت: نبود نقدینگی مناسب در زندگی روزمره مردم سبب این میزان از افت توان خرید است، باید توجه داشته باشیم که جمعیت شهر اراک اغلب کارگری است و آنچه در اخبار به اطلاع ما می رسد معوق ماندن حقوق قشر کارگر در کارخانه ها است، همین مساله دلیلی روشن بر چرایی کاهش میزان توان خرید مردم در این شهر محسوب می شود.

ابراهیم نژاد تصریح کرد: فعالیت تعزیرات در این ایام باید منصفانه و عادلانه انجام گیرد و این مجموعه بازرسی های خود را تنها به ایامی مانند یلدا، عید و سایر مناسبت های ویژه موکول نکند زیرا فعالیت در عرصه فروش اقلام مربوط به اینگونه مناسبت ها به صورت رقابتی انجام می شود و همین مساله مانعی برای تغییرات قیمت ها خارج از عرف است.

حقوق های معوقه و کاهش قدرت خرید مردم

در صحبت خبرنگار «تاریخ ما» با مشتریان فروشگاه های ارائه کننده اقلام شب یلدا، خانمی جوان که چند کیسه سبک و کوچک از خریدهایش در دست داشت، گفت: سال گذشته با همین میزان از پولی که هزینه کرده ام، دو برابر خریدهای امسال را انجام دادم اما امسال علاوه بر افزایش قیمت اجناس، پولی برای خرید به همان اندازه همیشگی را نداریم.

این شخص تاخیر و تعویق در پرداخت حقوق سرپرستان خانواده را اصلی ترین عامل کاهش قدرت خرید مردم دانست و ادامه داد: در همین شهر افراد بسیاری را می شناسم که همانند من و خانواده ام حقوق معوق چندماهه دارند و البته پس از دریافت آن نیز پولی برای خرید اینگونه اقلام باقی نمی ماند، به طور خلاصه یلدا زمانی معنای عید می دهد که پول هم درون سفره خانواده باشد.

مرد میانسالی در یکی از میوه فروشی ها مشغول خرید انار و کدو بود، وی در مورد خریدی که انجام داده و قدرت خرید خود گفت: مستمری که دریافت می کنم فقط برای گذران امور عادی زندگی کافی است اما نمی توان در چنین مواقعی خرید نکرد و یا آن را نادیده گرفت، چراکه خانواده و فرزندان انتظاراتی دارند.

وی ادامه داد: علی رغم اینکه چند شب تا یلدا باقی مانده خرید یلدای هر ساله ام را انجام نداده ام و در تلاش هستم بتوانم خریدی اندک انجام دهم تا سفره یلدای خانواده را خالی از آنچه که مرسوم است نگذارم.

اقلام بازار شب یلدا با سهمیه دولتی عرضه نمی شود

محمد نوروزی، نائب رئیس اتاق اصناف استان مرکزی در گفت و گو با خبرنگار «تاریخ ما» اظهار داشت: تیم های بازرسی اصناف از چند روز گذشته حضور فعالی در سطح بازار دارند و در حال بازرسی خرید و فروش صنف های مربوطه هستند و گزارش های ارائه شده بیانگر رکود در جو بازار است.

وی افزود: تخلفات توسط بازرسان اصناف مورد بررسی قرار می گیرد و اگر هر واحد صنفی در ایام اجرای طرح نظارتی ویژه یلدا تخلفی داشته باشد، پس از تنظیم گزارش به اداره کل تعزیرات حکومتی معرفی می شود.

نائب رئیس اتاق اصناف استان مرکزی خاطرنشان کرد: اقلام بازار برای شب یلدا با سهمیه دولتی وارد چرخه عرضه نمی شود که بتوانیم آمار دقیقی از میزان آن ارائه دهیم، بلکه میزان عرضه و تقاضای بازار تعیین کننده حجم و مقدار اقلام مورد نیاز است.

نوروزی تصریح کرد: برخی از فروشگاه ها به سبب وجود رکود در فروش اقلام شب یلدا، فروش های با شرایط ویژه نیز برقرار کرده اند تا بتوانند اقلام خریداری شده را به فروش برسانند.

نوروزی گفت: دلیل اصلی رکود بازار شب یلدا خالی بودن سبد خرید مردم و نبود نقدینگی در جیب آنها است. افزایش حقوق اقشار مختلف به قدری نبوده که با افزایش قیمت های بازار از ناحیه عرضه کالا و خدمات ناشی از تورم برابری کند و نبود توازن میان تورم و افزایش حقوق دلیل این رکود است.

نائب رئیس اتاق اصناف استان مرکزی بیان داشت: اتاق اصناف نمی تواند گرانی را کنترل کند، زیرا عرضه کنندگان کالاهای صنفی براساس نرخ نامه تعیین شده نسبت به فروش اقلام اقدام می کند و سود مشخصی بر قیمت خریداری شده اقلام اعمال می کنند. اما اگر مردم شاهد ارائه کالایی با قیمت نامتعارف باشند می توانند گزارشات خود را ارائه دهند و در سریعترین زمان ممکن به این موارد رسیدگی می شود.

وی افزود: شماره تماس ۳۸۲۰ خط ارتباطی مردم با اتاق اصناف است که مردم می توانند در صورت شکایت از واحدهای صنفی و یا توزیع جنس نامرغوب و گرانفروشی گزارش خود را به صورت تلفنی ارائه دهند تا به آن رسیدگی شود.

به نظر می رسد آنچه که امسال رکود را در بازار شب یلدا در استان رقم زده، افزایش چشمگیر قیمت ها در کنار کاهش قدرت و توان خرید مردم است که این مساله نیز از عوامل مختلفی از جمله مشکلات اقتصادی و معیشتی، بیکاری، حقوق های معوقه و سایر مشکلات اقتصادی ناشی می شود که رنگ و بوی شادی و گرمی شب یلدا را زمستانی و سرد کرده است.