مرگ سزار و جنگهاى داخلى روم سبب به قدرت رسیدن مارک آنتوانت در مصر و اسیای نزدیک و اکتاویوس در اروپا شد. اما در شرق آنها موفق به ورود به خاک ایران و بعد از آن دسترسى به ثروت هندوستان نشده بودند.
انتقام شکست کراسوس :
روم در آن سالها در اوج قدرت بود و لژیونرهاى این کشور، دنیاى متمدن آن روزگار را کاملاً تحت سیطره داشتند ولی مارک آنتوانت و بسیارى از سرداران رومى سرنوشت غم انگیز کراسوس را در پی حمله به ایران از یاد نبرده بودند و قصد داشتند به هر قیمت انتقام خون او و ۲۰هزار لژیونر را از ایرانیان ( که چندبار سعى در بازپس گیری سرزمینهای از دست رفته خود سوریه و آسیاى صغیر کرده بودند و بین النهرین نیز اکنون به طور نسبى به ایران بازگشته بود ) بگیرند.
آنتوانت (آنتونى) بى پرده ابراز تمایل به جنگ کرد و فرهاد چهارم پادشاه ایران نیز خود را بى علاقه به جنگ نشان داد اما در خفا به تجهیز نیروهاى خود پرداخت. آنتوانت برای اطمینان از پیروزی با سپاهى بزرگتر از کراسوس به جنگ ایران امد و به همین دلیل ۱۶لژیون بزرگ رومى (۶۰ تا ۷۰هزار نفر) را به همراه ۱۰هزار سوار و سى هزار نیروى ذخیره به سمت فرات برد. پادشاه ارمنستان (ارتاوسدس) نیز در این برنامه ریزى مرگبار، سردار رومى را همراهى مى کرد و ۱۳هزار سوار وپیاده براى او آماده ساخت. سپاه عظیم رومى به فرات رسید اما جبهه محکم ایرانیها او را وادار کرد تا قواى خود را تا ارمنستان عقب بکشد ؛ غافل از آنکه ایرانیان نیز در این مدت قواى خود را به شمال ایران انتقال داده اند. ارتاوسدس پیشنهاد کرد چون قشون پارت در فرات جمع هستند، بهتر است از ارمنستان به آذربایجان حمله برده و انجارا تصرف کنند. راهنمایى ارتاوسدس سبب شد آنتونى نیروهاى خود را به دوقسمت کرده و ماشین آلات جنگى و قلعه گیرى خود را با بخشى از نیروها بر جاى گذارده و به سرعت خود را به پراسپا پایتخت ماد کوچک (آذربایجان) برساند. اما وقتى به آنجا رسید، مشاهده کرد ایرانیان آماده مقاومتند، پس در انتظار رسیدن برجهاى متحرک، منجنیق و سایر ادوات قله گیرى ماند.
اولین ضربه مرگبار :
اشتباه بزرگ آنتوانت در بر جاى گذاشتن ماشین آلات جنگى با چندهزار سرباز براى او بسیار گران تمام شد چرا که پارتیها صاعقه وار به سربازان رومى و استاتیانوس سردار آنها حمله برده و رومیها را که شمار آنان به هزار نفر مى رسید، قتل عام و ماشین هاى او را تصاحب کردند. پادشاه ارمنستان در این زمان اوضاع را نامناسب دید بى صدا با سپاه خود از رومیها جدا شد وناگهان آنتوانت متوجه شد قرار است بلاى کراسوس سراو و سربازانش نازل شود.
ضربه دوم :
با فرا رسدن پاییز و رو به اتمام بودن ذخیره مواد غذایى رومیها تصمیم به ترک محاصره پراسپا و عقب نشینی از طریق ارومیه امروزی داشتند که پارتها جنگ و گریز را آغاز کردند و این پارتها بودند که او را راحت نگذاشتند. انتوانت عقب نشینى از مناطق کوهستانى را ادامه داد اما در حوالى تبریز اولین برخورد سنگین با سپاهیان پارتى به وقوع پیوست. آنتوانت فلاخن اندازان را که از گلوله هاى سربى استفاده مى کردند، به عنوان تیر آخر خود به میدان آورد و سواران گل نیز از جانب دیگر به دفاع از لژیونها پرداختند و پارتها را به عقب راندند. اما پارتها ۱۹روز مداوم با شیوه جنگ و گریز رومیها را کاملاً خسته کردند و در نبردى بزرگ در حوالى رود ارس ۸هزار رومى دیگر کشته شدند.
نتیجه :
هزیمت رومیها به سمت غرب، فرهاد را بر آن داشت رومیها را به حال خود رها کند اما «سرماوگرسنگى» اکنون به کمک پارتها آمده و باقیمانده سپاه او را نیز از پاى درآورد. هزاران رومى دیگر نیز تا رسیدن به مقر زمستانى رومیها کشته شدند.در این نبردها بالغ بر ۲۰هزار رومى کشته شدند.
