اسرار نمادهای کهن خورساباد

تفسیر تازه ای از مجموعه‌ ای از نمادهای معبد که بیش از یک قرن مایه اعجاب دانشمندان بود، توسط یک آشور شناس ارائه شده است. این نمادهای کهن که در معبدی با قدمت ۲۷۰۰ سال در شهر «دور شاروکین» در خورساباد عراق کنونی کشف شدند، شامل شیر، عقاب، گاو نر، درخت انجیر و گاو آهن می‌شوند.

به گزارش تاریخ ما، شهر باستانی «دور شاروکین» یا همان «قلعه سارگون» محل زندگی پادشاه سارگون دوم، فرمانروای آشور از ۷۲۱ تا ۷۰۴ قبل از میلاد بوده است. او به عنوان پادشاه بزرگی که سلسله سارگونید را تأسیس کرد، محترم شمرده میشد. این سلسله یک قرن دیگر قبل از فروپاشی امپراتوری آشوری نو ادامه یافت. او حامی هنر بود و به ویژه از برپایی بناهای عظیم لذت می‌برد.

نمادهای باستانی معمولاً در یک توالی یکسان متشکل از شیر، عقاب، گاو نر، درخت انجیر و گاوآهن ظاهر می‌شوند. این نمادها به طور برجسته در معابد سراسر این شهر باستانی نمایش داده شده‌اند. کاوشگران فرانسوی که در پایان قرن نوزدهم از این مکان دیدن کردند، نخستین کسانی بودند که این نمادها را مستندسازی کردند.

از زمان کشف این نمادها، بسیاری از محققان تلاش کرده بودند معنای آن‌ها را تفسیر کنند. برخی معتقدند آن‌ها مانند هیروگلیف‌ های مصری، نوعی بیان قدرت امپراتوری هستند یا حتی ممکن است تلفظ نام پادشاه باشند، اما چگونگی ایجاد این ارتباطات همچنان معما باقی مانده است.

نقاشی‌های اواخر قرن ۱۹ از نمادهای درخت و خیش که توسط کاوشگر فرانسوی ویکتور پلِیس منتشر شد

حالا یک آشورشناس از کالج ترینیتی دوبلین به نام دکتر مارتین وُرثینگتون تحلیل قانع‌کننده‌ای از این نمادها ارائه کرده که پتانسیل تغییر کامل درک ما از شمایل‌نگاری بین‌النهرین باستان را دارد.

دکتر وُرثینگتون در مقاله اخیر خود، یک فرضیه پیشگامانه را مطرح کرد: دنبالۀ این پنج نماد احتمالاً تلفظ نام سارگون (šargīnu) و در عین حال نمایانگر یک صورت فلکی خاص است.

علاوه بر این، به گفته دکتر وُرثینگتون، هر یک از این پنج نماد را می‌توان یک صورت فلکی در نظر گرفت. بنابراین، شیر نمایانگر صورت فلکی اسد و عقاب نیز نماد صورت فلکی عقاب است (صورت‌های فلکی ما عمدتاً از بین‌النهرین و از طریق یونانیان به ارث رسیده‌اند، بنابراین بسیاری از آن‌ها یکسان هستند).

نقاشی اواخر قرن ۱۹ از نماد شیر که کاوشگر فرانسوی ویکتور پلِیس آن را منتشر کرد

«تأثیر پنج نماد، قرار دادن ابدی نام سارگون در آسمان‌ها بود، راهی هوشمندانه برای ابدی کردن نام پادشاه. البته، ایده نوشتن نام افراد روی ساختمان‌ها منحصر به آشور باستان نیست.»

اگرچه دکتر وُرثینگتون اعتراف می‌کند که نظریه او را نمی‌توان بدون تردید اثبات کرد، این واقعیت که این نظریه هم برای دنباله سه نماد طولانی‌تر و هم برای دنباله پنج نماد صادق است، نشان می‌دهد این نظریه چیزی بیش از یک تصادف است.