آیا کهنترین بقایای انسانی در جهان کشف شدهاند؟
انسان خردمند (هومو ساپینس) چیزی حدود ۳۱۵.۰۰۰ سال قبل از اجداد کهنمان تکامل پیدا کردند. بقایای انسانی برای سالهای زیاد از این دوره زمانی به این دوردستی کشف نشده بودند، اما پژوهشگران به تازگی روی چند یافته قدیمی تجزیهوتحلیلهای مجددی انجام دادند و تاریخ آنها را به همان دوره زمانی تخمین زدند. اینجاست که به نظر میرسد دانشمندان هر ساله اطلاعات تازهتری منتشر میکنند که تاریخمان را دگرگون میکند. در مقاله امروز، کهنترین بقایای انسانی را معرفی میکنیم.
۸- مرد مونگو
قدمت: ۴۰.۰۰۰ – ۶۰.۰۰۰ سال قبل
کشور مبدا: استرالیا
سال کشف: ۱۹۷۴
بقایایی که در دریاچه مونگوی استرالیا کشف شده را به مرد مونگو و زن مونگو میشناسند، از قدیمیترین بقایای انسانی پیدا شده در این کشور محسوب میشود. بقایای خاکسترشده جنازه زن مونگو که در گودال کوچکی دفن شده، برای اولین بار در سال ۱۹۶۷ میلادی کشف شده بود. این بقایا به ۴۲.۰۰۰ سال قبل برمیگردند و باعث شده تا به عنوان کهنترین جسد سوزاندهشده جهان در نظر گرفته شود.
یکی دیگر از کهنترین بقایای انسانی، یعنی مرد مونگو هم چند سال بعد در چند متر آنطرفتر از بقایای زن مونگو کشف شده بود، که عمده آن اسکلت مردی را نشان میدهد که بااحتیاط دفن و با خاک اخرا تزئین شده است. از همان موقع که بقایای این مرد مونگو در سال ۱۹۷۴ کشف شد، آن را به دانشگاه ملی استرالیایی در کانبرا فرستادند. با این اوصاف، مردم بومی دریاچههای ویلاندرا در فرا رسیدن چهلمین سالگرد کشف این جنازه، به طور رسمی درخواست برگشت آن را دادند. این جنازه سرآخر در نوامبر سال ۲۰۱۷ میلادی به جایگاه اصلیاش برگشت و بقایای آن به شکل مستقیم در تابوت صمغ قرمز باستانی دفن شد.
۷- بقایای تام پا لینگ
قدمت: ۴۶.۰۰۰ – ۶۳.۰۰۰ سال قبل
کشور مبدا: لائوس
سال کشف: ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰ میلادی
قطعههای جمجمهای که در سال ۲۰۰۹ میلادی در غار تام پا لینگ لائوس کشف شدند، کهنترین بقایای انسانی از انسان خردمند در جنوب شرقی آسیاست. با شناسایی این جمجمه، آن را به انسان خردمند متعلق میدانند که ویژگیهای متمایزی با انسانهای آفریقای جنوب-صحرایی دارند. دو استخوان آرواره هم در این مکان کشف شدند که خصوصیات انسانهای کهن و انسانهای امروزی را دارند.
از آنجایی که این کهنترین بقایای انسانی فاصله خالی ۶۰.۰۰۰ ساله بین سوابق فسیلی بشر را پُر میکند، کشف این نمونهها بسیار جالبتوجه است. اصلا مشخص میشود که انسان خردمند از همان حداقل ۶۰.۰۰۰ سال قبل از جنوب شرقی آسیا میآیند و دانشمندان را یک قدم به جلو هل میدهد، تا کشف کنند که چه زمانی انسانها از آفریقا به سمت آسیا پخش شده بودند.
۶- بقایای اسکوهل-قافزه
قدمت: ۸۰.۰۰۰ – ۱۲۰.۰۰۰ سال قبل
کشور مبدا: رژیم صهیونیستی (اسرائیل)
سال کشف: ۱۹۲۹ – ۱۹۳۵
بین سالهای ۱۹۲۹ – ۱۹۳۵ در غارهای قافزه و اس سخول رژیم صهیونیستی (اسرائیل)، کهنترین بقایای انسانی کشف شده بود، که تصور میشد به گونههای هومینین متعلق است و «پیوند مفقوده» بین انسانهای نئاندرتال و انسانهای خردمند محسوب میشود. باستانشناسان که از همان ابتدا معتقد بودند مردم اسکوهل-قافزه که بقایای آنها در مجاور غارها پیدا شده، از انسانهای نئاندرتال بودند و تکامل پیدا کردند. با این حال، محقق جدید نشان میدهد که مردم اسکوهل-قافزه یک گروه از انسانهای خردمند باستانی بودند، که در نزدیکی و بعد از نئاندرتال آمدهاند
نظریههای جدیدتری درباره مردم اسکوهل-قافزه نشان میدهد، که یکی از نادرترین و اولین انسانهایی بودند که در هومو ساپینس شکل گرفته بودند. یعنی زمانی که آبوهوای این منطقه در حدود ۷۵.۰۰۰ سال قبل سرد و سردتر شد، انسان هومو ساپینس از اسکوهل-قافزه از سوابق فسیلی ناپدید شدند. اما نئاندرتالها بهتر از انسانهای اولیه توانسته بودند خودشان را با سرما هماهنگ کنند. اصلا همین میتواند توضیح دهد که چرا بقایای نئاندرتالها کشف شده در غارهای مجاور، خیلی جوانتر از بقایای اسکوهل-قافزه هستند.
۵- مرد هرتو
قدمت: حدود ۱۶۰.۰۰۰ سال قبل
کشور مبدا: اتیوپی
سال کشف: ۱۹۹۷
کهنترین بقایای انسانی مرد هرتو که در سال ۱۹۹۷ میلادی کشف شده بود، در زیرگونههای انسانی هومو ساپینس ایدالتو در نظر گرفته میشود. دانشمندان بعد از ۶ سال تحقیق و پژوهش، گزارشی را در سال ۲۰۰۳ میلادی منتشر کردند که در آن جمجمههای مرد هرتو، کهنترین بقایای شناختهشده انسانی محسوب میشود که تا به حال کشف شدهاند. قدمت این جمجمه به حدود ۱۶۰.۰۰۰ سال قبل تخمین زده میشود و این نظریه قدیمی درباره تکامل انسان خردمند را از سمت آفریقا تایید میکند.
دانشمندان توانسته بودند که جمجمههایی را از این بقایا به یکدیگر متصل کنند، که ۲ جمجمه به مردان بزرگسال و ۱ جمجمه هم به یک کودک ۶ یا ۷ ساله متعلقند. بیشتر ویژگیهای هومو ساپینس به غیر از سرهای بزرگ جالبتوجهشان، به ویژگیهای ما شباهت دارند. دانشمندان هم میگویند که جمجمههای بزرگ این انسانها در آن زمان از تاریخ «مردم خیلی خیلی قوی و قدرتمندی» بودند.
۴- استخوان آرواره غار مصلیا
قدمت: ۱۷۷.۰۰۰ – ۱۹۴.۰۰۰ سال قبل
کشور مبدا: رژیم صهیونیستی (اسرائیل)
سال کشف: ۲۰۱۴
یکی دیگر از کهنترین بقایای انسانی، استخوان آرواره غار مصلیا است که در سال ۲۰۱۸ کشف شده بود. قدمت این بقایا از ابتدا به ۱۵۰.۰۰۰ سال قبل تخمین زده میشد، که با تجزیهوتحلیلهای مجدد، عمر آن را به بین ۱۷۷.۰۰۰ – ۱۹۴.۰۰۰ سال قبل تغییر دادند. زمانی که گزارش جدیدی درباره این استخوان آرواره منتشر شد، دانشمندان آن را به عنوان قدیمیترین بقایای شناختهشده هومو ساپینس خارج از آفریقا در نظر گرفتند. در این پژوهش جدید آمده که انسانهای خردمند مدتها قبلتر از آنچه که قبلا تصور میکردیم، از آفریقا به مکانهای دیگر مهاجرت کردند. کشفیات قبلتر در رژیم صهیونیستی (اسرائیل) هم باعث شده تا دانشمندان به این باور برسند، که انسانها بین ۹۰.۰۰۰ – ۱۲۰.۰۰۰ سال قبل مهاجرتشان را از آفریقا شروع کرده بودند.
در کنکاشی که از استخوان آرواره فوقانی انجام شده بود، مشخص شد که ۷ دندان دستنخورده و یک دندان پیشین (ثنایا) شکسته از دندانهای این استخوان آرواره هستند. دانشمندان هم باور دارند که خصوصیات دندان هومو ساپینس هیچ شباهتی با دندانهای خویشاوندان دیگر انسانیشان در آن دوره زمانی ندارند.
۳- بقایای اومو
قدمت: ۱۹۵.۰۰۰ سال قبل
کشور مبدا: اتیوپی
سال کشف: ۱۹۶۷
قبل از اینکه پژوهش تازهای در سال ۲۰۱۷ میلادی منتشر شود، کهنترین بقایای انسان در اومو کیبیش در اتیوپی کشف شد و آن را قدیمیترین هومو ساپینس شناختهشده در نظر میگرفتند که تا به آن موقع کشف شده بود. بیشتر دانشمندان به خاطر کاسه جمجمههای اومو کیبیش معتقدند که انسان خردمند از شرق آفریقا آمدهاند. با اینکه بقایای آنها دیگر کهنترین بقایای انسانی به جامانده نیستند، اما کاسه جمجمهها به دانشمندان کمک میکند تا تصویر کاملتری را از تاریخ انسانهای اولیه به تصویر بکشند.
وقتی که این جمجمهها برای اولین بار در سال ۱۹۶۷ میلادی کشف شده بودند، دانشمندان تصور میکردند که بیشتر از ۱۶۰.۰۰۰ سال قدمت نداشته باشند. اما این پژوهش در سال ۲۰۰۵ میلادی بهروز شد و قدمتش را به ۱۹۵.۰۰۰ سال قبل بردند. با اینکه برچسب اومو ۱ و اومو ۲ روی این جمجمههای زده شده و قرابت نزدیکی به یکدیگر دارند، اما اومو ۲ بدویتر و ابتداییتر است. این مورد هم نشان میدهد که انسانهای هومو ساپینس در منطقهای زندگی میکردند که خیلی هم مدرن نبود.
۲- مرد دالی
قدمت: مورد اختلاف – بین ۲۰۹.۰۰۰ – ۲۶۰.۰۰۰
کشور مبدا: چین
سال کشف: ۱۹۷۸
کشف جمجمهای در چین که به مرد دالی شناخته میشود، باورهای طولانیمدت درباره تکامل و پراکندگی انسان هومو ساپینس را وارد چالشهایی کرده است. با اینکه بیشتر داشنمندان معقتدند انسانها از اجداد آفریقایی هستند، اما شباهت جمجمه مرد دالی به اولین بقایای انسانهای اولیه در آفریقا نشان میدهد که تمام انسانهای خردمند از آفریقا نیامدهاند.
زمانی هم که این جمجمه برای اولین بار در سال ۱۹۷۸ میلادی کشف شد، باستانشناسان معتقدند که به هومینین هومو ارکتوس متفاوت متعلق است. دانشمندان سالها بعد از کشف مرد دالی، باور داشتند که هومو ارکتوس، DNA مشترکی با هومو ساپینس دارد. با این حال، تجزیهوتحلیلهای جدیدتری نشان میدهند که جمجمه مرد دالی به دو جمجمه کشف شده در مراکش (مغرب) شباهت باورنکردنی دارد. تحقیقات بیشتر در مورد شباهتهای این جمجمهها میتواند ما را به سمت بازنویسی ریشههای بشر سوق دهد.
۱-جمجمههای جبل ایرهود
قدمت: بالای ۳۰۰.۰۰۰ سال قبل
کشور مبدا: مراکش (مغرب)
سال کشف: ۱۹۶۰
جمجمههایی که در مکان باستانشناسی جبل ایرهود کشف شدند، به عنوان کهنترین بقایای انسانی شناختهشده در نظر گرفته میشود. این جمجمه را هم معدنکاوی یا معدنیچی در سال ۱۹۶۰ میلادی کشف کرد و به مهندسی، به یادگار هدیه داد. آن مهندس هم جمجمه را در نهایت به دانشگاه رباط اهدا کرد و یک هیت اعزامی رسمی در سال ۱۹۶۱ میلادی به آن منطقه فرستاده شدند.
از آن به بعد بود که جمجمههای بیشتر و استخوانهای دیگری در آنجا کشف شدند. محققان که از همان ابتدا تصور میکردند این جمجمهها به نئاندرتال تعلق دارند، منتها بعدها متوجه شدند که از انسانهای قدیمی هومو ساپینس میآیند.. قدمت این جمجمهها هم به بالای ۳۰۰.۰۰۰ سال قبل تخمین زده میشوند. این اطلاعات ایده قبلی را به چالش میکشد، که انسانهای خردمند حدود ۲۰۰.۰۰۰ سال قبل از آفریقای شرقی ظهور کردند. اما محققان الان به این باور رسیدند که انسانهای خردمند حدود ۳۳۰.۰۰۰ – ۳۰۰.۰۰۰ سال قبل در سراسر این قاره پخش شده بودند.