کاهش حوادث تلخ با آموزش محیط‌بانان/سرنوشت مبهم دانشکده محیط زیست
سایت «تاریخ ما»، گروه جامعه-مسعود بُربُر: تا چند سال پیش شاید بسیاری از ایرانیان از وجود شغلی به نام محیط‌بان خبر هم نداشتند اما در سال‌های اخیر رسانه‌ها با توجه بیشتر به این قشر زحمتکش، مردم را با محیط‌بانی و مشکلات آن آشنا کردند. با این همه آنچه در سال‌های اخیر درباره محیط‌بانان منتشر شده اغلب یا انتشار خبر شهادت محیط‌بانان طی درگیری با شکارچیان متخلف بوده و یا مشکلات درآمدی و شرایط سخت کاری آن‌ها. طی سالیان گذشته به دلیل خلأهای قانونی و کمبود آموزشهای لازم تا کنون ۱۲۳ محیط‌بان جان خود را طی درگیری با متخلفان از دست داده‌اند. موضوعی که اتفاقاً نگاه افکار عمومی را هرچه بیشتر به محیط‌بانان متوجه کرده است.
با این حال از سال ۱۳۹۳ تا کنون سازمان محیط زیست آموزش بدو خدمت محیط‌بانان را جدی گرفته و همه محیط‌بانان، حتی ان‌ها که سال‌هاست مشغول به کارند، با گذراندن این دوره‌ها برای آغاز به خدمت (و یا ادامه آن) آمادگی بیشتری پیدا می‌کنند.
مسئول برگزاری دوره‌های آموزشی بدو خدمت محیط‌بانان در این باره به خبرنگارانی که برای بازدید از این دوره‌های آموزشی راهی مرکز آموزشهای محیط‌بانی شده‌اند می‌گوید: در این دوره‌های آموزشی مباحث مختلفی از مفاد تخصصی حوزه محیط زیست، بحث‌های عملیاتی از جمله دفاع شخصی و همچنین دروس انتظامی به محیط‌بانان ارائه می‌شود.
ابراهیم زارعی توضیح می‌دهد: محیط‌بانان در این دوره‌ها ۲۳ درس مختلف شامل آموزشهای لازم نظری و عملی با موضوعاتی همچون اطفا حریق، امداد و نجات، دفاع شخصی، نقشه خوانی، قوانین و مقررات نظامی، تعقیب و گریز، اسلحه شناسی، میدان تیر، حیات وحش ایران، شناخت آلاینده‌های محیط زیست، بیماری‌های حیات وحش، قوانین و مقررات محیط زیست و فنون حفاظت و مدیریت حیات وحش را طی دو هفته از سر می‌گذرانند.
به گفته وی در هر دوره حدود ۱۰۰ نفر از استان‌های مختلف کشور مشارکت می‌کنند و اکنون که دوره چهاردهم برگزاری این دوره‌ها از سال ۱۳۹۳ است، ۱۰۳ محیط‌بان از ۲۴ استان آموزشهای لازم را از سر می‌گذرانند.
دروس انتظامی را افسران نیروی انتظامی یا کارشناسان قوه قضاییه به محیط‌بانان آموزش می‌دهند و استادان دروس تخصصی حوزه محیط زیست از استادان دانشکده محیط زیست هستند.
معاون دانشکده محیط زیست در این باره توضیح می‌دهد: اغلب محیط‌بانان ما در اثر ندیدن آموزشهای لازم دچار حادثه و مصیبت می‌شوند. همه تلاش ما این است که اتفاقی که برای ۱۲۳ محیط‌بان شهید رخ داد تکرار نشود.
حمید گشتاسب میگونی با اشاره به پیشینه علمی این دانشکده تأکید می‌کند: از ۲۷۰۰ محیط‌بان کشور غیر از ۵۰۰ نفر بقیه آموزشهای بدو خدمت را دیده‌اند و این ۵۰۰ نفر باقی‌مانده هم که دوره‌ها را بگذرانند تمام محیط‌بانان ما آموزشهای بدو خدمت را از سر گذرانده‌اند.
وی ادامه می‌دهد: بعد از این مرحله آموزش محیط‌داری را به آن‌ها ارائه خواهیم کرد چرا که آموزش یک فرایند پیوسته است. اگر انقطاع ایجاد شود تمام زحمات قبلی هم به بیراهه می‌رود و بیهوده می‌شود.
گشتاسب در خصوص سرنوشت دانشجویان و استادان بخش علمی دانشکده با تغییر کاربری آن به مرکز محیط‌بانی تصریح می‌کند: دانشکده در سال ۱۳۵۱ با عنوان آموزشگاه عالی محیط زیست تاسیس شد. آموزش پرسنل اجرایی و فنی سازمان محیط زیست را در دستور کار قرار داد و بعد یک دوره تعطیل شد و در دهه ۷۰ بازگشایی شد و آغاز به کار کرد.
معاون دانشکده محیط زیست تأکید می‌کند: از آن زمان تا کنون حدود ۵ هزار دانشجو تربیت کردیم.
گشتاسب با اشاره به اینکه اشتغال دغدغه و مشکل اصلی دانش‌آموختگان رشته محیط زیست در کشور ما بوده و هست تصریح می‌کند: با این حال وجه تمایز ما با دیگر دانشکده‌هایی که این رشته را ارائه می‌کنند این است که ما به راحتی برای دانشجویانمان دسترسی به مناطق را فراهم می‌کنیم و سازمان محیط زیست از دانشجویان این دانشکده حداکثر بهره را می‌برد و دانشجویان ما سریع‌تر جذب حوزه‌های مختلف اشتغال همچون آزمایشگاه‌های معتمد یا خود سازمان محیط زیست می‌شوند.
وی می‌گوید: همین الان تعدادی از مدیران کل سازمان محیط زیست از دانش‌آموختگان ما هستند و حداقل ۱۰۰ رئیس اداره تحویل سازمان محیط زیست داده‌ایم.
با این حال تغییر کاربری دانشکده محیط زیست به مرکز آموزش محیط‌بانی نگرانی زیادی را برای دانشجویان و اعضای هیئت علمی این دانشکده ایجاد کرده است.
معاون آموزش و پژوهش سازمان محیط زیست با اعلام اینکه این دانشکده در آغاز مرکز آموزش محیط‌بانی بوده است می گوید: هدف ما این است که به وظایف تاریخی و رسالت اصلی خودمان در قبال سازمان حفاظت محیط زیست نزدیک شویم. این دانشکده از سال ۱۳۵۰ که تاسیس شده نقش اصلی‌اش تربیت محیط‌بان بوده است.
اسکندر امیدی‌نیا تصریح می‌کند: دوره محیط‌بانی اساس فعالیت کلیدی سازمان محیط زیست بوده و دانشکده هم در دهه ۸۰ برای اینکه خود را حفظ کند تن به کار و ماهیت علمی داد. فیگور آکادمیک گرفت و نگاه هیأت علمی در این مجموعه غالب شد و جذب دانشجو انجام گرفت. اما اکنون با چیدمان تازه در سازمان محیط زیست، ریاست سازمان به این نتیجه رسیده که ما به آموزش محیط‌بان با مفاد آموزشی روزآمد نیاز داریم.
وی با اشاره به اجاره‌ای بودن مکان کنونی مرکز آموزش محیط‌بانی درباره دانشکده محیط زیست گفت: ما به جد نیازمند چنین مکانی هستیم که به طور کامل در اختیار خودمان باشد و هر روز چنین دوره‌هایی را برگزار کنیم و آموزش ضمن خدمت را هم داشته باشیم.
با این حال امیدی نیا در پاسخ به سوال خبرنگار «تاریخ ما» مبنی بر اینکه با تغییر ماهیت دانشکده به مرکز آموزش محیط بانی، سرنوشت اعضای هیئت علمی در رشته هایی همچون معدن و شیمی چه خواهد شد می‌گوید: تمام رسالت ها و وظایفی که برای دانشکده اعلام کردیم با رویکرد آموزش در دو بخش عمومی و تخصصی حتماً متخصص می خواهد. اگر مفاد آموزشی محیط بانان را ببینیم مشاهده می کنید که مفاد تخصصی در آن بسیار دارد. حتی محیط زیست طبیعی هم مباحث تخصصی زیاد دارد و متخصص ما باید باشد. مباحث محیط بانی اکنون مثل ۵۰ سال پیش نیست و به شدت نیاز به تخصص داریم.
وی تأکید می‌کند: حتما دانشکده با رویکرد تازه نیز به تخصص و به هیئت علمی نیاز دارد.
امیدی نیا در پاسخ به این سوال که آیا اعضای کنونی هیئت علمی با رویکرد تازه در دانشکده خواهند ماند یا باید به دنبال شغل تازه باشند، تصریح می‌کند: حتما به هیئت علمی نیاز داریم و صد درصد هیئت علمی در دانشکده باقی می‌ماند.
تغییر کاربری دانشکده محیط زیست به مرکز آموزشهای محیط‌بانی در حالی مطرح شده که این دانشکده از سال۱۳۹۳ در کنار تربیت دانشجو و متخصص محیط زیست، آموزشهای محیط‌بانی را نیز برگزار می‌کرده است و اکنون چهاردهمین دوره برگزاری آموزشهای بدو خدمت در جریان است. بنابراین جدی‌تر شدن دوره‌های آموزشی محیط‌بان مطلقاً ارتباطی با حذف بخش علمی دانشکده ندارد و همچنان می‌توان هر دو دوره را در کنار یکدیگر پیش برد. موضوعی که البته باید مدتی زمان بگذرد تا روشن شود که آیا مدیران تازه سازمان محیط زیست در دوره ریاست عیسی کلانتری در اعلام مواضعشان برای بقای دانشکده، اعضای خیئت علمی و جذب دانشجو صداقت دارند یا دغدغه‌های دانشجویان مبنی بر تعطیلی عنقریب این دانشکده به واقعیت نزدیک‌تر است.
تازه ترین اخبار میراث فرهنگی ایران و جهان را در تاریخ ما دنبال کنید.
برچیده از سایت مهر