شکوه تعزیه در مهد هنرهای آیینی ایران/۱۳ شب تعزیه جنب آرامگاه سعدی

به گزارش خبرنگار «تاریخ ما»، بسیاری مدارک و اسناد گوناگون نشان می دهند که شیراز خاستگاه تعزیه ایران بوده است در حالیکه رواج تعزیه و شکوفایی آن صرفا به شیراز خلاصه نمی شده است؛ شهرستان های کازرون، زرقان و مناطق لارستان و بیضا در تکوین و تحول تعزیه، همگام با شیراز بوده اند.

بر اساس آنچه استاد احمد سپاسدار، پژوهشگر تئاتر در کتاب «تاریخ تیاتر فارس» اشاره کرده، اجرای تعزیه در هندوستان توسط تعزیه کاران شیرازی در زمان کریم خان زند و خدمات ارزنده دو تعزیه گردان شیرازی با نام های «میرزاتقی» و برادرزاده اش «میرزاباقر» که ارتقا و شکوه تعزیه را در تکیه دولت موجب شدند و بدین خاطر نخستین افرادی هستند که به القاب «معین البکاء» و «ناظم البکاء» مفتخر می گردند.

این درحالیست که مسئول کانون تخصصی تعزیه استان فارس از اجرای ۱۳ شب تعزیه جنب آرامگاه سعدی همزمان با ایام عزاداری امام حسین(ع) خبر  می دهد.

عبدالصمد فهندژ سعدی در گفت و گو با خبرنگار «تاریخ ما» با اعلام اینکه محرم امسال برنامه های کانون تعزیه فارس از ۲ روز پیش از ماه سوگواری سید الشهدا(ع) به استقبال آیین های ویژه رفته است، گفت: کانون تعزیه فارس به عنوان نماینده تعزیه استان روز ۱۸ شهریور جاری مراسم تقدیر از پیشکسوتان هنر تعزیه و مداحی را برگزار کرد.

گوشه ای از تعزیه «عابس و شوذب» اجرا شد

وی با بیان اینکه در مراسم یادشده حمایل هایی طراحی شد که بر دوش پیشکسوتان مداحی و تعزیه قرار گرفت، افزود: در عین حال به عنوان نماد تعزیه گوشه ای از تعزیه «عابس و شوذب» در این مراسم اجرا شد.

فهندژ سعدی با تاکید بر اینکه ۱۳ شب به طور ثابت در جنب آرامگاه سعدی که محل احداث اولین فرهنگسرای تعزیه ایران است، هرشب راس ساعت ۲۰.۳۰ تعزیه اجرا می شود، اعلام کرد: تعزیه های «غلام تُرک»، تعزیه طفلان زینب(س)، تعزیه طفلان مسلم، تعزیه «وهب نصرانی»، تعزیه حضرت علی اصغر(ع) باب الحوائج، تعزیه حضرت علی اکبر(ع)، تعزیه شهادت حضرت ابوالفضل(ع)، تعزیه حربن ریاحی، تعزیه شهادت حضرت سیدالشهدا(ع)، تعزیه شهادت حضرت قاسم ابن الحسن(ع)، ورود به قتلگاه، حجه الوداع، تعزیه «عون و جعفر» و عصر عاشورا در دهه اول محرم اجرا خواهد شد.

این در حالیست که به گفته مسئول کانون تخصصی تعزیه فارس روز عاشورا ساعت ۱۹ آیین خیمه سوزان برگزار می شود.

وی از اجرای روزانه تعزیه در شیراز و استان خبر داد و افزود: روز دوشنبه ۲۶ شهریورماه جاری در شهرستان خرامه اجرای تعزیه خواهد بود.

آمادگی ۳۸۰ گروه در استان فارس برای اجرای تعزیه

فهندژسعدی با اعلام اینکه بیش از ۳۸۰ گروه در استان فارس برای اجرای تعزیه در دهه اول محرم اعلام آمادگی کردند، عنوان کرد: از جمله در شهرهای زرقان در حسینیه های حیدر، ولی عصر(عج) و میانه، گروه هایی در شهر مرودشت، دهبید این شهر، گلدشت مرودشت، سیدان و گروه هایی در نورآباد ممسنی ۱۳ شب اجرا دارند.

این در حالیست که به گفته مسئول کانون تعزیه استان فارس، گروه های تعزیه شهرستان کازرون بیش از ۱۲ مورد در دهه اول اجرا خواهند داشت، در حالیکه شهرستان فراشبند هم اعلام آمادگی جهت اجرای تعزیه داشته است.

وی در ادامه از اجرای تعزیه در شهرهای استهبان، بوانات، جهرم، ظفرآباد شیراز، مُهر، گراش، لار و… خبر داد و در خصوص اجرای تعزیه میدانی صحرارود در فسا به خبرنگار «تاریخ ما»، گفت: تعزیه صحرارود که تعزیه ای مختص روز عاشوراست در سال یکبار اجرا می شود که بیش از ۴هزار نفر به تماشای آن می نشینند و در عزای سیدالشهدا(ع) اشک می ریزند، یک راوی خوانی است.

وی با بیان اینکه اجراهای تعزیه شیراز را شهرداری منطقه ۵ پوشش داده، افزود: گروه هنرهای نمایشی سفیر به اهتمام استاد علیرضا حیدرپورفرد در همه نقاط شیراز به اجرای شبانه تعزیه می پردازند.

فهندژسعدی از اجرای گروه حُر به سرپرستی استاد غلامحسین حضرتی در منزلی در خیابان پودُک شیراز خبر داد که هرشب به رسم چند ده ساله به طور سینه به سینه انتقال یافته و این گروه به اجرا در حیاط این خانه می پردازند.

حسینیه شهابی درب شیخ شیراز میزبان علاقه مندان به هنر تعزیه

مسئول کانون تخصصی تعزیه فارس در ادامه به اجرای گروه حضرت ابوالفضل(ع) به سرپرستی استاد رشید زارع برای هیئت های عزاداری در طول دهه محرم اشاره کرد و افزود: این درحالیست که در دهه اول محرم هرشب حسینیه شهابی در محله درب شیخ شیراز میزبان علاقه مندان به هنر تعزیه است که بعد از دهه اول محرم هم هر پنجشنبه تا پایان ماه صفر اجرای این گروه ادامه دارد.

فهندژ سعدی همچنین درخصوص فعالیت های کانون تخصصی تعزیه فارس اعلام کرد: این کانون برای بهبود و گسترش هنر تعزیه در طول سال نشست های تخصصی و علمی را ماهانه به میزبانی مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس برگزار می کند، این درحالیست که در طول سال برگزاری همایش ملی تعزیه از اهداف کلان این نهاد مردمی است.

وی از پی گیری برپایی دومین همایش ملی تعزیه به میزبانی شیراز خبر داد و افزود: تلاش می کنیم این دوره همایش ملی تعزیه را در باغ دلگشا یا حوض ماهی آرامگاه سعدی یا مسجد نصیرالملک برگزار کنیم.

فهندژسعدی از نامه نگاری با نهادهایی از جمله اوقاف و امور خیریه، میراث فرهنگی، فرهنگ و ارشاد اسلامی، بنیاد فارس شناسی، مرکز اسناد و کتابخانه ملی، شورای شهر، سازمان فرهنگی اجتماعی شهرداری شیراز، فرمانداری، سازمان تبلیغات اسلامی یاد کرد و افزود: این ارگانها قول هایی داده اند که حمایت مالی خود را از شیراز به عنوان خاستگاه تعزیه در قالب همایش ملی تعزیه اجرایی کنند.

شیراز میزبان دومین همایش ملی تعزیه

به گفته مسئول کانون تعزیه فارس، این همایش ملی شامل گروه های برتر کشوری و پژوهشگران برگزیده کشور در زمینه هنر تعزیه به صورت کارگاهی و سخنرانی است.

وی پیرامون وضعیت کنونی تاسیس فرهنگسرای تخصصی تعزیه در شیراز عنوان کرد: از شورای شهر سوم که بیش از ۱۰ سال می گذرد پی گیر بودیم که فاز اول آن از جمله تملک خانه ها، طراحی نقشه و تایید آن توسط میراث فرهنگی، شورای شهر و شهرداری انجام گرفت.

فهندژ سعدی از آمادگی برای بستن قرارداد با پیمانکار توسط شورا و شهرداری خبر داد و افزود: سال گذشته ۲ میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان ردیف بودجه این فرهنگسرا داشته که تا خرداد سال جاری موعد آن به پایان رسید؛ با وجود کسری بودجه شهرداری برای سال جاری تقریبا یک میلیارد تومان در بودجه شهرداری دیده شده است.

مسئول کانون تخصصی تعزیه فارس این بنا را شامل یک سالن ۳ هزار نفره که بزرگتر از تالار حافظ پیش بینی شده، دانست و افزود: در فرهنگسرای تعزیه شیراز بخش هایی برای آشپزخانه ویژه پخت نذورات، ۸ کلاس ویژه آموزش هنرهای نمایشی، سالن کنفرانس، مدیریت، اتاق فرمان، اتاق گریم و… پیش بینی شده است.

وی با بیان اینکه وسعت فرهنگسرای تعزیه شیراز ۲هزار متر طراحی شده، عنوان کرد: تایید نقشه این فرهنگسرا توسط سازمان میراث فرهنگی دوسال به طول انجامید.

به گزارش خبرنگار «تاریخ ما»، فرهنگسرای تخصصی تعزیه شیراز در شرق آرامگاه سعدی قرار دارد.