پژوهش در امور میراث فرهنگی گلستان مورد توجه قرار گیرد

به گزارش خبرنگار «تاریخ ما»، عصر سه شنبه نشست علمی، تخصصی در حوزه باستان شناسی، مرمت ابنیه و موزه در موزه باستان شناسی گرگان به مناسبت هفته میراث فرهنگی و روز جهانی موزه ها برگزار و بر اجرای فعالیت های پژوهشی در حوزه های مرتبط با میراث فرهنگی تاکید شد.

معاون میراث فرهنگی نخستین سخنران این نشست تخصصی بود که با اشاره به این که در حوزه میراث فرهنگی چند دستگاه دخیل هستند و تاکنون نتوانسته ایم ارتباط معنادار بین دستگاه ها را برقرار کرده و در این حوزه فعالیت چشمگیری انجام دهیم، گفت: به عنوان مثال میراث فرهنگی، شهرداری، راه و شهرسازی و سایر دستگاه ها در حوزه احیاء بافت تاریخی گرگان دخیل هستند و تاکنون برنامه های در این حوزه داشته اند اما هیچ یک از این فعالیت ها سرانجامی برای احیاء بافت نداشته اند.

جاوید ایمانیان تاکید کرد: ابتدا دستگاه های دولتی و غیردولتی باید متوجه بشوند جایگاه میراث فرهنگی کجاست و در نهایت میراث فرهنگی هم به عنوان متولی اصلی باید راهبرد داشته و موضوعات مختلف را مدیریت کند.

وی با تاکید بر این که باید شیوه نامه های مدیریتی و راهبردی در حوزه های مختلف میراث فرهنگی تدوین شود، به نقش ویژه پژوهش برای دستیابی به شیوه نامه های مدیریتی و تعیین راهبردها اشاره و بیان کرد: به تازگی بیان می شود بحث پژوهش های میراث فرهنگی باید به دانشگاه ها واگذار شود که به اعتقاد من این بحث اشتباه است.

پژوهش در دانشگاه انجام نمی شود

معاون میراث فرهنگی گلستان به دلیل اشتباه بودن این بحث هم اشاره و تصریح کرد: کار پژوهشی در دانشگاه ها انجام نمی شود و محور فعالیت های آن ها آموزشی است.

وی با بیان این که کار پژوهشی را باید به پژوهشگاه ها و کار آموزشی را به دانشگاه ها سپرد، متذکر شد: همه ما که در حوزه میراث فرهنگی (چه در اداره کل میراث و چه کارشناسان خارج از مجموعه میراث) دغدغه داریم باید به پژوهش توجه ویژه داشته باشیم.

وی با اشاره به این که در گذشته مسائل میراث فرهنگی به موضوع بناها، بافت ها ، موزه و باستان شناسی ختم شده و پژوهش در نهایت در این حوزه ها انجام می شد، ادامه داد: امروزه حوزه پژوهش بسیار وسیع شده و میراث ناملموس، آداب، سنن، گویش و حتی وسیع تر از آن ارتباط تاریخ و محیط را نزدیک تر می بیند و مواریث طبیعی را هم جزو حوزه میراث فرهنگی می داند.

ایمانیان با تاکید بر این که حتی برای رسیدن به گردشگری ایدار و توسعه پایدار نیازمند پژوهش هستیم، اضافه کرد: کشورهای توسعه یافته با تلفیق فرهنگ ها و دانش های بومی با دانش های جدید به این موفقیت ها دست یافته اند و ماهم برای رسیدن به پایداری نیازمند توجه به پژوهش هستیم.

وی خاطرنشان کرد: ما در میراث فرهنگی گلستان تلاش می کنیم کارها را بر مبنای پژوهش اجرا کنیم چراکه تجربه نشان داده هرجا پژوهشی نداشتیم و کار انجام داده ایم بعدا به مشکل برخورده ایم؛ از اینرو پژوهش جزو اولویت های اصلی ماست.

توسعه موزه ها با تاکید بر انسان شناسی و فرهنگ

سخنران بعدی این نشست کارشناس مسئول امور موزه‌های استان گلستان بود که صحبش را با تبیین شعار امسال ایکوم (شورای بین المللی موزه ها) آغاز کرد و یادآور شد: هدف از اختصاص یک روز جهانی به نام موزه ها در حقیقت جلب توجه و نگاه جهانی به یکی از مهم ترین موضوعات انسان امروز است.

غلامرضا حمیدی با یادآوری این که شورای بین المللی موزه ها هرسال شعاری را برای توسعه و گسترش بیشتر موزه ها انتخاب می کند، گفت: شعار امسال ایکوم «ارتباطات خلاق و نوین موزها، رویکرد جدید و مخاطب جدید» است.

وی ادامه داد: به تعبیری دیگر شعار امسال موزه های تراپیوسته، رویکردهای نو و مردمانی نو را با تاکید بر انسان شناسی و فرهنگ را در بر می گیرد.

به گفته حمیدی همه ساله ۳۵ هزار موزه در دنیا با همکاری مردم و با تکیه بر اهمیت نقش موزه ها به عنوان نهادهایی که در خدمت جامعه هستند برنامه هایی خلاق و مرتبط با این روز (روز جهانی موزه ها) برگزار می کنند که هدف اصلی آن افزایش آگاهی به این موضوع است که موزه ها یکی از راه های تبادل فرهنگی، توانمندسازی فرهنگی و توسعه دو جانبه و صلح در جوامع مردمی هستند.

سخنران بعدی این نشست تخصصی و علمی محمدتقی ملکا بود که سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) و سنجش از راه دور (RS) با کاربرد در باستان شناسی را معرفی کرد و با تاکید بر این که این سامانه یک علم است نه نرم افزار گفت: سیستم اطلاعات جغرافیایی سامانه ای است که با دریافت انبوه داده های خام و ساده به همراه تجزیه و تحلیل های مکانی می تواند اطلاعات باستان شناسی را در یک پایگاه داده ذخیره کرده و اعلام نتیجه کند.

وی ایجاد محاسبات سریع، همزمان و پیچیده پارامترهای مختلف مدل سازی، کم هزینه بودن، عدم کارآیی روش های سنتی، انعطاف پذیری سامانه و … را از مزیت های این سامانه در موضوعات پژوهشی و باستان شناسی اعلام کرد.

سپس محدثه میرحسینی که به ارائه پژوهش های انجام شده در خصوص خانه تاریخی خوزینی ها در گمیش تپه اشاره و بیان کرد: این سازه تاریخی تمام چوبی که بر پایه های آجری قرار گرفته متعلق به اواسط دوره قاجار است.

وی با بیان این که گمیش تپه جزو نخستین نقاط سکونت ترکم ها در حاشیه گرگانرود محسوب می شود، تصریح کرد: این خانه تاریخی بنایی به سبک روسی است که با شیوه زندگی ترکمن ها در گلستان سازگار شده است.

ارتباط حوزه آموزش با باستان شناسان ضعیف است

آخرین سخنران این نشست علمی، تخصصی هم محمد قاسمی بود که با اشاره به این که چالش هایی در حوزه میراث فرهنگی وجود دارد که مدیران ارشد این حوزه در قالب مدیریتی به آن نگاه می کنند، اظهار کرد: هم اکنون ارتباط ما به عنوان آموزش دهندگان حوزه میراث، با باستان شناسان و مرمت گران بسیار ضعیف، کم استقامت و نامحسوس است.

وی ادامه داد: در حوزه میراث فرهنگی از هم گسستگی داریم و این هفته و نشست های تخصصی فرصتی است تا بتوانیم بخشی از چالش های موجود را کم کنیم.

وی خاطرنشان کرد: موضوعات باستان شناسی، موزه، مرمت و احیاء موضوعات جدا از گردشگری استان نیستند و در واقع این موضوعات به مانند حلقه های زنجیری هستند که با در کنارهم قرار گرفتن معنا پیدا می کنند.