پومپی یا پمپی ایتالیا

تاریخ ما | پومپی (Pompeii) یک شهر قدیمی در جنوب ایتالیا و در نزدیک شهر ناپل کنونی قرار داشته است. این شهر بر روی دامنه‌های کوه آتشفشانی وزوو بنا شده بود و اینک در فهرست میراث فرهنگی یونسکو وابسته به سازمان ملل متحد قرار دارد.
پومپی در دوران باستان تنها نام یک شهر نبود، بلکه نمادی از آبادانی و عمران به شمار می‌رفت. کاوشگران و باستان شناسان امروز با بررسی آثار به جای مانده از این شهر، بسیار متعجب شده اند؛ زیرا آبادانی و زیبایی این شهر و خانه‌های لوکس و پر زرق و برق آن حتی برای انسان معاصر هم می‌تواند شگفت انگیز باشد. پومپی دیدگاه پژوهندگان تاریخ را درباره‌ی پیشرفت‌های اقتصادی و معیشتی انسان‌های باستان دستخوش تحول و دگرگونی نمود. این شهر از سیستم منظم معماری، سیستم آبرسانی و لوله کشی، انشعاب آب و فاضلاب برخوردار بود، بازارها، آمفی تئاترها، باشگاه‌های ورزشی، معابد، ساختمان‌های شیک و فاخر حکومتی، دیوارهای کاشی کاری شده‌ی زیبا که سرانگشتان توانای هنرمندان امپراتوری روم باستان آنها را بنا کرده بودند، نشان دهنده‌ی زندگی مرفه و پُر نعمت اهالی شهر افسانه ای پومپی بود. پومپی برای ثروتمندان منطقه ییلاقی و نقطه گردشگری به شمار می‌رفت که ثروت‌های قابل توجه خود را به این منطقه سرازیر می‌کردند.

این منطقه از اروپا از خاک حاصلخیزی بهره مند بود، به طوری که می‌گویند مردم پومپی زمین هایشان را سه بار در سال می‌کاشتند و برداشت می‌کردند.

در سال ۶۲ میلادی در حالیکه مردم پومپی در یکی از معابد برای خدایان خود جشن گرفته بودند، ناگهان صدایی مهیب و کر کننده که منبع آن را نمی‌دانستند زمین را لرزاند، مردم با سراسیمگی و آشفتگی به درون خانه‌ها و معابد می‌گریختند، خانه‌ها یکی پس از دیگری آوار می‌شدند و بر اثر واژگون شدن چراغ‌های روغنی خانه ها، آتش بخش وسیعی از شهر را در خود فرو برده بود، لرزش‌ها تا چندین بار ادامه یافت و تمام خانه‌های شهر را ویران نمود. بسیاری از مردم شهر به درون گسل‌ها و شکاف‌های عمیق زمین افتادند و جان خود را از دست دادند. این زلزله و بی نظمی پس از آن سبب شد تا دزدها، راهزنان و متجاوزان به این شهر بروند و تا مدت‌های مدیدی پس از آن، پومپی روی آرامش را به خود ندید. با وجود حجم ویرانی ها، بسیاری از اهالی پومپی به شهر بازگشتند تا خاطره‌ی روزهای حاصلخیزی و ثروت را دوباره زنده کنند و از سال ۶۲ تا ۷۹ میلادی، یعنی به مدت ۱۷ سال آنها خرابی‌ها را دوباره ساختند و بناهای مجلل و پرزرق و برق را بار دیگر بنا کردند.
در سال ۷۹ میلادی ، ناگهان بر روی زمین پومپی شکاف‌های بزرگ و عمیقی به وجود آمد، آب‌های آرام خلیج به امواج سرکش و خروشان بزرگی تبدیل شده بودند. حیوانات و پرندگان هم بر اثر تغییر شرایط آب و هوایی مضطرب و سرگردان از سویی به سوی دیگر می‌گریختند و کنترل همه چیز از دست رفته بود. با وجود این اغلب مردم شهر پومپی در خانه‌های خود خوابیده و در حال استراحت بودند و بسیاری دیگر به امور روزمره خود اشتغال داشتند، آنها در شب پیش از چنین حادثه ای در حال عبادت الهه‌ی (Vulcanalia) خدای آتش،و کوه‌های آتشفشانی در روم باستان بودند، و پس از آن شراب خورده و تا پاسی از شب به خوشگذرانی پرداخته بودند و خواب عمیقی آنها را در خود فرو برده بود.
پس از فوران آتشفشان گروهی فرار کردند و گروه دیگر نیز بر این باور بودند که سقف سنگی خانه هایشان آنها را محفوظ خواهد داشت. اما این طور نبود گدازه‌ها و خاکستر آتشفشان وزوو آن‌ها را درون خانه هایشان مدفون کرد و بسیاری نیز بر اثر گازهای سمی و مهلک کوه آتشفشانی جان خود را از دست دادند. بنابراین شهر پومپی به دلیل فعالیت آتشفشانی کوه وزوو که ۲۸ ساعت ادامه داشت به زیر ۶ متر کوهی از مواد مذاب و خاکستر آتشفشانی رفت. حادثه آنقدر ناگهانی روی داد که همه چیز در شهر به همان حالت که در طول زندگی روزمره بود دست نخورده ماند و امروز دقیقا به همان گونه که دو هزار سال پیش بودند باقی است. گویی زمان منجمد شده است.
دانشمندان امروزه نمی‌دانند دقیقا چه تعداد از اهالی شهر در زیر خاکستر آتشفشان مدفون شده اند، علاوه بر پومپی سه شهر رومی دیگر نیز که در دامنه کوه‌های وزوو قرار گرفته بودند از صحنه روزگار محو شدند که از جمله آنها شهر هِرکولانیوم بود.
اجساد به دست آمده آنها را در حال فرار نشان می‌دهد. شهر پومپی در سال ۱۷۴۸ کشف شد و از آن پس به نقطه‌ی گردشگری پربازدیدی برای گردشگران تبدیل شده است.
وقتی شهر پومپی با گذشت زمان از زیر خاک بیرون آمد و کاوشگران شهر را کشف کردند، از دیدن نقاشی‌های روی دیوارهای به جای مانده‌ی شهر بسیار شگفت زده شدند، تصاویر رفتارهای غیر اخلاقی بر روی بسیاری از دیوارهای پومپی نقاشی شده بود.