ایلام؛ سرزمین تمدن و طبیعت/ عروس زاگرس منتظر گردشگران است

سایت «تاریخ ما»-گروه استان ها:ایلام در غرب ایران اگرچه جزو کوچک‌ترین استان‌های کشور محسوب می‌شود اما دارای تنوع آب و هوایی و مناطق دیدنی بکر و اعجاب‌برانگیز است.

عروس زاگرس با ۶۴۰ هزار هکتار جنگل انبوه و نیمه انبوه، دشت‌های سرشار از گل، بلندی‌های خنک مزین به لاله واژگون و کوه‌های زیبا و برافراشته، دره‌های شگفت‌انگیز، رودها و آبشارهای طرب ناک، غارهای بی‌نظیر، کوه‌های سر به فلک کشیده، اقلیم‌های متنوع آب و هوایی، هم‌جواری دیدنی کوه و دشت و..در انتظار گردشگران نوروزی است.

در کنار طبیعت گردی به عنوان شاخص گردشگری استان، می توان تاریخ و تمدن را در کنار آثار تاریخی پل گاومیشان، طاق شیرین و فرهاد، آتشکده سیاهگل، کوشک قینفر و گنبد جهانگیر و دژماخو، اصالت هنر اسلامی را در شهرهای تاریخی سیمره و سیروان، قلعه‌های والی، فلاحتی، کنجانچم و میرغلام هاشمی و نیز تلاش و اندیشه را در آثار به‌دست‌آمده از تپه‌های پیش‌ازتاریخ علی کش، گلان، گوران، چغاسفید و چغاآهوان به نظاره نشست.

تنگه کافرین

یکی از مهمترین آثار گردشگری استان ایلام تنگه کافرین شهرستان بدره است که سال گذشته حتی گردشگران خارجی به این منطقه سفر کردند. این تنگه در شمال شهر بدره در جاده ایلام به دره شهر قرار دارد. رودخانه ای در این تنگه جریان دارد که پس از عبور از آن در شمال تنگه به رودخانه سیمره می ریزد. آثاری از معماری صخره ای دوران پیش از تاریخ در این تنگه به چشم می خورد که نشان از قدمت و اهمیت تنگه دارد.

جنگل های وسیع بلوط و گونه های جانوری مانند سنجاب ایران از دیگر جاذبه های این تنگه است. طول تنگه در حدود ۲ کیلومتر و ارتفاع آن از سطح دریا ۷۰۰ متر است.

در یک کیلومتری ورودی تنگه برکه آب زمزم قرار گرفته است. هم چنین زیارتگاه جابر در این منطقه از دیگر نقاط گردشگری در منطقه به حساب می آید.

 تنگه کافرین امروزه به یک مکان توریستی تبدیل شده و از همه اقصی نقاط استان به این منطقه سفر می کنند، بسیاری از جوانان در این منطقه قایق هایی برای مسافران و گردشگران تهیه کرده اند و لذت تفریح در کافرین را دوچندان کرده است.

«گاومیشان» بزرگترین پل تاریخی غرب کشور در شهرستان دره شهر

پل تاریخی و زیبای گاومیشان که بقای آن متعلق به دوران ساسانی است بر روی رودخانه سیمره پس از تلاقی با رودخانه کشکان ساخته شده است. بر اساس نظریات مختلف وجه تسمیه نام این پل بر گرفته از «گومیشه» یعنی محل پرورش گاو است.

پل تاریخی گاومیشان از پنج چشمه بزرگ تشکیل شده است که در حال حاضر فقط یکی از این چشمه ها سالم است و ارتباط چشمه ها با مسیر حرکت آب و طغیان آن محرز است.

این پل بسیار فنی و پیچیده ساخته شده است به طوری که رقیبی جدی برای پلهای مهم به شمار می رود.

پایه ها و تکیه گاههای اصلی پل مدور و قطور است و مصالح آن از سنگهای مکعبی بزرگ و تراشیده در ابعاد مساوی است که به صورت  «رگ چین» به روی هم چیده شده اند و پایه اصلی پل را به وجود آورده است.

آبشارها

آبشار «وه ریز» ازجمله مناطق زیبای ایلام است، سرچشمه این آبشار، ارتفاعات کبیرکوه در غرب ایلام است و در نزدیکی روستایی به نام چشمه کبود قرار دارد.

آبشار «گچان» از دیگر آبشارهای استان است، در این منطقه که کوه‌های زیبا و معظم مانشت و قلارنگ به همراه گچان گویی به هم رسیده‌اند منظره بسیار زیبایی را ایجاد کرده است و به علت دسترسی خوب، منطقه مناسبی برای دوستداران طبیعت به شمار می‌رود.

آبشار «آما» نیز جزو مناطق مهم گردشگری ایلام است، ارتفاع این آبشار حدود بیست متر است و در نزدیکی روستای آما و پشت سد ایلام واقع شده است.

دهلران با چشمه‌های جوشان

چشمه‌های آبگرم، چشمه قیر، غار خفاش و آبشارهای روستای خربزان از مهم‌ترین جاذبه‌های طبیعی این شهرستان است.

 چشمه‌های آبگرم دهلران با خواص درمانی فراوان در ۴ کیلومتری شمال شهر دهلران قرار دارد این منطقه در سال ۹۲ به بخش خصوصی واگذارشده و در حال حاضر دارای امکانات خوبی برای پذیرایی از مسافران و گردشگران است.

 تنها چشمه قیر کشور نیز در ۵ کیلومتری شمال دهلران در دامنه ارتفاعات سیاه کوه به‌صورت یک حوضچه طبیعی سیاه‌رنگ که به‌شدت از آن قیر فوران می‌کند، قرار دارد و غار خفاش نیز در نزدیکی چشمه‌های آبگرم قرار دارد و زیستگاه نوعی خفاش کمیاب در کشور است به‌طوری‌که نزدیک به ۲۵ تا ۳۰ هزار خفاش در آن زندگی می‌کنند.

پشت قلعه آبدانان

در پنج کیلومتری جنوب شهرستان آبدانان و در میان روستا پشت قلعه، بر بلندی تپه ای منفرد که رودخانه جاری آبدانان از پای آن می گذرد، آثار بنای قلعه ای به چشم می خورد. مصالح به کار رفته در قلعه قلوه سنگ،گچ و ساروج است.

قلعه مذکور دارای بخش های متعددی از جمله باروی قلعه، برجک های دیده بانی و نگهبانی، ورودی قلعه اماکن مسکونی و شاهنشین، تونل و پلکان متعلقه بوده است.

با عنایت به شیوه معماری، ساختار، نحوه استفاده از مصالح، اجرای طاقها، مطالعه و بررسی سفالهای سطحی منطقه و مقایسه بادگیر اماکن تاریخی حفاری شده، این اثر فرهنگی-تاریخی مربوط به دوران ساسانیان است.

بنای قلعه روستا پشت قلعه تحت حفاظت اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان است که در سال ۱۳۸۰ به جهت اهمیت آن و انجام مطالعات باستان‌شناسی و حفاظت و مرمت آن در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

غذاهای بومی و محلی

در کنار آثار تاریخی و طبیعی در فصل بهار می توان نظاره گر گیاهان خوراکی در استان ایلام که سفره های مردم ایلام را رنگین کرده استوخورشت تره‌کوهی، کشکینه، تُرخینه، برنج و گوشت معروف دهلران، نژی آوا، جوجگ آو، ماش آو، کشک دو، قله ماسوا، کپه، جِِگِروَز، گوجه‌پونه، مَکش، کوفته سیرابی، آبگوشت بامیه، پیچگ، بوله وله، قارچگ، پاقازه، سختی، بابایاری (عَدَساو)، شله امیری، پِرشگِه و ماسوا از غذاهای محلی این دیار به شمار می‌روند.

همچنین قالی کردی (قالیچه درشت‌بافت)، سیاه‌چادر، چیغ(چیت) بافی، جاجیم‌بافی، گلیم ساده، نمدمالی، احرامی بافی، گیوه‌بافی، عبا بافی، گلیم نقش برجسته، منبت چوب، سفال‌گری، طراحی روی سفال و قلم‌زنی روی مس نیز از صنایع‌دستی این استان هستند.

ایلام آماده استقبال از گردشگران

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان ایلام در گفتگو با خبرنگار «تاریخ ما» اظهار داشت: استان ایلام دارای یک هزار و ۵۰۰ اثر تاریخی است که ۷۷۰ اثر  ثبت شده ملی است، از این تعداد اثر، ۷۳۳ اثر تاریخی، شش اثر طبیعی، ۲۴ اثر معنوی و هفت اثر مکان دفاع مقدس است.

عبدالمالک شنبه زاده اظهار داشت: بیش از ۵۰ اثر طبیعی شاخص در استان ایلام وجود دارد که مستعد ثبت در آثار ملی است.

وی با اشاره به اینکه در نوروز ۹۸ با بوم گردی ها گردشگری استان رنگ و بوی دیگر می گیرد، گفت: ۲۴ خانه بوم گردی در مناطق استان ایلام برای نوروز ۹۸ فعال شده است.

وی افزود:  یکی از مهمترین برنامه های میراث فرهنگی استان در نوروز جشنواره نوروزی است که این برنامه به همت اداره‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری ایلام و شهرستان‌ها برای شور و نشاط اجتماعی بین مردم برگزار می‌شود.

شنبه‌زاده با بیان اینکه مثل سال های گذشته طرح ملی نوروزگاه در ایام نوروز در قالب برنامه های مختلف اجرا می شود، افزود: در حاشیه نوروزگاه، نمایشگاه صنایع دستی نیزبرپا تا ضمن معرفی سبک زندگی چادرنشینی و عشایری، انواع غذاها و شیرینی های محلی نیز پخت و عرضه می شود.

مدیر کل میراث فرهنگی استان ایلام با اشاره به اینکه امسال ۱۶۱ واحد اقامتی و پذیرایی برای پذیرایی از مهمانان و گردشگران نوروزی پیش بینی شده است، تصریح کرد: طبق پیش بینی ها انجام شده تا پایان تعطیلات نوروز ۹۸ نظارت های مستمر بر کیفیت، نرخ خدمات و صنوف مختلف از جمله مراکز اقامتی، پذیرایی بین راهی و دفاتر خدمات مسافرتی انجام می شود.