مکانیزم آنتیکترا، قدیمی ترین کامپیوتر دنیا!

کشف مکانیزم آنتیکترا

همه چیز در سال ۱۹۰۱ شروع شد. یک گروه از ماهیگیران که در سواحل آنتیکترا_یک جزیره کوچک بین کیترا و کرت _  غواصی میکردند، با این دستگاه در کف دریا مواجه شدند. یک مجموعه وسایل برنزی در یک کشتی تجاری شکسته پیدا کردند که احتمالا در ۷۰ ق.م، در مسیر روم بوده است. به زودی این غنیمت جنگی زیر آب_ که شامل مجسمه های برنز، سکه های عتیقه، و جواهرات می شد_ ثبت و ضبط شد و دانشمندان به بررسی روی آن پرداختند. در مقایسه با سایر شگفتی های زیر دریایی، چیز خاصی در این مجموعه پیدا نشد. تنها یک ماشین برنز اندازه جعبه کفش با یک سیستم پیچیده از ۳۰ چرخ درهم پیدا شد. داخل این جعبه کتیبه هایی به زبان یونانی بود.

سال ها دانشمندان و باستان شناسان قادر به  مطالعه روی این مکانیزم پیچیده نبودند. ولی بالاخره اعلام کردند که قدمت این ماشین به قرن اول یا دوم ق.م بازمی گردد و وسیله ای بوده که برای پیگیری دوره های منظومه شمسی استفاده می شده است.

بازسازی آنتیکترا

به لطف پیشرفت در فناوری، ساز و کار داخلی مکانیزم آنتیکترا کشف شد. درست مثل یک ساعت، عقربه های آن زمان فلکی را نشان می دهد، یکی برای خورشید، یکی برای ماه، و یکی دیگر برای سیاراتی که با چشم غیر مسلح قابل مشاهده هستند _یعنی زحل، مشتری، مریخ، عطارد و زهره.جعبه در یک طرفش یک دسته یا دستگیره داشت که با آن به جلو و عقب کشیده می شد. همچنین به نظر می رسد کتیبه هایی که داخل این دستگاه پیدا شد، درباره طلوع ستارگانی توضیح می دهد که در زمانهای خاص ظاهر می شوند.

این کشف اخیره به مهندسان دانشگاه تسالونیکی امکان داد تا با دقت هر چه بیشتر به بازسازی این دستگاه بپردازند. یک ماکت از این ماشین در ژنو به تازگی به نمایش گذاشته شده است. هرچند خیلی مسائل درباره ابزار نجومی روشن شد ولی چندین سوال بی پاسخ ماند. درواقع دانشمندان هنوز نمیتوانند بگویند که چه کسی این کامپیوتر را اختراع کرده و اهمیت و عملکرد آن چه بوده است. یک فرضیه این است که این وسیله به عنوان یک ماشین حساب نجومی در دوران باستان استفاده می شده تا زمان دوره های چهارساله مسابقات ورزشی یونان باستان را مشخص کنند چرا که اسامی ثبت شده در کتیبه ها شامل دوره های المپیک می شد.

با این وجود تحقیقات جدید نشان داده اند ممکن است این دستگاه آنطور که یونانیان تصور می کردند ، عمل نمیکرده است. تا به امروز، مکانیزم آنتیکترا هنوز رمز و رازهایی دارد که دانشمندان امیدوارند در آینده نزدیک آن را کشف کنند. اگر می خواهید این وسیله جذاب را از نزدیک ببینید، باید بدانید ۸۲ قطعه آن در موزه باستان شناسی در آتن، یونان نگهداری می کند.