ماجرای مأموریت مخفی کبوتران جاسوس چه بود؟

پرونده‌های سازمان اطلاعاتی آمریکا (سیا) فاش می‌کنند چگونه کبوتران برای مأموریت‌های مخفیِ عکسبرداری از سایت‌های حساس در داخل اتحاد جماهیر شوروی آموزش داده می‌شدند.

این افشاگری همچنین افشا می‌کند که کلاغ‌ها دستگاه‌های شنود را روی لبه پنجره‌ها رها می‌کردند و دلفین‌ها برای مأموریت‌های زیر آب آموزش داده می‌شدند. سیا باور داشت حیوانات می‌توانند به طور کامل از عهده انجام وظایفِ «منحصر‌به‌فرد» برای مأموریت‌های مخفی بربیایند.

در داخل ستاد سیا در ویرجینیا موزه‌ایست که متأسفانه بروی عموم بسته است.

اسنادی که به تازگی برملا شده‌اند نشان می‌دهند عملیات دهه ۱۹۷۰ با نام رمز «تاکانا» درباره استفاده از کبوترانی با دوربین‌های کوچک بوده، که به صورت خودکار عکس می‌گرفتند، در این عملیات از این حقیقت که کبوتران دارای توانایی فوق‌العاده‌ای هستند، کمک گرفته شده بود. کبوتران را می‌توان جایی که تا کنون هرگز ندیده‌اند رها کرد؛ درحالیکه آن‌ها همچنان می‌توانند صد‌ها مایل را برای برگشتن به خانه طی کنند.

استفاده از کبوتران برای ارتباطات به هزاران سال قبل باز می‌گردد، اما از زمان جنگ جهانی دوم بود که آن‌ها برای گردآوری اطلاعات استفاده شدند. در جنگ جهانی دوم یک شاخه کمتر شناخته شده از سرویس اطلاعاتی بریتانیا، ام آی ۱۴، خدمات کبوتران سری – که پرندگان را داخل یک محفظه که به چتر نجات متصل بود بر فراز اروپای اشغالی رها می‌کرد – را اداره می‌کرد. یک پرسشنامه نیز به این محفظه متصل بود. بیش از ۱۰۰۰ کبوتر با پیغام‌هایی شامل جزئیات پرتاب راکت وی ۱ و ایستگاه‌های رادار آلمان به خانه باز می‌گشتند.

یکی از پیام‌ها که توسط یک گروه مقاومت به نام لِئوپُلد ویندیکتیو و در یک گزارش ۱۲ صفحه‌ای تولید شده بود، مستقیم به دفتر کار چرچیل ارسال شد. بعد از جنگ، کمیته فرعی ویژه کبوتران که بخشی از کمیته اطلاعات مشترک بریتانیا بود، به این گزینه برای استفاده در جنگ سرد فکر کرد. اما درحالیکه عملیات‌های بریتانیایی به صورت گسترده لغو شدند، سازمان اطلاعاتی آمریکا از قدرت کبوتران برای انجام مأموریت‌ها بهره گرفت.

اسناد لو رفتۀ سیا از عملیات «تاکانا» نشان می‌دهد که سازمان سیا به کلاغان آموزش می‌داد تا اشیاء کوچکی که نهایتاً ۴۰ گرم وزن داشتند را در لبه ساختمان‌های قابلِ دسترس رها کنند. نور قرمز لیزر برای نشان‌گذاری مکان هدف استفاده می‌شد و یک لامپ مخصوص پرندگان را هدایت می‌کرد تا بازگردند.

در یک موقعیت در اروپا، سیا به صورت مخفیانه تجهیزات استراغ سمع را توسط یک پرنده در پنجره یک ساختمان نصب کرد (هر چند که از این طریق هیچ اطلاعاتی گردآوری نشد.) سازمان سیا همچنین به این گزینه فکر می‌کرد که آیا می‌توان به پرندگان مهاجر حسگر‌هایی را متصل کرد و با کمک آن از احتمال تستِ سلاح‌های شیمیایی توسط اتحاد جماهیر شوروی مطلع شد؟

گزارش‌ها همچنین فاش کرده‌اند که نوعی از محرک الکترونیکی مغز برای هدایت سگ‌ها از راه دور وجود داشته است؛ هرچند که جزئیات آن هنوز جزو اسناد طبقه‌بندی شده است. یک گزارش با نام «کیتیِ عایق صدا» که پیش از این فاش شده بود، نشان داد که ابزار شنود در داخل بدن یک گربه کار گذاشته شده بودند.

پرونده‌های سیا نشان می‌دهد سیا در دهه ۱۹۶۰ به استفاده از دلفین‌ها – همراه با انسان یا بدون انسان – برای «نفوذ از طریق بندر» فکر می‌کرده است. یکی از مشکلات این بود که کنترل دلفن باید از آموزش دهنده آن به مأموریان سیا سپرده می‌شد.

یک گروه در فلوریدای غربی از دلفن‌های پوزه بلند برای حمله به کشتی‌های دشمن در زیر آب استفاده می‌کردند. این گروه همچنین آزمایش‌هایی روی دلفین‌ها انجام دادند تا بفهمند آیا می‌توان از این حیوانات برای گردآوری صدای زیردریایی‌های هسته‌ای یا گرفتن رد سلاح‌های بیوشیمیایی یا رادیواکتیو در تسهیلات نزدیک در شوروی استفاده کرد؟

آن‌ها همچنین این نکته را بررسی کردند که آیا می‌توان از دلفین‌ها برای جداسازی یا نصب بسته‌هایی به بدنه کشتی‌های درحال‌حرکت استفاده کرد؟ تا سال ۱۹۶۷ سیا بیش از ۶۰۰۰۰۰ دلار برای انجام جاسوسی با کمک حیوانات هزینه کرده بود. جزئیات این مأموریت‌ها گاهی بسیار طنز است. در یکی از پرونده‌های سیا نوشته شده که گروه‌های اطلاعاتی بعد از آنکه یک کبوتر کاکل به سر را امتحان کردند و جواب نگرفتند؛ به سراغ یک باز کانادایی رفتند.

کبوتران ثابت کردند برای عملیات جاسوسی بهترین گزینه هستند و تا اواسط دهه ۱۹۷۰ میلادی استفاده از کبوتران برای عکسبرداری در چندین عملیاتی جاسوسی آغاز شد. در یکی از مأموریت‌ها، یکی از کبوتران بر فراز یک زندان و دیگری بر فراز ساختمانی (نِیوی یاردز) در واشنگتن دی سی بود.

بهای دوربین ۲۰۰۰ دلار بود و فقط ۳۵ گرم وزن داشت، وزن تسمه اتصال ۵ گرم بود. آزمایش‌ها نشان داد که نیمی از ۱۴۰ عکسی که روی فیلم‌ها ثبت شدند، کیفیت خوبی دارند. این تصاویر جزئیات واضحی از مردمی را در حال قدم زدن و ماشین‌هایی را در پارک در ساختمان نیوی یاردز نشان می‌دهد. کارشناسان نشان دادند کیفیت عکس‌هایی که توسط کبوتران گرفته شده بسیار بالاتر از کیفیت عکس‌هایی است که ماهواره‌های جاسوسی در آن زمان می‌گرفتند.

مأموریت کبوتران این بود که علیه اهداف اطلاعاتی «اولویت دار» در اتحاد جماهیر شوروی به کار گفته شوند. پرونده‌ها نشان می‌دهد پرندگان مخفیانه با کشتی به مسکو آورده می‌شدند. سیا به روش‌های مختلفی برای آزادسازی آن‌ها فکر کرده بود؛ از زیر یک کت بلند ضخیم یا از سوراخی در زمین یا از درون ماشین پارک شده. آن‌ها همچنین به امکان رها کردن کبوتر از شیشه بغل ماشین، در حالیکه که با سرعت ۵۰ مایل در ساعت در حرکت بود، هم فکر کرده بودند.

کبوتر‌ها چند مایل مانده به محل استقرار هدف رها می‌شدند و سپس بر فراز آن پرواز می‌کردند و بعد به خانه برمی‌گشتند. یکی از یادداشت‌های سال ۱۹۷۹ نشان می‌دهد که یک از اهداف در محل یک کشتی‌سازی در لنینگراد بوده که پیشرفته‌ترین زیردریایی‌های اتحاد جماهیر شوروی را می‌ساخته است. اسناد سیا می‌گویند این مأموریت امکان‌پذیر بوده به نظر می‌رسیده، اما این‌جا همانجایی است که داستان در اسناد طبقه‌بندی شده به پایان می‌رسد.

اینکه واقعا چه تعداد عملیات جاسوسی با کمک کبوتران پیغامبر انجام شده و سازمان‌های جاسوسی چه مقدار اطلاعات از این طریق به دست آورده‌اند، مشخص نیست.
به نظر می‌رسد این اطلاعات هنوز محرمانه هستند.