ضرورت ثبت مکان-رویدادهای جنگ/ خرمشهر برای همه ایران است

سجاد پاک گهر؛مدیر میراث فرهنگی آبادان و خرمشهر در گفتگو با خبرنگار «تاریخ ما» به محورهای مختلف رونق گردشگری در آبادان و خرمشهر اشاره و بیان کرد: گردشگری تاریخی، یکی از این محورهاست. ۹۶ بنای ثبتی در آبادان و خرمشهر وجود دارد که از آن جمله می‌توان به «بنزین خانه» اشاره کرد که نخستین پمپ بنزین ایران است؛ کلیسای ارامنه و مسجد رنگونی‌ها در آبادان که به دوره قاجار برمی‌گردد و هم مسجد جامع خرمشهر از جمله بناهایی هستند که به ثبت ملی رسیده‌اند. علاوه بر این موزه باستان شناسی آبادان مربوط به  دوره پهلوی دوم، موزه دفاع مقدس خرمشهر که ساختمان آن در دوره پهلوی اول ساخته شده و سینماهای نفت و شیرین آبادان که هر دو در دوره پهلوی اول ساخته شده‌اند هم جزو بناهای ثبت شده در آبادان و خرمشهر هستند.

به گفته مدیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آبادان و خرمشهر، گردشگری روستایی و طبیعی هم، یکی دیگر از محورهایی است که به رونق گردشگری در این دو شهر کمک می‌کند. البته هم مسئولان کمتر به این موضوع پرداخته‌اند هم مسافری که به خرمشهر یا آبادان می‌آید، کمتر به سراغ گردشگری روستایی می‌رود. با این وجود قرار است، ورودی شهر، تابلوهای راهنمایی نصب شود تا مسافران با روستاها و جاذبه‌های آن آشنا شوند. بازار، یکی دیگر از موضوعاتی است که علاوه بر گردشگری طبیعی و روستایی، به جذب گردشگر می‌انجامد و ما نمی توانیم قابلیت بازارهایی چون اروند یا ته لنجی‌ها را نادیده بگیرم.

پاک گهر در بخش دیگری از گفته‌های خود به ظرفیت‌ گردشگری آبی اشاره و بیان کرد: رودهایی چون کارون،  اروندرود و بهمن‌شیر می‌توانند برای گردشگران جذاب باشند. از این رو نوروز امسال،  ۲ کشتی و ۲۷۰ قایق و لنج به گردشگری آبی اختصاص پیدا کرد که  ظرفیت یکی از شناورها، ۱۵۰ صندلی و دیگری ۲۴۰ صندلی بود؛ همچنین ۱۰۰ لنج و ۱۷۰ قایق موتوری در محل های تایید شده از سوی میراث فرهنگی به مهمانان و گردشگران، خدمات رسانی کردند تا مسافران، علاوه بر تماشای مناظر زیبای اروندرود و کارون با یادمان های هشت سال دفاع مقدس در این مناطق هم آشنا شوند.

گردشگری جنگ به گروه خاصی از افراد جامعه تعلق ندارد

مدیر میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری آبادان و خرمشهر با اشاره به  این‌که گردشگری جنگ به گروه خاصی از افراد تعلق ندارد گفت: این نوع گردشگری، یکی از مهم ترین انواع گردشگری در کشورهایی چون آلمان، روسیه، ژاپن و ویتنام است که مخاطبان خاص خود را دارد و به درآمدزایی بیشتر کمک می‌کند. خرمشهر هم درشمار مناطقی است که می‌تواند به یک شهر موزه تبدیل شود و برای همه افراد جامعه، جذاب باشد چراکه جنگ، بخش مهمی از تاریخ سرزمین ماست و تنها به یک گروه خاص تعلق ندارد پس پر واضح است که افراد مختف با نگاه‌ها و طرزفکرهای گوناگون می‌توانند به خرمشهر بیایند و نمادهای باقی مانده از هشت سال دفاع مقدس و جانفشانی رزمندگان اسلام را ببینند.

پاک گهر به این‌که بناهای ارزشمند باقی‌مانده از جنگ شناسایی شده‌اند اشاره و بیان کرد: ما روی بناهای با ارزش خرمشهر کار و برای آنها طرح تغییر کاربری و چگونگی احیا تعریف کرده‌ایم. برخی از این خانه‌ها مالک شخصی دارند که در صورت تامین اعتبار خریداری و به موزه یا خانه‌های صنایع دستی تبدیل می‌شوند. به عنوان مثال، پیشنهاد کرده‌ایم تا ساختمان تاریخی گمرک به بازارچه صنایع دستی تغییر کاربری دهد. درکل، هدف ما این است که یک مسیر گردشگری برای مسافران تعریف شود تا وقتی به خرمشهر می‌آیند تنها مسجد جامع و موزه جنگ را نبینند بلکه با المان‌ها و نشانه‌های دیگر هم آشنا شوند و گردشگری خرمشهر و آبادان را تنها به جنگ محدود نکنند.

ثبت مکان-رویدادها ضرورت دارد

به گفته مدیر میراث فرهنگی آبادان و خرمشهر، مکان‌هایی در این دو شهر وجود دارد که اتفاقات خاصی در آن روی داده و لازم است این فضاها و قصه‌هاشان ثبت و نگهداری شود از این رو برآنیم با همراهی بنیاد حفظ  و نشر ارزش‌های دفاع مقدس، طرح‌هایی را تعریف کنیم و به روایت داستانی آنچه در این مکان- رویدادها رخ داده بپردازیم؛ از این طریق هم  به حفظ خاطرات جنگ کمک کرده‌ایم، هم بناها را زنده نگه داشته‌ایم.

پاک‌گهر از همکاری با بنیاد روایت فتح خبر داد و افزود: ما ساختمان گمرک، مسجد جامع، مسجد ولی‌عصر (عج) در جاده شلمچه، ساختمان کنسول‌گری سابق یا هلال احمر، ساختمان قدیمی بندر خرمشهر و ساختمان‌های راه‌آهن خرمشهر را، به عنوان مکان- رویداد، به مستندسازان روایت فتح معرفی کرده‌ایم. اما لازم است تا سازمان‌ها و نهادهای مرتبط با یکدیگر  همسو شوند تا این مکان-رویدادها ثبت و ضبط و معرفی شوند. چرا که این آثار فقط به مردم خرمشهر یا اداره میراث فرهنگی این شهر تعلق ندارند، بلکه متعلق به همه ملت ایران هستند و همه نهادهای مرتبط،  باید در حد وسع و توان خود در ثبت و نگهداری این آثار و فضاها تلاش کنند.

او در پاسخ به این‌که به باور برخی، گردشگری جنگ با غم و اندوه همراه است و مردم امروز درپی شادی هستند و از رفتن به فضاهای ناراحت کننده استقبال نمی‌کنند گفت: به هر حال جنگ، بخش مهمی از تاریخ معاصر ماست و ما نمی‌توانیم گذشته خود را نادیده بگیریم اما می توان جنگ را به شیوه دیگری روایت کرد و به جای تکیه کردن بر تلخی ها به بیان  رشادت و از خودگذشتگی کسانی پرداخت که از مال و جان خود گذشتند تا ایران باقی بماند  یا می‌توان گردشگری جنگ در خرمشهر را با گردشگری آبی یا گردشگری بازار درآمیخت تا آن فضا و حس و حال نوستالژیک و غمگینانه تعدیل شود.