موزه فرش ایران
موزه فرش ایران
در خیابان کارگر شمالی شهر تهران، موزه‌ای به نام موزه فرش ایران وجود دارد. این موزه از معدود موزه‌های تخصصی در ایران است و به صورت تخصصی در زمینه پژوهش در رابطه با فرش ایرانی و نمایش و شناساندن آن به دنیا فعالیت می‌کند.
این موزه دوطبقه، به دستور فرح پهلوی ساخته و در سال ۱۳۵۶ توسط ایشان افتتاح شد. هر طبقه از موزه فرش به عنوان نمایشگاهی جداگانه و برای کاربردی خاص در نظر گرفته شده است که در این جا به تشریح آن‌ها می‌پردازیم.
نمایشگاه اول موزه
نمایشگاه یا طبقه اول این موزه، ۱۵۰ عدد فرش نفیس از قرن نهم میلادی تا دوران معاصر را در خود جای داده است. اکثر این فرش‌ها، شاهکار فرش ایران هستند که از شهرهایی همچون اصفهان، تبریز، کاشان، کرمان، خراسان و کردستان به این موزه آورده شده‌اند.
گنجینه موزه فرش ایران فرش‌هایی چون قالی با نقش میرزا کوچک خان جنگلی، تصویری از شاهنامه بایسنغری، کتیبه‌ای با عبارت کارخانه ملا محمود و سایر فرش‌های بی‌بدیل ایرانی را شامل می‌شود. تاریخچه اغلب این فرش‌ها به دوره قاجار مربوط می‌شود.
این نمایشگاه هنر، فرهنگ و اصالت ایرانی و فرش ایرانی را به بازدیدکننده‌گان اثبات می‌کند. در این بخش، علاوه بر این فرش‌های نفیس، تابلوفرش‌های اصیل ایرانی نیز به نمایش گذاشته شده‌اند که هر بیننده‌ای را مدهوش زیبایی هنر فرش‌بافان ایرانی می‌کنند.
نمایشگاه دوم موزه
طبقه دوم موزه مختص نمایشگاه موقت فرش‌های دست‌باف ایران و جهان است. در طول سال‌هایی که این موزه برپا شده است، نمایشگاه‌هایی همچون نمایشگاه طرح بته، نمایشگاه سجاده‌ها و قالی‌های طرح محراب و قالی‌های گل برجسته برگزار شده است.
همچنین از دیگر فعالیت‌های موزه فرش ایران می‌توان به یک کتابخانه، که دارای ۳۵۰۰ عنوان کتاب تخصصی در زمینه فرش و قالی است، اشاره کرد. این کتاب‌ها به اغلب زبان‌های زنده دنیا مانند فارسی، عربی، آلمانی، انگلیسی و فرانسوی قابل دسترسی و خریداری هستند.
ویژگی های موزه
موزه فرش ایران دارنده با ارزش‌ترین نمونه‌های قالی ایران از قرن نهم هجری تا دوره معاصر است و از منابع غنی تحقیقی برای پژوهشگران و هنر دوستان به‌شمار می آید. معمولاً حدود ۱۳۵ تخته از شاهکارهای قالی ایران، بافت مراکز مهم قالی‌بافی مانند کاشان، کرمان، اصفهان، تبریز، خراسان، کردستان و جز آن‌ها، در تالار طبقه هم‌کف به معرض نمایش گذاشته می‌شود. همچنین در این نمایشگاه تابلوفرش‌های نفیس تبریزی، فرش تبریز به نمایش درمی آید که نظر هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند. در این نمایشگاه نمونه‌هایی از قالیچه‌های تصویری شاهنامه بایسنغری به نمایش درآمده است که گوشه‌هایی از ادبیات، اسطوره، مذهب و فرهنگ و هنر غنی ایران را نشان می‌دهد.
در کتابخانه موزه حدود ۳۵۰۰ جلد کتاب به زبان‌های فارسی، عربی، فرانسه، انگلیسی و آلمانی در اختیار هنردوستان و پژوهشگران قرار می‌گیرد. پژوهش در سوابق، تحولات و کیفیت تاریخی هنر و صنعت فرش، خاصه در ایران، گردآوری و خریداری نمونه انواع قالی‌های دست بافت ایرانی و برگزاری نمایشگاه‌های موقت از فرش ایران و سایر نقاط جهان، از اهداف موزه به‌شمار می آید.
