اولین بررسی آکادمیک بازی مافیا در ایران توسط محققان دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور
در یک حرکت نوآورانه و بی‌سابقه، محققان دانشگاه آزاد اسلامی واحد نیشابور موفق به انجام اولین مطالعه آکادمیک بازی مافیا در ایران شدند. این پژوهش که به عنوان یکی از پیشروترین تحقیقات در زمینه روانشناسی بازی‌ها و تأثیرات فیزیولوژیک آنها در کشور مطرح است، تأثیر تمرینات مقاومتی و مصرف مکمل کراتین مونوهیدرات را بر گروهی از مردان میانسال که در سناریوی خاصی از بازی مافیا شرکت کرده بودند، بررسی کرده اند. نتایج این تحقیق، روشن‌کننده زوایای جدیدی از ارتباط میان بازی‌های استراتژیک، عملکردهای فیزیولوژیکی و روانی است.
محققان برجسته‌ای که این طرح را به سرانجام رساندند
دکتر رامبد خواجه‌ای: در میان تیم محققان برجسته‌ای که این پژوهش نوآورانه را به انجام رساندند، دکتر رامبد خواجه‌ای به عنوان یک متخصص فیزیولوژی، نقشی حیاتی و تأثیرگذار ایفا کرد. دکتر خواجه‌ای با تکیه بر دانش عمیق خود در زمینه فیزیولوژی انسانی و تمرکز ویژه‌ای که بر تأثیرات بیوشیمیایی مکمل‌ها بر عملکرد مغز دارد، توانست به شکلی منحصر به فرد به این پروژه جان ببخشد.
یکی از محورهای اصلی این تحقیق، بررسی تأثیرات مکمل کراتین مونوهیدرات بر عملکرد شناختی و فیزیولوژیکی بازیکنان مافیا بود، که به صورت ویژه توسط دکتر خواجه‌ای هدایت شد. کراتین، که معمولاً به عنوان یک مکمل ورزشی برای افزایش قدرت و استقامت عضلانی شناخته می‌شود، در این تحقیق به عنوان عاملی برای بهبود عملکرد مغزی و تمرکز مورد بررسی قرار گرفت. دکتر خواجه‌ای با بهره‌گیری از دانش تخصصی خود، فرضیه‌های علمی جدیدی را درباره تأثیر کراتین بر سطوح انرژی سلولی و توانایی‌های شناختی مطرح کرد و سپس این فرضیه‌ها را به‌طور علمی آزمایش کرد.
دکتر خواجه‌ای معتقد است که کراتین می‌تواند به‌طور قابل توجهی توانایی‌های ذهنی را در شرایط استرس‌زا و نیازمند تصمیم‌گیری سریع، مانند بازی مافیا، بهبود بخشد. او در طول این پژوهش نشان داد که مصرف این مکمل می‌تواند به افزایش سطح اکسیژن‌رسانی به مغز، کاهش خستگی ذهنی و افزایش تمرکز کمک کند. یافته‌های به دست آمده از این تحقیق، تاییدی بود بر این ادعا که کراتین علاوه بر اثرات فیزیکی، پتانسیل بالایی در بهبود عملکردهای شناختی و ذهنی دارد.
دکتر رامبد خواجه‌ای در این پروژه با مدیریت دقیق بخش‌های فیزیولوژیکی تحقیق و ارائه تحلیل‌های عمیق از داده‌های به دست آمده، به تیم تحقیقاتی کمک کرد تا نتایجی دقیق و قابل‌اعتماد کسب کنند. تلاش‌های او در این پروژه، مسیرهای جدیدی را برای تحقیق در حوزه مکمل‌های غذایی و تأثیرات آنها بر عملکرد ذهنی باز کرد و به دیگر محققان این حوزه انگیزه داد تا به بررسی بیشتر این ارتباطات بپردازند. با توجه به یافته‌های ارزشمند این پژوهش، دکتر خواجه‌ای معتقد است که مصرف مکمل کراتین می‌تواند به‌عنوان یک ابزار مؤثر برای بهبود عملکرد شناختی در شرایط مختلف مورد استفاده قرار گیرد و این پژوهش را به عنوان پایه‌ای برای تحقیقات آینده در این زمینه معرفی می‌کند. تلاش‌های او در این تحقیق، به‌وضوح نشان‌دهنده اهمیت تعامل میان علم فیزیولوژی و کاربردهای عملی آن در زندگی روزمره است.
دکتر مهدی موسوی: دکتر مهدی موسوی، متخصص فیزیولوژی و پژوهشگر علوم ورزشی، نه تنها یکی از اعضای کلیدی تیم تحقیقاتی این پروژه بود، بلکه ایده اصلی این پژوهش نوآورانه نیز از او نشأت گرفت. دکتر موسوی با درک عمیق خود از تأثیرات فیزیولوژیکی و روانشناختی فعالیت‌های مختلف بر عملکرد انسان، به این نتیجه رسید که بازی مافیا، با توجه به جنبه‌های پیچیده و استرس‌زای آن، می‌تواند به عنوان یک بستر عالی برای مطالعه تأثیرات تمرینات مقاومتی و مصرف مکمل‌ها بر عملکرد مغزی و جسمانی انسان‌ها مورد بررسی قرار گیرد.
از ابتدای این پروژه، دکتر موسوی با اشتیاق و تخصص خود، به‌طور ویژه به مطالعه تأثیرات تمرینات مقاومتی بر بهبود تمرکز، کاهش خستگی ذهنی، و افزایش سطح اکسیژن در خون بازیکنان پرداخت. ایده او این بود که تمرینات ورزشی می‌توانند به عنوان یک ابزار قدرتمند برای تقویت عملکرد شناختی و جسمانی افراد، به ویژه در شرایطی که نیازمند استدلال، تصمیم‌گیری سریع و حفظ تمرکز در طولانی‌مدت هستند، مورد استفاده قرار گیرند. وی معتقد است که ترکیب بازی‌های استراتژیک مانند مافیا با رویکردهای علمی، می‌تواند درک ما از چگونگی تعامل بین جسم و ذهن را به‌طور قابل توجهی گسترش دهد. او بر این باور است که سناریوی ابداعی سعید ابوطالب، که به عنوان بستر اصلی این پژوهش انتخاب شد، نقش بسیار مهمی در شکل‌گیری و پیشبرد این مطالعه داشته است. به گفته دکتر موسوی، ابوطالب فتح بابی انجام داده است تا بتوان یک بازی فکری گروهی را به‌صورت آکادمیک مورد بررسی قرار داد، و این تحقیق گامی بزرگ در جهت به‌کارگیری دانش علمی برای بهبود عملکرد شناختی و جسمانی افراد است.
نقش دکتر مهدی موسوی در این پروژه فراتر از یک محقق ساده بود. او با بینش و ایده‌های خلاقانه خود، نه تنها مسیر این تحقیق را ترسیم کرد، بلکه به تیم کمک کرد تا به نتایجی دست یابند که می‌تواند به‌عنوان پایه‌ای برای تحقیقات بیشتر در حوزه‌های مختلف علمی، از جمله علوم ورزشی، روانشناسی، و تغذیه، مورد استفاده قرار گیرد. دکتر موسوی با تلفیق علم و بازی، راه‌های جدیدی برای درک بهتر تعاملات پیچیده میان جسم و ذهن پیش روی جامعه علمی گشود.
دکتر محمدرضا حسین‌آبادی: در میان گروه محققان این پژوهش، دکتر محمدرضا حسین‌آبادی، متخصص حرکات اصلاحی، نقش ویژه‌ای در بررسی تأثیرات فیزیکی و جسمانی بازی مافیا بر بازیکنان داشت. او با تخصص و تجربه گسترده خود در زمینه حرکات اصلاحی و آسیب‌شناسی حرکتی، به تجزیه و تحلیل تأثیرات طولانی‌مدت نشستن و استرس‌های ناشی از بازی بر خستگی جسمانی بازیکنان پرداخت.
دکتر حسین‌آبادی بر این باور است که هرگونه فعالیتی که نیازمند تمرکز و دقت طولانی‌مدت باشد، می‌تواند بر سلامت جسمانی تأثیر بگذارد، به ویژه زمانی که بازیکنان مجبور به نشستن طولانی‌مدت در شرایط استرس‌زا هستند. در بازی مافیا، که نیازمند دقت بالا و تصمیم‌گیری‌های سریع است، بازیکنان اغلب دچار خستگی جسمانی و فشارهای عضلانی می‌شوند، به خصوص زمانی که برای مدت‌های طولانی در یک وضعیت ثابت قرار می‌گیرند.
دکتر حسین‌آبادی با استفاده از روش‌های پیشرفته ارزیابی، به بررسی تأثیرات این نوع فعالیت‌ها بر بدن بازیکنان پرداخت. او به‌ویژه به مطالعه بر روی خستگی عضلانی ناشی از نشستن طولانی‌مدت و استرس‌های فیزیکی مرتبط با آن پرداخت. عدم تحرک کافی در طول بازی، به ویژه در شرایط استرس‌زا، می‌تواند منجر به تجمع خستگی و تنش‌های عضلانی شود که در نهایت بر کارایی و عملکرد ذهنی بازیکنان تأثیر منفی می‌گذارد.
دکتر حسین‌آبادی همچنین راهکارهایی برای کاهش این خستگی‌های جسمانی ارائه داد. او به بازیکنان توصیه کرد که در طول بازی، به انجام تمرینات ساده کششی بپردازند و در فواصل منظم، به وضعیت بدنی خود توجه کنند تا از بروز خستگی‌های مزمن جلوگیری شود. این توصیه‌ها به‌طور خاص برای افرادی که به‌طور حرفه‌ای یا طولانی‌مدت بازی مافیا را انجام می‌دهند، بسیار مفید بوده و می‌تواند به حفظ سلامت جسمانی آنها کمک کند.
نقش دکتر محمدرضا حسین‌آبادی در این تحقیق، افزون بر بررسی تأثیرات فیزیکی بازی، به ارائه راهکارهای عملی برای بهبود وضعیت بدنی بازیکنان نیز پرداخته است. تلاش‌های او در این پروژه نشان داد که توجه به سلامت جسمانی، حتی در فعالیت‌های ذهنی و استراتژیک مانند بازی مافیا، امری ضروری است و می‌تواند به بهبود کلی عملکرد بازیکنان منجر شود. تحقیقات او زمینه‌ساز درک بهتر ارتباط میان جسم و ذهن در شرایط بازی و استرس‌های مربوط به آن است و می‌تواند در آینده به عنوان یک مرجع علمی برای پژوهش‌های مرتبط مورد استفاده قرار گیرد.
دکتر آمنه برجسته یزدی: دکتر آمنه برجسته یزدی، متخصص فیزیولوژی، یکی از اعضای کلیدی تیم تحقیقاتی این پروژه بود که با تمرکز بر سازگاری‌های فیزیولوژیک بدن انسان تحت شرایط استرس‌زا، نقشی حیاتی در پیشبرد اهداف این پژوهش ایفا کرد. تخصص دکتر برجسته یزدی در بررسی چگونگی واکنش بدن به شرایط مختلف فیزیولوژیکی، از جمله استرس‌های روانی و فیزیکی، به تیم تحقیقاتی کمک کرد تا به درک عمیق‌تری از تغییرات فیزیولوژیک در بدن بازیکنان مافیا دست یابند.
در این پژوهش، یکی از مسائل کلیدی، بررسی واکنش‌های بدن به بازی مافیا به عنوان یک فعالیت روانشناختی پیچیده بود. بازی مافیا، با نیاز به تمرکز شدید، تصمیم‌گیری سریع، و مواجهه با فشارهای روانی مختلف، محیطی مناسب برای بررسی سازگاری‌های فیزیولوژیکی ایجاد می‌کند. دکتر برجسته یزدی با هدایت این بخش از تحقیق، به بررسی چگونگی واکنش بدن به این شرایط پرداخت و توانست به نتایج ارزشمندی در زمینه تغییرات فیزیولوژیک، از جمله تغییرات ضربان قلب، سطح اکسیژن خون، و پاسخ‌های هورمونی بدن دست یابد.
او با تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان داد که بدن انسان چگونه در طول زمان به شرایط بازی مافیا سازگار می‌شود و چه تغییراتی در سیستم عصبی و غدد درون‌ریز اتفاق می‌افتد. این تغییرات شامل افزایش موقتی در سطح هورمون‌های استرس مانند کورتیزول، و همچنین تنظیمات سیستم عصبی برای مقابله با فشارهای روانی و حفظ تمرکز در طولانی‌مدت بود. این سازگاری‌های فیزیولوژیک به‌وضوح نشان داد که چگونه بدن انسان می‌تواند با شرایط چالش‌برانگیز سازگار شود و به حفظ عملکرد شناختی و فیزیکی خود ادامه دهد.
نقش دکتر برجسته در این تحقیق، به‌عنوان یکی از ارکان اصلی در درک چگونگی تعامل بدن با شرایط استرس‌زا و چالش‌برانگیز، بسیار پررنگ بود. او با تحلیل دقیق و علمی سازگاری‌های فیزیولوژیکی، به تیم تحقیقاتی کمک کرد تا به نتایجی دقیق و کاربردی دست یابند که می‌تواند به‌عنوان پایه‌ای برای تحقیقات بیشتر در زمینه‌های فیزیولوژی، روانشناسی و علوم ورزشی مورد استفاده قرار گیرد. تلاش‌های او در این پژوهش، درک ما از چگونگی پاسخ‌های فیزیولوژیکی به استرس و راه‌های بهبود عملکرد بدن در شرایط مشابه را گسترش داده است.
نقش برجسته دکتر سعید پیرنیا در تحقیق
یکی از افراد کلیدی که در این پژوهش نقش بسزایی ایفا کرده، دکتر سعید پیرنیا است. او نه تنها یک محقق برجسته مقیم دانمارک، بلکه از جمله افرادی است که به صورت حرفه‌ای در بازی مافیا مهارت دارد و به این بازی با دیدی علمی و استراتژیک می‌نگرد. دکتر پیرنیا، که مالک یک شرکت دارویی در دانمارک نیز می‌باشد، با بهره‌گیری از دانش خود در زمینه‌های دارویی و بیوشیمی، با تأمین کیت‌های سنجشی پیشرفته و کمیابی که در بازار به‌سختی یافت می‌شوند، نقشی حیاتی در پیشبرد علمی این پروژه ایفا کرد. این کیت‌ها که برای اندازه‌گیری دقیق تغییرات بیوشیمیایی در بدن بازیکنان ضروری بودند، امکان انجام آزمایشات با دقت بالا را فراهم ساختند و به تیم پژوهشی اجازه دادند تا به نتایجی دقیق و قابل‌اتکا دست یابند.کمک شایانی کرده است. افزون بر این، دکتر پیرنیا به عنوان یک بازیکن حرفه‌ای مافیا، دیدگاهی عمیق و جامع نسبت به جنبه‌های روانشناختی و فیزیولوژیکی این بازی دارد. او با تکیه بر تجربیات خود در بازی و انتخاب سناریوی بازی، به تیم تحقیقاتی کمک کرد تا متغیرهای مهمی را که می‌توانند بر عملکرد بازیکنان تأثیر بگذارند، شناسایی کنند. این دیدگاه ارزشمند نه تنها به بهبود طراحی تحقیق کمک کرد، بلکه به ارائه بینش‌های نوینی درباره تعاملات پیچیده میان جسم و ذهن در جریان بازی‌های استراتژیک انجامید. حضور دکتر سعید پیرنیا در این پروژه و علاقه‌مندی‌اش به بازی‌های استراتژیک، توانست پلی میان علم و سرگرمی بسازد و بدین ترتیب، به ارتقای این تحقیق و ایجاد نتایجی که می‌تواند زمینه‌ساز تحقیقات بیشتری در این حوزه باشد، کمک کرد.
سناریوی “پدرخوانده نوستراداموس” و سعید ابوطالب
این پژوهش بر پایه سناریوی “پدرخوانده نوستراداموس”، یکی از سناریوهای خاص و پیچیده بازی مافیا، انجام شده است. این سناریو توسط هنرمند و کارگردان خلاق، سعید ابوطالب، خلق شده است که گرچه مستقیماً در این تحقیق نقش نداشته، اما اثرش بستری عالی برای انجام این مطالعه فراهم آورده است. سناریوی “پدرخوانده نوستراداموس” به دلیل ساختار پیچیده و ویژگی‌های منحصربه‌فردش، یک انتخاب ایده‌آل برای بررسی تأثیرات روانی و فیزیولوژیکی بازی مافیا بوده است. دکتر مهدی موسوی، یکی از محققان اصلی این پروژه، به نقش مهم سناریوی ابداعی سعید ابوطالب در این تحقیق اشاره کرده و معتقد است که این سناریو نه تنها به عنوان یک بازی فکری گروهی، بلکه به عنوان یک ابزار پژوهشی ارزشمند عمل کرده است. موسوی تأکید دارد که ابوطالب با خلق این سناریو، فتح بابی برای بررسی آکادمیک بازی‌های فکری گروهی در ایران ایجاد کرده است. به گفته موسوی، این تحقیق نشان‌دهنده پتانسیل بالای بازی‌های استراتژیک در ارائه بینش‌های علمی و روانشناختی است که می‌تواند در آینده مورد توجه محققان بیشتری قرار گیرد.
استقبال گسترده مردم ایران از بازی مافیا و ترند شدن آن در سال‌های اخیر
بازی مافیا که در دهه‌های اخیر به یکی از محبوب‌ترین و پرطرفدارترین بازی‌های گروهی در ایران تبدیل شده و با استقبال بی‌نظیری مواجه شده است. این بازی به طور عمده در قالب یک فعالیت گروهی و اجتماعی، تبدیل به یکی از جذاب‌ترین سرگرمی‌ها برای جوانان و حتی بزرگسالان ایرانی شده است. در چند سال اخیر، بازی مافیا به‌طور شگفت‌انگیزی در میان مردم ایران ترند شده و در محافل دوستانه، خانواده‌ها، و حتی برنامه‌های تلویزیونی به شدت محبوبیت یافته است. برنامه‌های تلویزیونی مانند “شب‌های مافیا” که توسط سعید ابوطالب کارگردانی شده است، نقش بسزایی در شناساندن این بازی به مخاطبان ایرانی و ایجاد موجی از علاقه‌مندی به آن داشته‌اند. این برنامه‌ها نه تنها باعث افزایش شناخت مردم از قوانین و استراتژی‌های بازی مافیا شده‌اند، بلکه به عنوان یک پلتفرم برای به چالش کشیدن مهارت‌های استدلال و استنتاج افراد، به ویژه در میان جوانان، مطرح شده‌اند. یکی از دلایل اصلی محبوبیت بازی مافیا در ایران، امکان تجربه هیجانات روانی و استراتژیک است که بازیکنان در طول بازی تجربه می‌کنند. این بازی که بر پایه اصول روانشناسی و تحلیل رفتارهای انسانی بنا شده است، به بازیکنان این امکان را می‌دهد تا مهارت‌های ارتباطی، توانایی استدلال و تشخیص دروغ از حقیقت را به چالش بکشند. علاوه بر این، بازی مافیا به واسطه ساختار گروهی‌اش، به تقویت روابط اجتماعی و تعاملات گروهی کمک شایانی کرده و به همین دلیل در میان خانواده‌ها و گروه‌های دوستانه محبوبیت بیشتری یافته است.
ویژگی‌های منحصربه‌فرد سناریوی “پدرخوانده نوستراداموس”
سناریوی “پدرخوانده نوستراداموس” شامل ۱۱ بازیکن است که به سه جناح مختلف تقسیم می‌شوند: ۷ شهروند، ۳ مافیا و ۱ فرد مستقل. این ساختار سه‌گانه، برخلاف سناریوهای معمول که تنها دو جناح دارند، به بازیکنان امکان تجربه‌ی روایتی پیچیده‌تر و چالش‌برانگیزتر را می‌دهد. در این سناریو، هر جناح با میانگین احتمال ۳۰ درصد امکان پیروزی دارد، که این موضوع به شدت نیاز به استراتژی، تمرکز و هماهنگی میان اعضای جناح‌ها را افزایش می‌دهد. بازی توسط یک فرد که با نام‌های مختلفی همچون گرداننده، راوی، لرد یا گاد شناخته می‌شود، هدایت می‌گردد. این شخص، نقش داور را دارد و وظیفه‌اش این است که بازی را به طور منصفانه هدایت کرده و بر رعایت قوانین نظارت کند. اما ویژگی متمایز “پدرخوانده نوستراداموس” این است که علاوه بر پیچیدگی در جناح‌بندی، امکان احیای بازیکنان خارج‌شده از بازی نیز وجود دارد. این بدان معناست که حتی بازیکنانی که از بازی حذف شده‌اند، می‌توانند دوباره وارد جریان بازی شوند و با تغییر جناح، به طور غیرمنتظره‌ای سرنوشت بازی را تغییر دهند. چنین ساختاری از بازیکنان می‌طلبد که در بیش از دو سوم مدت زمان بازی، حتی در صورت خروج موقت، همچنان تمرکز خود را حفظ کرده و جریان بازی را به دقت دنبال کنند.
یافته‌های علمی و اهمیت بین‌المللی پژوهش
این تحقیق نشان داد که تمرینات مقاومتی و مصرف مکمل کراتین مونوهیدرات تأثیرات قابل‌توجهی بر عملکرد بازیکنان در سناریوی “پدرخوانده نوستراداموس” دارد. بهبود سطح اکسیژن و تمرکز، کاهش میزان خستگی، و تغییرات مثبت در سطوح دوپامین و سروتونین خون از جمله یافته‌های مهم این مطالعه بودند. این نتایج حاکی از آن است که فعالیت‌های فیزیکی منظم و استفاده از مکمل‌های مناسب می‌تواند تأثیرات مثبتی بر سلامت روانی و جسمانی افراد داشته باشد، به ویژه در شرایط استرس‌زا و نیازمند تمرکز بالا مانند بازی‌های استراتژیک.
این پژوهش نه تنها در سطح ملی بلکه در سطح بین‌المللی نیز حائز اهمیت است و می‌تواند به عنوان یک الگوی علمی جدید در بررسی تأثیرات بازی‌های استراتژیک و ذهنی بر سلامت جسمانی و روانی افراد شناخته شود. محققان امیدوارند که نتایج این تحقیق به بهبود روش‌های تمرینی و استفاده از مکمل‌ها در بازی‌های استراتژیک کمک کند و زمینه‌ساز پژوهش‌های بیشتری در این حوزه گردد. با توجه به نتایج بدست آمده، پژوهشگران در نظر دارند تا تحقیقات بیشتری را در این زمینه انجام دهند و دامنه این مطالعات را به گروه‌های مختلف سنی و جنسی گسترش دهند. این رویکرد می‌تواند منجر به ارائه توصیه‌های کاربردی برای بهبود عملکرد ذهنی و جسمانی افراد در مواجهه با چالش‌های روزمره زندگی شود.
