شور تاسوعای حسینی در دیار مینونشان

سایت «تاریخ ما»– گروه استان ها، شیرین برزگر: تاسوعای ۱۴۴۰ قمری هم در سرزمین بهشت آیین به مانند سال های قبل با شکوه و پر شور برگزار شد و در این میان آنچه جلب توجه می کرد، عزاداری های هدفمندتر و با تکیه بر آیین های سنتی عزاداری در این کهن دیار بود. مردم قزوین که طبق سنت هر ساله از ۲ هفته پیش از فرارسیدن ماه محرم الحرام برای برپایی مراسم عزاداری سید شهیدان (ع) آماده می شوند، ضمن حضور یافتن در حسینیه ها و تکیه ها، پرچم های سیاه، سبز، سرخ و سایر نمادهای عزاداری حسینی را در جای جای این شهر برافراشتند و با انجام مراسم سینه زنی و زنجیرزنی در میادین قدیمی شهر، به ویژه سبزه میدان، چهارراه سپه، میدان تهران قدیم و سه راه شهربانی (شهید انصاری) جلوه بارزی از عشق به ابی عبدالله (ع) را به رخ دشمنان اسلام کشیدند.

شور حسینی در حسینیه های بزرگ قزوین

اما بدون شک یکی از پایگاه های مهم برگزاری آیین عزاداری در تاسوعای حسینی، حسینیه های بزرگ و تاریخی «آقا سیدجمال» و «خیابانی» بودند که در ۲ نوبت صبح و بعدازظهر به عزاداری تاسوعا مشغول می شوند. این ۲ حسینیه در تاسوعای ۹۷ هم با حضور خیل بی نظیر عاشقان حسینی گرم تر از همیشه  بودند و ضمن برپایی مراسم نوحه خوانی و سینه زنی در آنها، از سخنرانی ها حکمت آمیز روحانیون برجسته استان و کشور درباره قیام عبرت آموز کربلا بهره بردند. اما در کنار این مراسم، زنان قزوینی به تقسیم نذورات خود بین مردم و عزاداران مشغول بودند.

برگزاری سنت های همیشگی

با این همه قزوین را با آیین های ویژه محرم می شناسند. دیار دارالمؤمنین در تاسوعای امسال با برگزاری ۲ سنت مهم «طشت گذاری» و «طبق کشی» در نقاط مختلف استان سپری شد. در این بین، مردم مناطق آذری زبان مانند اقبالیه (سلطان آباد) و بوئین زهرا با مشارکت هیئات مذهبی، آیین طشت گذاری را به یاد شهدای تشنه لب دشت نینوا برپا کردند که در آن چند طشت فلزی پر از آب را روی دست گرفته و با نوحه خوانی در پیرامون آنها، پوشیدن لباس های مشکی عزاداری تاسوعا را آغاز می کنند.

رسم طبق کشی، دیگر آیینی است که حضور چشمگیر و گسترده ای در عزاداری های تاسوعایی داشت. به طوری که در بقاع متبرکه این دیار به ویژه امامزاده سلطان سیدمحمد (ع)، امامزاده های علی (ع)، آمنه خاتون (س) و بی بی شهربانو طبق های آیینه کاری شده بزرگ را روی سر جوانان پرزور قزوینی قرار داده بودند و روی هر طبق پرهایی سبز و سفید، به نشانه کلاه خود امام حسین (ع) قرار داده بودند. حمل علم ها و کتل ها هم از دیگر مراسم پر تکرار تاسوعای ۱۳۹۷ بود.

در این میان تکیه های کوچک که با استفاده از داربست های فلزی برپا شده بودند، در جای جای استان دیده می شدند و خادمان حسینی در آنها به توزیع چای، شربت، شیرداغ و آش رشته میان قزوینی ها مشغول بودند.

اما نقطه اوج عزاداری مردم مینوشهر شب تاسوعاست که در آن در شب تاسوعا، دسته های عزاداری از حسینیه ها و تکیه های خود به سمت «امامزاده سلطان سیدمحمد (ع)» رفته، در آنجا گردهم می آیند تا بعد از عزاداری مفصل، خود را برای عزاداری نهایی در ظهر عاشورا، در اطراف حرم «امامزاده حسین (ع)» آماده کنند.

برپایی سفره های نذری

یکی از سنت های حسنه مردم قزوین در روز تاسوعا پهن کردن سفره های نذری در مکان های مذهبی و معنوی است. در تاسوعای امسال هم سفره های نذر حضرت علی (ع)، امام حسن (ع)، حضرت عباس (ع)، حضرت قاسم (ع)، حضرت رقیه (س) و دوازده امام به صورت پارچه های سبزرنگی در ضلع جنوبی امامزاده حسین (ع) و بر مزار «سیدعلی ولدآبادی» (روحانی مشهور قزوینی) پهن شد و نذرکنندگان با نان و ماست از عزاداران حسینی پذیرایی کردند. نقل است که اگر کسی از این نذری نان و ماست بخورد، حاجت او روا می شود.

نظارت جدی بر هیئت های عزاداری

در مراسم عزاداری تاسوعای حسینی، سازمان تبلیغات اسلامی نظارت جدی تری بر هیئات و گروه های عزادار اعمال کرد. مدیرکل سازمان تبلیغات اسلامی استان، ضمن قدردانی از حضور پرشور مردم قزوین در مراسم عزاداری سالار شهیدان (ع) به خبرنگار «تاریخ ما» گفت: سازمان تبلیغات به عنوان مسئول سازماندهی امور فرهنگی و تبلیغی در استان، ۲۱۰۰ هیئت مذهبی ثبت ملی شده را ساماندهی کرده و نظارت بر شبکه مداحان، شامل ۱۵۰۰ مداح را در ماه های محرم و صفر به عهده دارد.

حجت الاسلام علی نعمت الهی به ساماندهی توزیع نذورات بین هیئات مذهبی توسط این نهاد اشاره کرد و افزود: در محرم امسال هم به مانند گذشته، نذوراتی مانند برنج، گوشت و دیگر اقلام غذایی را که از طریق نهادهای مربوطه و انجمن های مردمی در اختیار ما قرار داده شده بود، میان هیئات مختلف عزاداری تقسیم و توزیع کردیم.

آسیب های معمول عزاداری ها

مدیرکل تبلیغات اسلامی قزوین، ضمن آسیب شناسی عزاداری محرم در روزهایی مانند تاسوعا، گفت: استفاده نکردن از اشعار فاخر و پرمحتوا از جمله آسیب های مداحی و نوحه خوانی در عزاداری ها بود که در این بین، به جز نظارت دستگاه ها به یک پویش مردمی نیاز داریم تا هر مدحی، با هر محتوایی اجازه انتشار در فضای مقدس عزاداری ها را نداشته باشد؛ به ویژه مدح هایی که حاشیه کربلا را به اصل آن ترجیح می دهند.

حجت الاسلام نعمت الهی، ورود آلات موسیقی طرب انگیز به عزاداری ها را از آسیب های دیگر عزاداری در ایام محرم دانست و ادامه داد: در این زمینه صحبت های لازم با مسئولان هیئت ها انجام شد، اما متاسفانه باز هم شاهد تمردهایی بودیم. ضمن اینکه شاهد حضور علامت هایی بودیم که ظاهر آنها با محتوای پیام عاشورا کاملاً در تضاد است.

وی همچنین از مسئولان صداوسیما خواست که این علامت ها را در پخش های زنده تلویزیونی نمایش ندهند تا بدین وسیله از رسمیت یافتن حضور آنها جلوگیری شود.

استفاده از آموزش و توجیه برای کاهش آسیب ها

حجت الاسلام نعمت الهی به حضور هیئت های غیررسمی و بدون مجوز هم در مراسم عزاداری سیدالشهدا (ع) اشاره کرد و گفت: متاسفانه اغلب این مشکلات در این هیئات دیده می شود و هیئت های ریشه دار و شاخص استان معمولاً از این دست اقدام ها پیشگیری می کنند و کمتر نیاز به تذکر در مورد آنها وجود دارد. البته ابزار برخورد با هیئت های متخلف در قانون پیش بینی شده و اگر هیاتی بخواهد مدام از مقررات تعیین شده تخطی کند، بعد از چند مرحله تذکر، مجوز آن باطل خواهد شد و با عوامل آن برخورد قانونی خواهد شد.

وی با تاکید بر لزوم ارتقای سطح فکری جامعه برای کاهش آسیب های مراسم عزاداری محرم و صفر، افزود: با این حال کار هیات داری، کاری دلی و عاشقانه است که کمتر می توانیم به شیوه دستوری و تحکمی با آن برخورد کنیم. به همین خاطر بیشتر از ابزارهای آموزشی، توجیهی و بازدارنده برای ساماندهی مراسم عزاداری استفاده می کنیم.

مدیرکل تبلیغات اسلامی به هیئات مذهبی استان توصیه کرد ضمن کیفی سازی و معرفت بخشی به عزاداری ها زمینه سوء استفاده دشمنان قسم خورده اسلام را از بین ببرند.