ایران

شهر هترا (الحضر در عراق امروزی) در ۸۰ کیلومتری جنوب غربی موصل، به دلایل زیر نقش کلیدی در اقتصاد اشکانی ایفا می‌کرد: قرارگیری بر تقاطع جاده‌های تجاری بین‌النهرین فاصله ۵۰ کیلومتری از رود دجله موقعیت دفاعی طبیعی با دیوارهای دایره‌ای شکل

در سال ۲۴۷ پیش از میلاد، هنگامی که سلوکیان بر ایران حکومت می‌کردند، قبیله‌ای از سکاهای ایرانی به نام «پارنی» به رهبری ارشک اول، در شمال شرق ایران قیام کردند. این رویداد سرآغاز تشکیل یکی از مقتدرترین سلسله‌های تاریخ ایران شد که به مدت ۴۷۱…

در دهه 1340 خورشیدی، محمدرضا پهلوی با الهام از برنامه‌های توسعه غربی، مجموعه‌ای از اصلاحات اجتماعی-اقتصادی را آغاز کرد که به «انقلاب سفید» معروف شد. اصلاحات ارضی به عنوان محوری‌ترین بخش این برنامه با اهداف زیر طراحی شده بود.

جنبش مشروطه ایران (۱۲۸۵–۱۲۹۰ خورشیدی) یکی از نقاط عطف تاریخ معاصر ایران محسوب میشود. این انقلاب نهتنها نظام سیاسی ایران را از حاکمیت استبدادی به سمت حکومت قانون سوق داد، بلکه زمینهساز تحولات اجتماعی، فرهنگی و فکری گسترده شد. اما چرا این…

تمدن ایلامی (۲۷۰۰-۵۳۹ ق.م) در جنوب غربی ایران، یکی از نخستین قدرت‌های جهان باستان بود که به مدت ۲۰۰۰ سال شکوفا شد، اما به دلایل مرموزی از حافظه تاریخی محو گردید. کاوش‌های جدید در شوش و چغازنبیل پرده از اسرار این تمدن پیشرفته برداشته است.

برخلاف باور رایج که مصر را مهد شیشه‌گری می‌دانند، کاوش‌های جدید در محوطه‌های باستانی ایران نشان می‌دهد که ساکنان فلات ایران از ۳۵۰۰ سال پیش با تولید شیشه آشنا بودند. کشف کارگاه‌های شیشه‌گری در سیلک کاشان و شوش، ایران را به یکی از قدیمی‌ترین…

برخلاف تصور رایج که یونانیان را مبتکران سیستم پولی می‌دانند، کاوش‌های جدید باستان‌شناسی نشان می‌دهد هخامنشیان پیشرفته‌ترین نظام مالی عصر باستان را توسعه داده بودند. در سال ۲۰۲۲، کشف یک خزانه سلطنتی در پاسارگاد پرده از اسرار این سیستم…

در طول حکومت ساسانیان (۲۲۴–۶۵۱ میلادی)، ایران به مهم‌ترین حلقه ارتباطی بین شرق و غرب در تجارت ابریشم تبدیل شد. برخلاف تصور رایج، این تجارت تنها محدود به انتقال کالا نبود، بلکه شبکه‌ای پیچیده از تبادلات فناوری، هنر و اندیشه را شکل داد.

در سال ۴۸۰ پیش از میلاد، در گردنه‌ای باریک میان کوه و دریا به‌نام ترموپیل (Thermopylae)، نبردی شکل گرفت که تا امروز در حافظه تاریخی غرب به‌عنوان نماد شجاعت، فداکاری، و مقاومت اقلیت در برابر اکثریت باقی مانده است. ماجرای ۳۰۰ اسپارتی به رهبری…

در پهنه‌ی تاریخ کهن ایران، در دوران پیش از هخامنشیان، نامی پنهان در مه اسطوره‌ها و درخشنده در آیینه‌ی آیین، طنین‌انداز می‌شود: زرتشت. چهره‌ای که برخی او را نخستین پیامبر تاریخ می‌دانند، برخی او را یک مصلح دینی و برخی دیگر، سایه‌ای افسانه‌ای…

اگر زرتشت بنیان‌گذار اندیشه‌ای نو در دل اقوام ایرانی بود، هخامنشیان نخستین قدرت سیاسی‌ای بودند که این اندیشه را در ابعاد حکومتی به کار گرفتند. اما دین زرتشتی، همچون بسیاری از سنت‌های کهن، سیر پرفراز و نشیبی را طی کرد؛ از آموزه‌های ساده و…

تاریخ ایران باستان سرشار از چهره‌های درخشان و تأثیرگذار است، اما در میان همه آن‌ها، دو نام بیش از دیگران می‌درخشند: کوروش بزرگ و داریوش بزرگ. این دو پادشاه هخامنشی، هر یک به شیوه‌ای متفاوت بر ایران و بخش بزرگی از دنیای آن روزگار حکومت کردند…

ایران، کشوری با تاریخ چند هزار ساله و فرهنگی غنی، ترکیبی از سنت‌های باستانی، تأثیرات اسلامی و میراث تاریخی خود را در سبک زندگی مردم منعکس می‌کند. این کشور با جشن‌های ملی، هنرهای دستی منحصر‌به‌فرد و آداب اجتماعی خاص، تجربه‌ای جذاب را برای…

در سده‌های پیش از میلاد، جهان در آستانه‌ی شکل‌گیری توازن جدیدی از قدرت ایستاده بود. در شرق، دودمان اشکانی (پارت‌ها) با تکیه بر نیروی سواره‌نظام، شبکه‌ای از ایالات نیمه‌خودمختار، و مهارت در جنگ‌های چریکی، توانسته بود میراث ایرانی را پس از…

در دل یکی از منسجم‌ترین شاهنشاهی‌های تاریخ ایران – ساسانیان – اتفاقی رخ داد که کمتر در تاریخ سیاسی ایران بی‌سابقه بود: ظهور دو چهره کاریزماتیک مذهبی که نه‌تنها آموزه‌هایی نو ارائه دادند، بلکه نظم سیاسی موجود را به چالش کشیدند.