ظهور و سقوط امپراتوری مغول

امپراتوری مغول (1206 تا 1368 میلادی) زمانی بر سراسر پهنۀ آسیا، از دریای سیاه در شمال تا شبه‌جزیرۀ کُره در جنوب، فرمان می‌راند، قلمروی وسیع حاصلِ کشورگشایی‌هایی پی در پی که بنیان‌گذار این امپراتوری، چنگیز خان (فرمانروایی 1206 تا 1227…

معبد پانتئون

پانتئون (در لاتین : pantheum) بهترین بنای برجا مانده از روم باستان هست که ساختش در سال 125 میلادی به پایان رسید . گنبد بتونی باشکوهش یادگاری جاودان از نبوغ معماری رومی ست. این بنا که تقریبا کاملا سالم و دست نخورده باقی مونده فرصت خوبی به…

پرومته در زنجیر

آخیلوس ( حدود ۵۲۵ - ۴۵۶ ق.م ) یکی از بزرگترین سوگ نامه نویسان در میان هم نسلان خویش به شمار می رود. از او بعنوان پدر سوگ نامه نویسی یونان یاد می شود. او که از سوفوکل و اوریپید بزرگتر بود ، محبوب ترین و تاثیرگذارترین سوگ نامه نویس زمانه…

تیسفون شهری باستانی

تیسفون شهری باستانی و مرکزی تجاری در ساحل شرقی رود دجله بود که در دوران حکومت مهرداد یکم (مهرداد بزرگ، ۱۷۱- ۱۳۲ ق.م) تاسیس شد. در دنیای مدرن این شهر به واسطه ی طاق کسری، تحسین برانگیز ترین بخش از خرابه های باقی مانده ی تیسفون، شناخته می…

پلی‌کراتیس | فرمانروای خودکامه سامُس 

پُلی‌کراتیس (فرمانروایی حدود 535 تا 522 پیش از میلاد) خودکامه جزیره و دولت-شهر یونانی سامُس (Samos) در دریای اژه بود که موجب استیلای نیروی دریایی سامُسی بر منطقۀ شرقی این دریا در قرن ششم پیش از میلاد شد و تلاش کرد سراسر دریای اژه و نیز…

گوتیان، سلسله ایرانی بین النهرین باستان

گوتی‌ها مردمانی اهل غرب آسیا بودند که گمان می‌رود در دامنۀ کوه‌های زاگرس در ناحیه‌ای که با عنوان گوتیوم (Gutium) به آن اشاره شده، می‌زیستند. گوتی‌ها زبان نوشتاری نداشتند و به همین خاطر همۀ دانسته‌های کنونی دربارۀ آنها از کهن‌نوشت‌های…

تاریخچۀ هالووین; منشأ و حقایق

هالووین از قدیمی ترین مناسبت های سنتی دنیا است چون به یکی از اساسی ترین ویژگی های هستیِ انسان می پردازد: رابطۀ زندگان با مردگان. از گذشته های دور، همۀ تمدن های ثبت شده در تاریخ نوعی مناسک آیینی برای تأمل در این پرسش ها داشته و دارند که…

افسون های جادویی فنیقی; بلاگردان ارسلان تاش

بلاگردان ارسلان تاش (AT1) یک طلسم سنگی متعلق به سدۀ هفتم پیش از میلاد است که در محوطۀ باستانی ارسلان تاش نزدیک شهر حلب در سوریه پیدا شده و روی آن دعا-نوشت‌هایی جادویی به خط فنیقی نقش بسته است. جنس لوح این طلسم از سنگ آهک بوده و ویژگی‌های…

شورش بیکن | اولین شورش مسلحانه استعمارگران آمریکا

شورش بیکن (1676) اولین شورش مسلحانه تمام عیار در آمریکای مستعمراتی بود که بین مالک زمین ناتانیل بیکن (1647-1676) و حامیانش از نوکران سیاه و سفید و بردگان آفریقایی در مقابل فرماندار ویلیام برکلی (پسر عموی همسرش). (l. 1605-1677) و صاحبان…

تبس در مصر باستان

در زمان پادشاهی جدید ( 1069-1570 ق.م) شهر تبس پایتخت مصر بود و تبدیل به یک مرکز مهم برای پرستش آمون( آمُن یا آمِن ترکیبی از دو خدای آتوم و رع بود) شد. نام مقدس این شهر P-Amen یا Pa-Amen است که به معنای " اقامتگاه آمون" می باشد. این شهر در…

پولیبیوس؛ اولین معلم روش شناسی تاریخ

پلیبیوس (حدود 208 تا 125 پیش از میلاد)، تاریخ‌نویس یونانی بود که در عین حال با تاریخ رُم باستان نیز آشنایی داشت، و کتابی در این زمینه نوشت که چگونگی رسیدن رُم به عظمت نهایی خود را توضیح می‌داد. پلیبیوس همانند دیگر تاریخ‌نویسان بزرگ یونان…

ابداعات بین النهرین | از چرخ تا اولین مدارس و رشوه و تملق

بسیاری از اقلامی که امروزه مورد استفاده قرار می گیرند، ابداعاتی هستند که در بین النهرین، در دوران دودمانی نخستین (۲۹۰۰- ۲۳۳۴ ق.م) و یا از دست آورد های دوره اوروک (۴۱۰۰- ۲۹۰۰ ق.م) شکل گرفته اند. کهن ترین و ابتدایی ترین ابداعات به سومریان…

پاندورا، نخستین زن روی زمین در اساطیر یونان

پاندورا یکی از شخصیتهای اساطیر یونان است که نه تنها نخستین زن به شمار می رود، بلکه- بعنوان ابزار خشم و غضب زئوس - مسبب گسیل ساختن آلام و مصائب بشر به جهان شناخته می شود. پاندورا همچنین الهه زمینی غیر مرتبط با آسمان در مجمعِ نخستینِ خدایان…

تمدن میکنایی | تاریخ، ساختار اجتماعی و حقایق

تمدن میکنایی (موکنایی و میسنی هم گفته می‌شود) در «دورۀ مفرغ پسین» (حدود 1700 تا 1100 پیش از میلاد) شکوفا شد و دوران اوج خود را بین سده‌های پانزدهم و سیزدهم پیش از میلاد تجربه کرد. مردمان میکنایی با گسترش حوزۀ نفوذ خود در شبه‌جزیرۀ پلوپُنزی…

زنوبیا، ملکه شورشی باستانی سوریه

زِنوبیا (تولد حدود 240 میلادی، تاریخ درگذشت نامعلوم) ملکۀ پالمیرا بود که سلطۀ امپراتوری رُم را به چالش کشید. او هم‌روزگار با آخرین دوره از تاریخ این امپراتوری معروف به «بحران قرن سوم» (235 تا 284 میلادی که به آن «بحران امپراتوری» هم…