لزوم تقویت فرهنگ استفاده از خدمات مشاوره ای روانشناسی
سایت «تاریخ ما»– گروه استان ها، مرضیه اردکانی: افزایش آسیب های اجتماعی واختلالات روان شناختی و افزایش میزان افسردگی در میان اقشار مختلف جامعه و همچنین گذر زندگی مردم از روش سنتی به روش های مدرنیته و یا پیچیدگی های جامعه امروزی که باعث بروز مشکلات جدید برای برای سلامت روان شده است؛ نیاز به خدمات مشاوره ای را در زمینه های گوناگون، بیشتر کرده است.
زهرا غلامرضایی معاون امور پیشگیری اداره کل بهزیستی استان قزوین در مورد وضعیت مراکز خدمات مشاوره ای روانشناسی در استان قزوین به خبرنگار «تاریخ ما» اظهار کرد: استان قزوین دارای ۴۲ مرکز مشاوره خصوصی و یک مرکز دولتی است، همچنین خط تلفنی ۱۴۸۰ به عنوان راهنما و مشاوره اولیه و راهنمایی برای ارجاع تماس گیرنده ها به مراکز تخصصی، در خدمت شهروندان است. درمان گرهای خدمات مشاوره ای در مراکز هم، در رزومه کاری خود باید دو مقطع پشت سر هم در رشته روان شناسی تحصیل کرده باشند که یا کارشناسی و کارشناسی ارشد باید باشد و یا ارشد و مقطع دکترا. یا این که در رشته مشاوره تحصیل کرده باشند.
وی اضافه کرد: مراکز خدمات مشاوره ای ما دارای سه سطح هستند. سطح اول که مراکز سلامت و روان محلی هستند که کار آنها مشاوره اولیه جهت ارجاع به مراکز تخصصی تر، آموزش به افراد محلی بر حسب نیاز سنجی محلی می باشد؛ مراکز سطح اول ما کار درمانی نمی کنند. این مشاوران با مدرک کارشناسی هم می توانند این خدمات را انجام دهند. مراکز سطح دو ما هم که تحت عنوان مراکز عمومی هستند؛ عمدتا خیلی از خدمات روان شناختی را در دوره تخصصی خود انجام می دهند. مراکز سطح سه ما هم مراکز تخصصی تر می باشند که صرفا در حیطه ای که تخصص دارند و برای آن تخصص جواز صادر شده است؛ به درمان می پردازند؛ که دارای شاخه های زیادی مانند خانواده؛ تحصیل، تربیتی، جنسی و غیره است.
غلامرضایی افزود: تا سال ۹۶ ما در سطح کشور یکسان سازی تعرفه های خدمات مشاوره ای را داشتیم. اما از سال ۹۷ اداره کل بهزیستی کشور بنا بر کشش استان ها و منطقه جغرافیایی و توانایی مردم آن استان، برای هر استان تعرفه های جداگانه مشخص کرده است؛ که استان قزوین نسبت به سال ۹۶ با توجه به وضعیت معیشتی مردم استان، فقط ۱۰ درصد افزایش تعرفه های خدمات مشاوره ای را داشته است.
معاون امور پیشگیری اداره کل بهزیستی استان قزوین اشاره کرد که زمان استاندارد خدمات مشاوره ای برای فرد در هر جلسه ۴۵ دقیقه است.
وی در ادامه گفت : بزرگترین مشکل ما این است که هنوز فرهنگ مشاوره در بین مردم ما به اندازه کافی جا نیفتاده است. خیلی از شهروندان ما هنوز یاد نگرفته اند که برای سلامت روان خود باید هزینه کنند. اگر این مشکل برطرف شود؛ قطعا مردم استقبال بیشتری از این مراکز خواهند کرد. سلامت روان ارتباط مستقیم و نزدیکی با سلامت جسم دارد و هزینه نکردن برای روح و روان باعث می شود تا فرد دچاربیماری های جسمی هم بشود. همچنین اگر یک بیمار روحی و روانی، در ابتدای این اختلال، برای درمان اقدام نکند؛ عمق و ریشه و دامنه آن بیشتر شده و مراحل درمانی هم سخت تر می شود. لذا اگر فرهنگ استفاده از خدمات مشاوره ای بیشترشود؛ گرایش مردم به این خدمات هم افزایش پیدا می کند.
غلامرضایی تاکید کرد: البته لیست نوبتی های مرکز دولتی ما، نشان میدهد که استقبال مردم قزوین از این مراکز بیشتر شده است.
وی در ادامه در مورد هزینه های بالای مراکز مشاوره ای خصوصی توضیح میدهد : مردم ما باید در نظر بگیرند که یک مشاور، طی سال ها به امر تحصیل در این رشته پرداخته است و هزینه هم کرده است و علاوه بر این، شغل و حرفه روان شناسان به نحوی است که روح و روان خود آنها هم درگیر مشکلات متنوع مراجعین می شود که فرسایش شغلی را هم برای آنها به دنبال دارد. بنابراین هزینه ای که بابت خدمات مشاوره ای می گیرند در مقابل خدماتی که ارائه میدهند مناسب است.
غلامرضایی در ادامه این گفتگو گفت: اگر خدمات مشاوره ای روان شناسی تحت پوشش خدمات بیمه قرار بگیرد؛ قطعا گرایش و میل مردم به مشاوره گرفتن افزایش قابل توجهی پیدا می کنند. ضمن این که حمایت بیمه در این مورد می تواند نقش به سزایی در کاهش آسیب های اجتماعی داشته باشد. اما متاسفانه هنوز این اتفاق خوب نیفتاده است.
معاون امور پیشگیری اداره کل بهزیستی استان قزوین تصریح کرد: البته اداره بهزیستی به افراد بی بضاعت و کم برخوردار، یارانه استفاده از خدمات مشاوره ای در مراکز خصوصی میدهد. این افراد باید توسط خود مراکز مشاوره به بهزیستی معرفی می شوند. زمانی که مراکز مشاوره می بینند که شخصی نیاز به این خدمات دارد ولی از توان مالی برخوردار نیست؛ او را به بهزیستی معرفی می کنند که تا با دریافت یارانه از تخفیف ۳۰ الی ۱۰۰ درصدی خدمات مشاوره استفاده کنند؛ البته تخفیف ۱۰۰ درصدی ویژه مددجویان بهزیستی است.
وی اضافه کرد: در شش ماهه ابتدای سال جاری ما به میزان ۱۱ هزار مراجعه کننده به مراکز خصوصی استان قزوین داشتیم و ۶۵۰۰ نفر هم با خط تلفنی ۱۴۸۰ تماس موفق برقرار کرده اند؛ که این آمار با توجه به این که در ماه های گذشته ما چالش و بحران در وضعیت معیشتی مردم داشتیم؛ آمار قابل قبولی برای استان است. قابل ذکر است که ما سالانه از هر مرکزی ۶ بار به صورت عمومی بازدید می کنیم که اگر مسئله خاصی باشد؛ قطعا بیشتر مورد نظارت ما قرار می گیرد. اگر هم شکایتی از سوی مراجعه کننده ای باشد؛ حتما به حوزه بازرسی می رود.
غلامرضایی در مورد نحوه صدور مجوز برای فعالیت مراکز خدمات مشاوره ای روان شناسی افزود: اداره بهزیستی بر حسب نیازسنجی که سالانه انجام می دهد؛ تعداد مراکز مورد نیاز را اعلام می کند و متقاضیان واجد شرایط در پروسه مصاحبه تخصصی که توسط اعضای هیات علمی دانشگاه (هسته گزینش علمی روان شناسان) قرار می گیرند و پس از قبولی در مصاحبه و طی مراحل گزینش، موفق به دریافت، موافقت اصولی و صدور پروانه فعالیت می شوند که این مراحل منجر به تخصصی شدن روند اعطای مجوز به تحصیل کرده های این رشته گردیده است و کار تخصصی شده است.
دقت در آمار بالای افسردگی و بروز انواع آسیب های اجتماعی و کاهش سن اعتیاد و بزه کاری و کاهش تمایل جوانان به ازدواج و افزایش شدید طلاق و موارد بسیاری در حوزه سلامت روان همگی نیاز مردم به خدمات مشاوره ای را افزایش داده است. مضاف بر این که بیماری های روانی، سلامت جسم را هم به خطر می اندازد. همکاری بیمه در پوشش این خدمات و افزایش مراکز دولتی خدمات مشاوره ای روانشناسی می تواند فرهنگ سازی استفاده از خدمات مشاوره ای را افزایش دهد.