ایلام؛ سرزمین غارهای ناشناخته/ از غار «خفاش» تا «بهشت»

سایت «تاریخ ما» -گروه استان‌ها: ایلام سرزمین شگفتی‌هاست، جایی که جاذبه‌های طبیعی به شکل اسرارآمیزی گردهم آمده‌اند تا این سرزمین تاریخی را تبدیل به یک موزه طبیعی کنند.

استان ایلام دارای غارهای متعدد کوچک و بزرگی است که عمده آنها ناشناخته است، بیشتر این غارها با وجود شگفتی‌های طبیعی که دارند هنوز برای بسیاری از گردشگران و پژوهشگران مغفول و گمنام مانده است.

غار شگفت‌انگیز بهشت یا زینه گان

این غار شگفت‌انگیز در پنج کیلومتری بخش صالح‌آباد شهرستان مهران قرار دارد، درون غار زینه گان انگار باران می‌بارد و بوی سبزه و گل‌ها در میان نیزارها با آب چکه‌های طبیعی کنار دهلیزهای آبگیر و قندیل‌هایی که آب خنک را از زیر کف پای گردشگران جاری می‌سازد، صحنه‌ای شگفت و رویایی خلق کرده است.

مسیر در قسمت‌هایی بسیار تنگ می‌شود و به‌سختی می‌توان از آن عبور کرد، در فصل تابستان که دمای هوای منطقه صالح‌آباد به ۵۰ درجه نیز می‌رسد، هوای مطبوع این غار طبیعی باعث خنکی گردشگران و رهگذران می‌شود. اختلاف هوای درون غار با بیرون بیش از ۲۵ درجه سانتی گراد است و به همین سبب غار «زینه گان» به غار بهشت معروف است.

این غار طبیعی روباز دارای صدها متر طول، آب فراوان، دهلیزهای آبگیر و قندیل‌های متعدد است و از آبچک های طبیعی باران طبیعی نقش می‌بندد و همه را به میهمانی خنکی دعوت می‌کند.

غار طبیعی زینه گان اثر طبیعی شگفتی است که در دل دشت منطقه گرمسیری بخش صالح آباد از توابع شهرستان گرمسیری مهران است که همه ساله به ویژه در فصل بهار میهمانان زیادی را به آنجا می‌کشاند.

غار بره زرد

غار برزه زرد که در ۴۵ کیلومتری جاده ایلام به دره شهر و امتداد این جاده قرار گرفته است. غار بره زرد با استالاگمیت های زیبا و بلورهای سنگی دست نخورده‌اش می‌تواند باعث شگفت زدگی گردشگران شود. اما این تنها جاذبه غار بره زرد نیست.

این غار با یک حوضچه آبی، پرده‌های سنگی، صدها ستون و مجسمه استالاکتیتی و استالاگمیتی در اعماق ۳۵۰ متری‌اش هر لحظه شما را شگفت زده تر می‌کند. دهانه ورودی غار آنقدر تنگ است که فقط یک نفر آن هم به صورت سینه‌خیز می‌تواند از آن عبور کند.

از این به بعد هر چه پیش تر بروید، می‌توانید تالارها، چاه‌ها، دهلیزها و دالان‌های زیادی را بینید که گشت و گذار در آنها لذت یک سفر ماجراجویانه را برایتان به ارمغان می‌آورد.

هرچه پیش تر روید، با افزایش ارتفاع رو به رو می‌شوید. تا جایی که ارتفاع بعضی از تالارهای داخل غار به ۱۲ متر می‌رسد اما این به معنی آن نیست که در طول غار مجبور به حرکت نشسته و سینه خیز نیستید! هوای داخلی غار بره زرد که مردم محلی آن را با نام‌های غار کنا تاری که و کنا نام می‌شناسند، آنقدر سرد است که این غار هیچ وقت به عنوان پناهگاه جانوری یا انسانی مورد استفاده قرار نگرفته است.

غار «تایه گه»

این غار در دو کیلومتری جنوب باختری روستای وری در میان دره‌ای که به رودخانه جنوب روستا منتهی می‌شود، قرار گرفته و تا مرکز بخش ملکشاهی ۱۵ کیلومتر فاصله دارد.

درازای دهانه غار ۲۵ متر و پهنای (تالار) آن ۱۲۰ متر و بلندی سقف آن تا کف غار ۳۳ متر است.

کف غار از شن و سنگ پوشیده شده و استالاکتیت (چکنده) و استالاگمیت (چکیده) که از رخسارهای برجسته غارهای آهکی هستند، در کف و سقف آن مشاهده می‌شود.

در فاصله ۱۰ متری ورودی غار، استخر آبی قرار دارد که محل جمع شدن سیلاب‌های زمستانی است که معمولاً به داخل غار سرازیر می‌شود.

این غار به دوران دوم زمین شناسی مربوط است. ورودی این غار از تالاری بزرگ شروع می‌شود و انتهای آن کم کم باریک شده و به قسمت‌های نامعلومی که هنوز شناسایی نشده‌اند، ختم می‌شود. خفاش‌های زیادی نیز در این غار زندگی می‌کنند.

تنها غار خفاش کشور در ایلام

غار خفاش واقع در شهرستان دهلران تنها غار خفاش کشور است که متأسفانه در کشور ناشناخته مانده است. این غار به طول ۱۵۵ متر، عرض ۳۰ متر و ارتفاع آن از سقف با کف ۵۰ متر است.

دهلیزهای وسیعی در این غار وجود دارد که عمق بعضی از قسمت‌های آن به ۴۰۰ مترمی رسد و این غار به علت زندگی خفاش‌ها در داخل آن (حدود ۲۰ هزار خفاش)، به غار خفاش معروف شده است.

خفاش‌های آن از نوع دم دار و بزرگ هستند. غار خفاش دهلران یکی از غارهای تاریخی عصر غارنشینی است که بعدها به زیستگاه خفاش‌ها تبدیل شده است.

این غار طبیعی حدود یک کیلومتر از چشمه‌های آبگرم شهرستان دهلران فاصله دارد، غار خفاش دهلران حدود ۲۶۵ متر طول دارد و دارای استالاگتیتها و استالاگمیتهای فراوانی است و ده‌ها گونه از خفاش دمدار- خفاش بال پهن در آن زندگی می‌کنند.

فراوانی خفاش در این غار باعث می‌شود در هنگام غروب در زمان خروج این خفاشان از غار که اغلب به صورت دسته‌های بزرگ انجام می‌شود، فضای جالبی را برای علاقمندان به طبیعت ایجاد کند.

موضوع مورد توجه این غار وجود توده عظیم و ضخیم فضله خفاش در کف غار است که طی هزاران سال پدید آمده است و کشاورزان از آن برای تقویت زمین‌های زراعی استفاده می‌کنند. غار خفاش در فهرست آثار ملی ثبت شده و مورد حفاظت و مراقبت است.

در نوروز بسیاری از مردم به سفر و گردش می‌پردازند و بیشتر هم به مکان‌های تاریخی معروف کشور سفر می‌کنند ولی در این بین در استان‌هایی دوردست مثل ایلام آثار نهفته تاریخی وجود دارد که گردشگران را به طرف خود می‌خواند.

ایلام – استان ایلام دارای غارهای متعدد کوچک و بزرگی از جمله غار خفاش در دهلران، زینه گان یا بهشت در مهران، بره زرد و…است که در ایام نوروز می‌تواند برای گردشگران جذاب باشند.