بررسی سریال جیران با رویکردی تاریخی و مستندات

در حکومت های سلطنتی همواره نزاع بر سر جانشینی شاه در زمان حیات و یا پس از مرگ او وجود داشته است. شاید شنیده باشید و یا به وفور در فیـلم های تاریخی دیده باشید که شاهزاده ها از این که باید همواره به فکر مرگ پدر یا برادر های بزرگتر خود باشند، از لحاظ روحی در عذاب هستند. اما این فکر از کجا به ذهن این جانشنان محتمل می رسیده است؟ برای پاسخ به این سوال بیایید باهم نگاهی به سریال تاریخی و پرطرفدار اخیر، سریال جیران، بیندازیم.

در طول ۵ قسمتی که از سریال جیران منتشر شده است، بخش هایی از سریال به چگونگی ولیعهد شدن ناصرالدین شاه و تلاش های مهد علیا و امیرکبیر برای به سلطنت رسیدن وی، به صورت کلی پرداخته است. گاها هم از اختلاف میان مهد علیا و دامادش امیرکبیر در سریال دیده ایم. اختلاف میان این دو شخصیت تاریخی، از زمان ازدواج ملک زاده، دختر مهد علیا و خواهر خونی ناصرالدین شاه، با امیرکبیر شکل گرفته است و با اختلاف نظر های سیاستی و قدرتی، این اختلاف شدت گرفت تا جایی که مهد علیا برای خلاص شدن از دست دامادش، دست به توطئه چینی و فتنه گری در جوار شاه زمان، ناصر الدین شاه قاجار، کرده و سرانجام شاه را راضی می کند تا فرمان قتل امیرکبیر را امضا کند.  

اما این گونه مستندات تاریخی، در سریال هایی مانند سریال جیران، که بیشتر با هدف روایت عاشقانه ساخته شده است، کمتر پرداخته می شود. چیزی که در این مقاله می خواهم بیشتر درباره آن با شما صحبت کنم، به شما دید بهتر و بازتری نسبت به شخصیت های تاریخی و حقیقی که قرار است در سرال جیران ببینید یا نام آن ها را بشنوید، می دهد.

مهد علیا، زنی مقتدر که ۴۵ روز حاکم ایران بود

اقدامات و اقتداری که از مهد علیا، مادر ناصرالدین شاه، در تاریخ ثبت شده است، به راستی که برای جامعه زن ستیز آن زمان و حتی این زمان، قابل تحسین است. مهد علیا زنی اصیل از خاندان قاجار بوده که از بسیار از زنان هم عصر و حتی هم ردیف خودشس فراتر رفته و اقتداری بی بدیل برای آن سال ها از خودش به جای گذاشته است.

بزرگترین نشانه از قدرت و عزت مهد علیا را می توان حکومت ۴۵ روزه آن بر خاک ایران دانست. پس از مرگ همسرش، محمد شاه، مهد علیا حتی فرصت عزاداری ه نداشت، و دقیقا زمانی که مملکت محزون شاه بود، او با همکاری امیرکبیر توانست، پسر ۱۶ ساله اش را از ولیعهدی به شاه تبدیل کند. و اقتدار و سیاست مهد علیا برای خارج کردن عباس میرزای قاجار با آن سابقه مفتخر در سپاهداری و جنگاوری، و با وجود بزرگتر بودن، از دور ولیعهدی و سپس سلطنت بر ایران ستودنی است؛ هر چند که تمامی این اقدامات سفید نبودندو فتنه های مختلفی نیز با آن ها ترکیب شده بودند.

در قسمت دوم سریال جیران نیز، شاهد حضور مادر عباس میرزا و گفتگو با نقره، ندیمه مهد علیا بودیم؛ و این به خوبی می تواند نزاع های زنانه آن دوران برای به سلطنت رسیدن فرزند را به مخاطب نشان دهد. این نزاع ها نه فقط در ایران بلکه در در تمام جهان در حکومت های سلطنتی و پادشاهی، مشاهده می شده است. حکومت های هم عصر قاجار، نظیر عثمانی ها نیز از این نزاع های زنانه بهره مند بودندغ به طوری که گاها در کتناب های تاریخی میخوانیم که نه مردها و شاهان، بلکه این زن ها بودند که برای زمامداری حکومت ها تلاش هایی قابل تحسین و البته که سیاه داشته اند.

قبل از به حکومت رسیدن ناصر الدین شاه و چگونگی آن را اما در سریال جیران نمی بینیم؛ تا ناصر الدین میرزا بخواهد برای ناصر الدین شاه شدن و سلطنت نیم قرنی خودش اماده شود، مهد علیا تمامی رجل سیاسی را اداره کرد و توانست ۴۵ رور بر خاک وسیع ایران در آن زمان حکوت کند. و همین برای این که ثابت کند مهد علیا چه زن پرآوازه ای در تاریـخ ایران است، کفایت می کند.

پس از پایان حکومت مهد علیا، پسرش ناصر الدین شاه، برای قدردانی و سپاس از وی، او را از امور اجرایی مملکت دور نکرد و همواره از او مشورت می گرفت. مهد علیا هم چنین اداره امور حرمسرا و خواجگان و مدیریت خزانه آن ها را بر عهده داشت.

سریال جیران و سریال های قجری که مهد علیا را به نمایش کشیدند

علاوه بر سریال جیران که با محوریتی عاشقانه ساخته شده است، سریال های تاریخی دیگری مانند امیر کبیر، سال های مشروطه و سریال فاخر سلطان صاحبقران نیز از جمله سریال هایی بودند که تاحدودی به شخصیت مهد علیا و اقدامات او پرداختند. در سریال جیران اما نقش مهد علیا به مریلا زارعی سپرده شد، تا پس از ایفای نقش های طنز و جدی موفق و دریافت جایزه های متعدد، این بار امتحان بازیگری خود را با یک نقش مقتدر تاریخی پس دهد؛ و الحق که برای چندمین بار در این امتحان هم ممتاز شد.

ادبیات و لحن صحبت مریلا زارعی در نقش نمهد علیا در سریال جیران بسیار با قدرت و موثر است، چه زمانی که با ناصر الدین شاه در نقش یک مادر صحبت می کند و چه زمانی که با خاتون ها و خواجه ها به عنوان یک مدیر و حاکم صحبت می کند. همین تفاوت های لحنی و سیاست های کلامی در مهد علیای سریال جیران می تواند در شناساندن این شخصیت تاریخی به مخاطب، تاثرگذار باشد.

دانلود سریال جیران و تماشای متمرکز این سریال، حتما شما را هم درباره شخصیت های تاریخی و اقدامات آن ها کنجکاو می کند. برای دانلود سریال جیران به صورت قانونی و با لینک مستقیم می توانید به رسانه سبز پندار با نشانی اینترنتی https://www.sabzpendar.org مراجعه کرده و این سریال پرطرفدار را تماشا کنید.