مجسمه های داى بوُتسوُ ، بودای بزرگ

از آیالوییزا مک دانلد ترجمه ع. پاشایى

داى بوُتسوُ daibutsu (بوداى بزرگ، یعنى مجسمه بزرگ بودا). از نظر فنى، داى بوُتسوُ به آن مجسمه هاى بوداها و بوداسَف ها گفته مى شود که ارتفاعشان به جوْروکوُ برسد (یک جوْ شش وشاکوُ، که یک واحد قدیمى اندازه گیرى است معادل با ۸/۴ متر و برابر با ۱۶ فوت). عقیده بر این بود که این اندازه قد واقعى بودا بود، بیش از دو برابر قد یک آدم معمولى. ساخت پیکره هاى عظیم بودایى در ژاپن ملهم از مدل هایى بود که در قاره یافت مى شد. قدیمى ترین داى بوُتسوُ به داى بوُتسوُى آسوکا معروف است، که استاد کوُراتسوُکوُرى نوتورى در ۶۰۶م آن را براى معبد آسوکادِه را ریخت. این معبد در استان کنونى نارا واقع بود; این پیکره با ارتفاع جوْروکوُ هنوز موجود است، اما وضع چندان خوبى ندارد.

معروف ترین داى بوُتسوُى کهن پیکره مفرغ اندود وایروچَنَه بودا (به ژاپنى: بیروُشانا) است، در معبد تؤداى جى در نارا که به داى بوُتسوُى نارا معروف است. این داى بوُتسوُ دوبار (در ۱۱۸۰ و ۱۵۶۸) بدجورى آسیب دید و هربار تقریباً تماماً مرمت شد; تنها قسمت هاى اصلى پیکره کنونى تکه هایى از تختِ گل برگِ نیلوفرى است. در گزارش هاى تاریخى از دو داى بوُتسوُ یاد شده که امروزه دیگر وجود ندارند. روزگارى این دو داى بوُتسوُ با داى بوُتسوُى نارا به سه داى بوُتسوُ (سان داى بوُتسوُ) معروف بودند. این دو یکى مجسمه بوداسف اُوَلوکیتِشوارَه (کان نون) بود با هجده متر بلندى، در معبد چیشیکى جى در کاواچى (که اکنون قسمتى از استان ئوُساکا است)، و دیگرى یک مجمسه شش مترىِ بوداسف ماى تریه یَه (میروکوُ) در معبد سِکى دِه را در ئؤمى (استان کنونى شیگا). ساخت پیکره نشسته مفرغى بودا آمیتابه (آمیدا) در معبد کؤتوکوُئین در کاماکوُرا، معروف به داى بوُتسوُى کاماکوُرا (یا، هاسِه)، در نیمه قرن سیزدهم تمام شد. این داى بوُتسوُى بلند ۵/۱۱ مترى در ساختمان معبدى بود که در ۱۴۹۵ از میان رفت، و از آن زمان تاکنون در هواى آزاد نشسته است، داى بوُتسوُى هؤکوْجى ــ معبدى در کیوتو که در ۱۵۸۹ به دست سردار تویوتومى هیده یوشى کامل شد ــ در اصل از چوب ساخته شده بود و ۱۸ متر بلندى داشت. در زمین لرزه ۱۵۹۶ ویران شد و در ۱۶۱۲ یک پیکره مفرغى ۱۹مترى جاى آن را گرفت. این پیکره هم در ۱۶۶۲ با زلزله دیگرى ویران شد، و سرانجام جاى آن را یک پیکره خیلى کوچک تر چوبى گرفت.

آیالوییزا مک دانلد

ترجمه ع. پاشایى