نصب کاشی ماندگار بر سردر منزل مقرنس‌کار حرم رضوی/ تجلیل از استاد سیدجلال شمسی‌نژاد
به گزارش «تاریخ‌ما» به نقل از میراث آریا به نقل از روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی، ابوالفضل مکرمی فر مدیرکل میراث فرهنگی این استان، عصر دوشنبه 28 خرداد در مراسم تجلیل از استاد سیدجلال شمسی نژاد از پیشکسوتان معماری مقرنس کار ایران که در محل موزه بزرگ خراسان با حضور جمعی از هنرمندان و پیشکسوتان عرصه صنایع دستی برگزار شد، با اشاره به خصوصیات این استاد مقرنس کاری اظهار کرد: «این موضوع به درستی امروزه قابل لمس است، چرا که انسانی بی‌ادعا، پر تلاش و کم توقع است و اگر امروز بناهای تاریخی ما می‌توانستند سخن بگویند، حرف‌های زیادی برای ایشان داشتند و امروز آمده‌ایم تا به جای این بناهای ارزشمند از این استاد بزرگ و پیشکسوت هنرهای معماری سنتی خراسان تشکر و قدردانی کنیم.»
او ادامه داد: «امروزه بناهای تاریخی و به ویژه بناهایی که در آن‌ها از مقرنس به کار گرفته شده است گویای حقایق این استاد بزرگ است که بیش از پنج دهه در راستای احیای این بناهای تاریخی با تمام وجود و علاقه فراوانی که به این هنر داشته‌اند، تلاش‌های بی دریغ و صادقانه‌ای را انجام داده است و هیچ گاه دیده نشده که به ایشان پیشنهادی داده شود و این استاد پیشکسوت آن کار را انجام ندهند و آن را قبول نکنند و در واقع ایشان از هیچ یک از پیشنهادها هراسی نداشتند و آن کار با تمام وجود انجام می‌دادند.»
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی عنوان کرد: «در واقع او در راستای انتقال تجربیات خود به شاگردان و افرادی که در این عرصه فعالیت داشتند هیچ گونه دریغی نداشت و این کار با اخلاص انجام می‌داد.»
مکرمی فر خاطرنشان کرد: «به جرات می‌توانم نام این استاد بزرگ را استاد پنجه طلا نام گذاری کنم چرا که پنجه‌های طلایی او را می‌توان در همه بناها از جمله بنای تاریخی مصلی، مدرسه غیاثیه خرگرد خواف، شهر اصفهان و… مشاهده کرد و تمامی ایوان‌های مقرنس کاری، کار باشکوه ایشان را نیز می‌توان در این بناها شاهد بود.»
او وی در گفتگو با تاریخ ما تصریح کرد: «یکی از کارهای هم پیوستگی و گسستگی است که از معمار گذشته داریم و اکنون آن را گم کرده‌ایم، اما ایشان این پیوستگی که از دوره قاجار به نسل جدید منتقل کرده است چرا که این موضوع نیز از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.»
ایجاد مرکز ملی گوهرسنگ ها در مشهد
محمد مطیع معاون صنایع دستی اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی نیز در این مراسم اظهار کرد: «در سال گذشته موفق شده‌ایم مشهد را به عنوان شهر جهانی گوهرسنگ‌ها در شورای جهانی به ثبت برسانیم و این نشان به مشهد داده شد.»
او ادامه داد: «فعالیت‌هایی را در زمینه گوهرسنگ‌ها انجام داده‌ایم که در این میان می‌توان به سه مصوبه‌ای که توانستیم در شورای گردشگری به ثبت برسانیم اشاره کرد که یکی از آن‌ها ایجاد مرکز ملی گوهرسنگ‌ها با اختصاص مبلغ 40میلیارد ریال که تا دوسال آینده نیز ساختمان آن را بنا و آن را راه‌اندازی خواهیم کرد و در حال حاضر هم توانسته‌ایم تا کنون کارهای اولیه آن را نیز انجام دهیم.»
مطیع عنوان کرد: «از دیگر کارهایی که در سال گذشته موفق به انجام آن شده‌ایم می‌توان به ایجاد مدرسه هنرهای اسلامی اشاره کرد که با منطقه چهار توانستیم در این راستا به تفاهم برسیم که این مدرسه را آغاز کنیم و اقدامات این پروژه هم انجام شده و امید است که شاهد افتتاح آن در آینده باشیم، همچنین راه‌اندازی موزه گوهر سنگ‌ها با مشارکت اداره‌کل زمین شناسی شرق کشور از دیگر اقداماتی است که در سال گذشته انجام داده‌ایم.»
معاون صنایع دستی اداره‌کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی ادامه داد: «در زمینه آموزشی نیز برگزاری دو دوره کلاس‌های طراحی زیورآلات و جلای مدرن طلا و نقره را داشتیم که با حضور اساتید آلمانی در این موزه بزرگ برگزار شد، ایجاد تولید کارگاه آموزشی طرح سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی در پردیس فردوسی که یکی از جاذبه‌ها و مراکز قوت اشتغال زایی شده و مورد توجه مسئولین در ستاد هم قرار گرفته و حتی طرح برای الگوسازی از این کارگاه‌ها را پیشنهاد دادیم که با این کار موافقت شد.»
او گفت: «مقرنس سازی یکی از مهم ترین هنرهای وابسته به معماری سنتی ایران به شمار می‌آید که زیبایی و ضخامت خود را مرهون نفس مبارک استادان بی همتا و پیشکسوت است. استادانی که بی هیچ چشمداشتی تمام عمر ارزشمند خود را وقف صنایع دستی و هنرهای سنتی این مرز و بوم کردند و از جان خود گرفتند و بر جاه او به خبرنگار تاریخ ما گفت:ند.»
نصب کاشی ماندگار بر سر در منزل سید جلال شمسی نژاد
همچنین به همین مناسبت سردر منزل سیدجلال شمسی نژاد استاد مقرنس کار و هنرهای معماری سنتی ایران مزین به کاشی ماندگار شد.
سید جلال شمسی‌نژاد، مقرنس‌کار حرم رضوی و یکی از استادان هنر مقرنس ایران است که در سال 1310 خورشيدي در شهر دامغان متولد شد و در سن هفت سالگی به شهر مقدس مشهد آمد و بعدها به شادروان استاد خوش‌دست، معمار چیره‌‌دست آستان قدس رضوی معرفی شد.
استاد شمسی‌نژاد 14 سال کار مقرنس‌کاری را در آستان قدس رضوی ادامه داد و در سال 1347شمسی به دفتر فنی اداره حفاظت آثار باستانی خراسان انتقال یافت و در آن نهاد کارش را پی گرفت.
اولین کار او ترمیم مقرنس‌های مسجد هفتاد دو تن بود. او در طول مدت خدمت خود در میراث فرهنگی خراسان در اکثر کارگاه‌های مرمت بناهای تاریخی حضور داشته و در آن بناها به ترمیم و بازسازی و طراحی گچ بری‌ها، مقرنس‌ها، یزدی بندی ها و … پرداخته است.
مکان ها و فضاهای بسیاری در حرم مطهر رضوی با دستان توانا و هنرمند استاد شمسی‌نژاد زینت داده شده است که از آن جمله می‌توان به ورودی رواق امام خمینی (ره)، صحن جامع رضوی، صحن قدس، کتابخانه حرم مطهر و رواق دارالحجه اشاره کرد.
علاوه بر این، آثار زیبای این هنرمند مقرنس‌کار را می‌توان در مدرسه غیاثیه خرگرد، عمارت خورشید در کلات نادر، مجموعه معماری مزار شیخ احمد جام، بقعه خواجه ربیع در مشهد و … مشاهده کرد.
استاد شمسی‌نژاد داراي مدرك درجه يك هنر و همچنين نشان همای هنر نيز هست و با بیش از 50 سال فعالیت در هنر مقرنس در حال حاضر بازنشسته سازمان میراث‌فرهنگی است.