مرور رده
دانستنی های تاریخی
لیست دانستنی های مهم، کوتاه و تاریخی جالب تاریخ و تمدن ایران و جهان باستان
تاریخچه کولوسئوم روم: از میدان خون تا نماد شکوه امپراتوری
کولوسئوم (Colosseum) یا آمفیتئاتر فلاویوس، یکی از شگفتانگیزترین آثار معماری و مهندسی جهان باستان است که در قلب شهر رم ایستاده و بیش از دو هزار سال تاریخ و خون و شکوه را در خود جای داده است. این سازه عظیم نهتنها نماد قدرت و شکوه امپراتوری…
تاریخچه پل سازی در جهان: از پلهای سنگی روم باستان تا سازههای معلق مدرن
پلها تنها سازههای مهندسی نیستند؛ آنها نماد ارتباط، قدرت و پیشرفت تمدنها هستند. از نخستین پلهای چوبی که قبایل برای عبور از رودخانهها ساختند تا پلهای عظیم فولادی و کابلی عصر حاضر، داستان پلسازی بازتابی از تاریخ فناوری، اقتصاد و فرهنگ…
تاریخچه بازارهای شهری در خاورمیانه: از بازار بابل تا مراکز خرید مدرن
بازار در خاورمیانه نهتنها یک فضای اقتصادی، بلکه یک نهاد اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بوده است. از بازارهای باستانی بابل و شوش گرفته تا بازارهای سنتی اصفهان، دمشق و استانبول، این مراکز قلب تپنده شهرها محسوب میشدند. با گذر زمان، بازارها از…
جاده ادویه: تاریخچه شبکه تجارت ادویه از شرق تا غرب
ادویه امروز تنها طعمدهنده غذاست، اما در گذشته چنان ارزشمند بود که از آن با عنوان «طلای سیاه» یاد میشد. فلفل، دارچین، جوز هندی، میخک و زنجبیل نهتنها سفرهها را دگرگون کردند بلکه مسیرهای تجاری جهانی را شکل دادند، امپراتوریها را ثروتمند…
جنگ سرد: نبردی ایدئولوژیک که جهان را دوپاره کرد
جنگ سرد به عنوان یکی از تعیینکنندهترین دورههای تاریخ معاصر، از پایان جنگ جهانی دوم در سال ۱۹۴۵ تا فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱، جهان را تحت تأثیر قرار داد. این دوره که با رقابت ایالات متحده آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی مشخص…
جنگ های صلیبی: برخورد تمدنها یا تلاقی فرهنگها؟
جنگهای صلیبی به عنوان یکی از پیچیدهترین و بحثبرانگیزترین فصلهای تاریخ medieval، برای نزدیک به دو سده (۱۰۹۶-۱۲۹۱ میلادی) جهان مسیحیت و اسلام را درگیر کرد. این رویداد فراتر از یک نبرد مذهبی، تقابلی استراتژیک، اقتصادی و فرهنگی بود که…
فتح اندلس: طارق بن زیاد و آغاز طلوع اسلام در اروپا
گشایش اندلس توسط سپاهیان مسلمان در آغاز سده هشتم میلادی، نقطه عطفی بزرگ در تاریخ جهان بود. این رویداد نه تنها سرنوشت شبهجزیره ایبری را برای سدههای متمادی دگرگون ساخت، بلکه پلی فرهنگی بین شرق و غرب ایجاد کرد. این مقاله به بررسی زمینههای…
مسئله کردستان: از عثمانی تا ترکیه مدرن
مسئله کردستان به عنوان یکی از پیچیدهترین و طولانیترین چالشهای سیاسی در خاورمیانه، ریشه در فروپاشی امپراتوری عثمانی و شکلگیری دولتهای ملی دارد. این مسئله که ابتدا به عنوان موضوعی داخلی در امپراتوری عثمانی مطرح بود، پس از تشکیل ترکیه…
دوره تنظیمات عثمانی: اصلاحات مدرنیزاسیون
دوره تنظیمات (۱۸۳۹-۱۸۷۶) به عنوان یکی از گستردهترین برنامههای نوسازی در تاریخ امپراتوری عثمانی، کوششی نظاممند برای انطباق ساختارهای سنتی با الزامات جهان مدرن بود. این دوره که با فرمان تنظیمات خیریه آغاز شد، نه تنها تحولی اداری و نظامی،…
امپراتوری کوش: پادشاهی نوبیایی دره نیل
امپراتوری کوش (۱۰۷۰ پیش از میلاد - ۳۵۰ پس از میلاد) به عنوان یکی از بزرگترین قدرتهای باستانی دره نیل، برای قرنها رقیب اصلی مصر باستان بود. این تمدن که در منطقه نوبیا (سودان کنونی) شکوفا شد، نه تنها وارث فرهنگ مصری بود، بلکه هویت منحصر به…
انقلاب علمی قرن هفدهم: زایش جهان مکانیکی و روش تجربی
انقلاب علمی قرن هفدهم نه تنها تحولی در دانش، بلکه دگرگونی بنیادین در نگرش بشر به جهان بود. جایگزینی جهان کیفی ارسطویی با جهان کمّی مکانیکی، تغییر نقش انسان از تماشاگر طبیعت به کاشف قوانین آن، و تبدیل علم از فعالیتی انفرادی به پروژهای جمعی،…
جنگ سی ساله: برخورد مذاهب و تولد دیپلماسی مدرن
جنگ سی ساله (۱۶۱۸-۱۶۴۸) به عنوان مخربترین درگیری مذهبی اروپا، قاره کهن را به ورطه فروپاشی کشاند. این جنگ که با پرتاب شدن سه مقام امپراتوری از پنجرههای قلعه پراگ آغاز شد، نه تنها نبرد کاتولیکها و پروتستانها، بلکه صحنه تقابل قدرتهای بزرگ…
تمدن نوح: اسطوره یا واقعیت تاریخی؟
داستان نوح و طوفان بزرگ یکی از کهنترین و فراگیرترین روایتهای بشری است که در اساطیر میانرودان، کتاب مقدس و قرآن آمده است. این مقاله به بررسی شواهد باستانشناسی، زمینشناسی و متنی میپردازد تا دریابد آیا تمدن نوح واقعیتی تاریخی بوده یا…
فتح اندلس: تبادلات فرهنگی اسلام و مسیحیت در اسپانیای قرون وسطی
فتح اندلس توسط مسلمانان در سال ۷۱۱ میلادی، آغازگر دورۀ بینظیری از همزیستی و تبادل فرهنگی در شبهجزیره ایبری شد که نزدیک به هشت قرن به طول انجامید. این دوران که به «عصر طلایی تسامح» معروف است، نه تنها الگویی از همکاری بین ادیان ارائه داد،…
جنگ های صلیبی از دیدگاه شرق: پیامدهای فراموش شده بر جهان اسلام
جنگهای صلیبی (۱۰۹۵-۱۲۹۱ میلادی) معمولاً از نگاه اروپایی روایت شدهاند، اما تأثیر این برخورد ۲۰۰ ساله بر جهان اسلام به شکلی شگفتانگیز نادیده گرفته شده است. این مقاله با بررسی منابع اولیه عربی و فارسی، به تحلیل عمیقتری از پیامدهای سیاسی،…