جوان ترین فرعون های تاریخ را می شناسید؟
فرعونهای دوران مصر باستان از رهبران عالی مقام دولت و کشیشهای بلند مرتبه معابد بودند که در سن و سال جوانی حاکم این تمدن بزرگ بودند. جالب است که مصریها هم این فراعنه را رابط بین خود و خدایان میدانستند. قدرت این فرعونهای جوان در طول تاریخ هم تا حدی بود که قوانین را وضع، مالیات را جمعآوری، هماهنگی مذهبی را حفظ، مراسمات روحانی را برگزار و جیره جنگی را پرداخت کنند.
بیشتر فرعونها قدرت فرمانرواییشان را از پدرشان به ارث میبردند و همه آنها قبل از اینکه از تخت قدرت بلند شود، تقریبا بیش از ۳۰ سال حکومت میکردند. البته جوانترین فرعونهای تاریخ که در مقاله امروز از آنها میگوییم، در دوران خامی و جوانی زمام قدرت را به دست گرفتند و خودشان را در هیاهوی قدرت دیدند.
۸- رامسس دوم (حدود ۱۳۰۳ – ۱۲۱۳ سال قبل از میلاد مسیح)
سن فرعون در شروع حکومت: ۲۵ ساله
حکومت: ۱۲۷۹ – ۱۲۱۳ قبل از میلاد مسیح
جد: ستی اول
جانشین: مرنپتا
رامسس دوم در ۲۵ سالگیاش و از سال ۱۲۷۹ میلادی، بر تخت پادشاهی نشسته بود و تا سال ۱۲۱۳ قبل از میلاد مسیح دار فانی را در ۹۰ سالگی خواند. پدرش، ستی اول او را زمانی که تنها ۱۴ سالش بود به عنوان پرنس نایب السلطنه انتخاب کرد. رامس دوم هم یک دهه بعد فرعون مصر شد و برای ۶۶ سال بر تخت قدرت تکیه زد. این دوران طولانی پادشاهی باعث شده تا به دومین فرعون تاریخ مصر تبدیل شود که حکومت عریض و طویلی داشته است.
رامسس دوم که سومین فرعون در سیزدهمین سلسله مصر حاکم بود، به خاطر برنامههای ساخت و ساز و به راه انداختن جنگهایی علیه لیبیاییها و هیتیها شهره میشود. او حتی شهر پی-رامسس که پایتخت و مرکز کمپ او بود را در آن زمان بنیان گذاشت. این فرعون به عنوان یکی از جوانترین فرعونهای تاریخ همچنین صدها کمپ را سروسامان داده بود و مناطقی که قبلا به دست نوبیها و هیتیها افتاده بود، ایمنی کرده بود. با همه این اوصاف، این فرعون در گذر ۳۰ سال فرمانرواییاش، از نگاه مردم مصر به خدای قبطیها تبدیل شد.
آیا میدانستید؟
رامسس دوم ایده امضا اولین پیمان صلح تاریخ بشر بین خودش و هاتوسیلی سوم را مطرح کرد.
۷- توتموس سوم (حدود ۱۴۸۱ – ۱۴۲۶ سال قبل از میلاد مسیح)
سن فرعون در شروع حکومت: ۲۴ ساله
حکومت: ۱۴۷۹ – ۱۴۲۵ سال قبل از میلاد مسیح
جد: هتشپسوت
جانشین: آمنهوتپ دوم
بعد از اینکه توتموس سوم برای ۲۲ سال به همراه مادرناتنیاش حکومت را به دست گرفته بود، در سلسله هجدهم مصر در ۱۴۷۹ سال قبل از میلاد مسیح به طور رسمی به عنوان ششمین و جوانترین فرعون تاریخ، تاجگذاری کرده بود. توتموس سوم که به «ناپلئون مصر» هم شناخته میشود، برای ۵۴ سال حاکم مصر بود و شهرها را تصرف میکرد و قلمروی تمدنی مصر را گسترش میداد. او در طول ۲۰ سال، ۱۷ کمپین نظامی را هدایت کرد که در هماه جنگها پیروزی از میدان بیرون آمد.
توتموس سوم برای اینکه موفقیتهای خود را ثبت کند، دستور داد تا ۱۷ ویژگی موفق مبارزه نظامیاش روی معبد آمون در کارناک حک شود. مصر در زمان حکومت توتموس سوم به ابرقدرت بینالمللی تبدیل شده بود و امپراتوری مصر از همانجا بود که سروسامان گرفت و به یکی از کهنترین امپراتوریهای تاریخ تبدیل شد. این فرعون هیچ نبردی را از دست نداده و در چندین کمپ نظامی هم ۳۵۰ شهر را تسخیر کرده بود.
آیا میدانستید؟
توتموس سوم در اولین نبردش در نبر مگیدو پیروز شد و کنترل کنعان شمالی را به دست گرفت. همینها باعث شد تا او به خاطر دلاوریهای نظامیاش شناخته شود.
۶- کلئوپاترا (۶۹ – ۱۰ آگوست ۳۰ سال قبل از میلاد مسیح)
سن فرعون در شروع حکومت: ۱۸ ساله
حکومت: ۵۱ – ۳۰ سال قبل از میلاد مسیح
جد: بطلمیوس دوازدهم اولیت
جانشین: هیچ کس (بطلمیوس از نظر فنی سزاریون ۱۸ روز حکومت کرد)
نام کلئوپاترا دوازدهم فیلوپاتور در طول تاریخ مشهور است و معمولا هم به کلئوپاترا شناخته میشود. او آخرین یکی از جوانترین فرعونهای تاریخ و آخرین فرعون سلسله بطلمیوس مصر بود. رهبری او به حکومت این سلسله پایان داد که برای ۵.۰۰۰ سال دوام آورده بود.
او بعد از مرگ پدرش، بطلمیوس دوازدهم در ۵۱ سال قبل از میلاد مسیح، زِمام حکومت را به دست گرفت. زمانی هم که قدرت مصر را به قبضه گرفت، با مشکلات جدیدی اقتصادی مواجه شده بود که پیشروهایش آنها را ایجاد کرده بودند؛ مشکلاتی مانند کمبودهای غذایی، پراکندگی نزاعهای داخلی، خشکسالی و محصولات گندیده. اما کلئوپاترا با حمایت مشاوران شایستهاش از پس این موقعیتها توانست پیروز بیرون بیاید.
آیا میدانستید؟
زادگاه واقعی کلئوپاترا اصلا در مصر نبوده و در واقع از یک رابطه نامشروع به دنیا آمده بود. او زمانی که به دنبال ریشه خانوادگیاش رفت، ارتباطی با بطلمیوس اول سوتر، یکی از ژنرالهای اسکندر مقدونی را پیدا کرد.
۵- هاتشپسوت (حدود ۱۵۰۴ – ۱۴۵۸ قبل از میلاد مسیح)
سن فرعون در شروع حکومت:
حکومت:
جد: توتموس دوم
جانشین: توتموس سوم
از آنجایی که هاتشپسوت در ۱۲ سالگیاش به قدرت رسیده بود، ترجیح دادیم این فرعنون (زن) را هم در فهرست مقاله امروز قرار دهیم. اما جالبیاش اینجاست او در زمانی که ملکه مصر شد، بعد از مرگ پدرش در ۱۴۹۲ سال قبل از میلاد مسیح، با برادرناتنیاش توتموس دوم ازدواج کرد.
از آنجایی که توتموس سوم در (۱۴۷۹ سال قبل از میلاد مسیح) جوان مرگ شد، هاتشپسوت نایب السلطنه پسر دو سالهشان توتموس سوم شد. اما میخواست فرعون مصر شود که با مدعی شدن حق خود از حکومت، از طریق نسب خود به عنوان تنها فرزند توتموس اول و همسر اولش، اهموس، به این خواستهاش رسید. هاتشپسوت با توجه به روش حکمرانیاش، به عنوان یک فرعون زن به پرهیزکاری شناخته میشد و دومین فرعون زن بعد از سوبکنفرو بود.
بعد از اینکه هاتشپسوت در ۱۴۷۸ سال قبل از میلاد مسیح برای ۲۱ سال فرعون مصر شد، توتموس سوم کنترل تخت قدرت را در ۲۴ سالگی به دست گرفت. او جز چند زنی در نظر گرفته میشود که برای ساخت و ساز مصر باستان شناخته میشود و دستور پروژههای ساخت در مصر سفلی و علیا را صادر کرده بود. به علاوه اینها، هاتشپسوت کمک کرد تا شبکهها و مسیرهای تجاری را دوباره بازسازی کند که قبل از آن مختل شده بودند.
آیا میدانستید؟
نظریه مشخصی وجود دارد که ادعا میکند هتشپسوت در واقع ملکه صبا بوده که در کتاب مقدس آمده است. اما از اینها که بگذریم، جدا از دستاوردهای برجستهاش، جانشینهای او به خصوص توتموس سوم همه کار کردند تا داستان او را از رهبران مصری پاک کنند، اما مثل اینکه خیلی هم موثر نبود.
۴- آمنهوتپ سوم (حدود ۱۴۰۳ – ۱۳۵۴ یا ۱۳۵۱ سال قبل از میلاد مسیح)
سن فرعون در شروع حکومت: حدود ۱۲ ساله
حکومت: حدود ۱۳۹۱ – ۱۳۵۴ یا ۱۳۵۱ قبل از میلاد مسیح
جد: توتموس چهارم
جانشین: آخناتون
آمنهوتپ سوم یکی از چهرههای شناختهشده در تمدن مصر باستان بود که در سلسله هجدهم فرمانروایی میکرد. او به عنوان نوه توتموس سوم و پسر توتموس چهارم، قدرت پادشاهی را به دست گرفت و زمانی هم در مصر حکومت میکرد که مصر یک فضای مرفع و کامیاب و آسوده و نفوذ بینالمللی خود را داشته بود.
با اینکه تاریخ دقیق تولد و مرگ این فرعون نامشخص است، اما علما بر سر این مورد توافق دارند که او همین که ۱۲ سالش میشود، به مقام فرعون مصر میرسد و بر صندلی قدرت تکیه میزند. اما مادرش، موتمویا، جای آمنهوتپ سوم بر مصر حاکم بود تا اینکه به اندازه کافی برای حکومت آماده شود و به پختگی لازم برسد.
آمنهوتپ سوم بعدها اعلام کرده بود که پدر واقعیاش، خدای آمون بود و در قالب توتموس چهارم بر مصر فرمانروایی میکرد. این فرعنون به عنوان یکی از جوانترین فرعونهای تاریخ در دوران حکومتش به خاطر اینکه تنها در یک جنگ شرکت داشته، دوران آرامی را برای مردمش به ارمغان آورده بود.
آیا میدانستید؟
بیش از ۲۵۰ مجسمه از آمنهوتپ سوم کشف شده که نشان میدهد او در بین تمام فراعنه، یکی از نمادیترین فرعونهای مصر بوده است.
۳- بطلمیوس سیزدهم تئوس فیلوپاتور (حدود ۶۲ – ۱۳ ژانویه ۴۷ سال قبل از میلاد مسیح)
سن فرعون در شروع حکومت: ۱۱ ساله
حکومت: ۵۱ – ۴۷ سال قبل از میلاد مسیح
جد: بطلمیوس دوازدهم اول
جانشین: بطلمیوس چهاردهم فیلوپاتور
بطلمیوس سیزدهم تئوس به عنوان جوانترین فرعونهای تاریخ و آخرین فرعون سلسله بطلمیوی شناخته میشود که در ۱۱ سالگی به مقام فرعونی رسیده بود تا اینکه در ۴۷ سال قبل از میلاد مسیح از دنیا رفت. این فرعون جوان یکی از همحاکمان خواهرش کلئوپاترا بود.
زمانی که بطلمیوس سیزدهم تئوس 15 سالش شد، برای به دست گرفتن قدرت در مصر با ژولیوس سزار سر دعوا پیدا کرد و جنگی به راه انداخت. اما این جوان ناپخته در نبرد نیل در ۴۷ سال قبل از میلاد مسیح شکست خورد و آنقدر این شکست و ناکامی برایش گران تمام شد که تلاش میکرد از دست سزار فرار کند که در همان سال هم از دنیا رفت.
آیا میدانستید؟
با اینکه بطلمیوس دوازدهم اولیت، پدر بطلمیوس سیزدهم تئوس فیلوپاتور و کلئوپاترا میخواست این دو با هم ازدواج کنند و با صلح و صفا حکومت را با یکدیگر جلو ببرند، اما آنطور که تصور میکرد نشد. چون این دو تقریبا به محض اینکه زن و شوهر شدند، جنگی را علیه یکدیگر شروع کردند.
۲- توت عنخ آمون (حدود ۱۳۴۱ – حدود ۱۳۲۳ سال قبل از میلاد مسیح)
سن فرعون در شروع حکومت: ۹ سالگی
حکومت: حدود ۱۳۳۲ – ۱۳۲۳ سال قبل از میلاد مسیح
جد: نفرنفرواتن
جانشین: آی
توت عنخ آمون یا همان شاه توت را به عنوان یکی از مشهورترین و جوانترین فرعونهای تاریخ مصر میشناسیم که در ۹ سالگی به این مقام عالی در تمدن باستانی مصر دست پیدا کرده بود. او قدرت را از همان سن و سالش رها نکرد تا اینکه در ۱۳۲۳ سال قبل از میلاد مسیح از دنیا رفت. مدت حکومتش هم آنقدر کوتاه بود. یعنی ۱۸ یا ۱۹ سالش بود که از مُرد و راه را برای فرعونهای بعدی باز گذاشت.
در ضمن، جالب است بدانید که شاه توت آخرین حاکم خاندان سلطنتیاش به حساب میآمد و با خواهرناتنی پدریاش، آنخسنامون ازدواج کرده بود. برجستهترین دستاورد این فرعون در زمان حکومت هم احیا مذهب سنتی آن دوره و زمانه بود که آخناتون آن مذهب سنتی را در دهههای اول حکومتش تغییر داده بود. جدا از این، شاه توت گروهی را به سوریه فرستاد تا به مردم این منطقه در مبارزه علیه گروهی مرتبط به هیتیها کمک کند.
با اینکه امروزه نام شاه توت سر زبانها افتاده و شناختهشده است، اما نام او را در زمان مرگش از فهرست شاهزادگان و فرمانرواهای سلطنتی حذف کرده بودند. موقعیت مکانی مقبره این جوانترین فرعون تاریخ مصر برای قرنها نامشخص بود تا اینکه مصرشناس بریتانیایی به نام هاوارد کارتر در ۴ نوامبر سال ۱۹۲۲ میلادی آن را کشف کرد.
آیا میدانستید؟
نام اصلی توت عنخ آمون، توتانخاتن (به معنای تصویر زنده از آتن) بود که پدر و مادرش آن را روی پسرشان گذاشته بودند. او و والدینش آتن، خدای خورشید را میپرستیدند. اما این فرعون از وقتی که خدای آمون، خدای خدایان را به عنوان خدای خودش میدید و او را میپرستید، نامش را به توت عنخ آمون تغییر داد.
۱-پپی دوم نفریرکارا (حدود ۲۲۸۴ – حدود ۲۱۸۴ سال قبل از میلاد مسیح)
سن فرعون در شروع حکومت: ۶ سالگی
حکومت: حدود ۲۲۷۸ – حدود ۲۱۸۴
جد: مرنره نمتیمسف اول
جانشین: مرنره نمتیمسف دوم
پپی دوم نفریرکارا یکی از جوانترین فرعونهای تاریخ مصر باستان در نظر گرفته میشود که در ۶ سالگی به مقام فرعون و به آخرین حاکم سلسله ششم پادشاهی کهن مصر رسید. همچنین، از پادشاهی کهن مصر گفتیم بهتر است بدانید که این برهه از تاریخ مصر به خاطر بنا کردن اهرامهای تمدنی برجسته و شهره شده است.
پپی دوم نفریرکارا جدا از اینکه در دوران جوانیاش بر تخت قدرت تکیه زده بود، برای حدود ۹۴ سال بر صندلی پادشاهی نشسته بود و از همینجا باورهایی به وجود آمد که او طولانیترین حکومت را نسبت به هر فرعون مصری در کل تاریخ مصر داشته است.
حکومت پپی دوم نفریرکارا به نماد پایان پادشاهی کهن و تولد پادشاهی نوین شناخته میشود که نومارچها (فرمانداران استانی) به سر کار آمدند و قدرتشان هم حتی از خود فرعونها بیشتر بود. پپی دوم نفریرکارا قبل از پایان حکومتش، نقش وزیری را بین مصر سفلی و علیا تقسیم کرد و این کار او باعث شده بود تا قدرت از ممفیس، پایتخت سلطنتی منتقل شود.
آیا میدانستید؟
با اینکه پپی دوم نفریرکارا در ۶ سالگی به رهبر عالی مصر رسیده بود، اما مادرش آنخسپپی اول، و عمویش دژائو قدرت پادشاهی را قبضه کرده بودند تا زمانی که بتواند حکومت را اداره کند.