یخچال‌های زمان قدیم چه ظاهری داشتند؟

ساخت یخچال از ساخت ساختمان سنگی زیرزمینی بزرگ آغاز شد و کل روستا را تامین می‌کرد و امروز هم به یک ابزار راحتی تقریبا در تمام خانه‌های امروزی تبدیل شده است. یخچال هم از همان زمان تحولات زیادی به خودش دیده است. این اختراع بشر در اشکال مختلف، چه به شکل ساختمان، یا جعبه یا توپ که در ادامه از آن‌ها می‌گوییم، زندگی‌هایی نجات داده یا گرفته است.

۱۲- یخچال دایوس دیجیتال اینترنتی (Internet Digital DIOS)

قدمت: ۲۰۰۰

کشور: آمریکا

مخترع: ال‌جی الکترونیک

با گذشت چند دهه، امروز با شرکت LG در قرن بیست و یکم مواجه هستیم که یخچال هوشمند کوچک خود را در سال ۲۰۰۰ میلادی روانه بازار کرده بود. از قابلیت‌های این یخچال، صفحه نمایش شیشه‌ای بود که کاربر می‌توانست به اطلاعات غذا و سلامتی‌اش دسترسی داشته باشد. البته ناگفته نماند که با تلویزیون و ایمیل از طریق اینترنت بی‌سیم هم می‌تواند آن اطلاعات را داشته باشد. یکی دیگر از قابلیت‌های یخچال دایوس دیجیتال اینترنتی هم داشتن قلمی است، که می‌توانید با آن یادداشتی روی صفحه دیجیتالش بنوسید یا پیام ویدیویی بگذارید، یا کارهایتان را برنامه‌ریزی کنید، حتی برای فهرست خریدهای یخچال هم دوربینی در آن تعبیه شده است.

۱۱- یخچال انیشتن-زیلارد (Einstein-Szilard Fridge)

قدمت: ۱۹۳۰

کشور: آلمان (ثبت حق امتیاز در آمریکا)

مخترع:  آلبرت انیشتن و لئو زیلارد

یخچال انیشتن-زیلارد ماجرای تراژیکی را پشت سر گذاشته است. زمانی که انیشتن مطالعه کرده بود زمانی که کمپرسور یخچال سست شود، مواد شیمیایی سمی از آن می‌تواند کل خانواده را از بین ببرد. همین شد تا انیشتن به فکر طراحی یخچال بهتری افتاد. او با لئو سزیلارد تماس گرفت تا با همکاری یکدیگر، یخچال ایمن‌تری را طراحی و جایگزین یخچال‌های شیمیایی کنند. این دو یخچال جذبی اختراع کرده بودند که می‌توانست با استفاده از حرارت، سرما تولید کند.

شعله متان در این یخچال انیشتن-زیلارد، به یک سردکن از یک جذب‌کننده حرارت می‌داد (یا واقعا جدا می‌کرد) و با استفاده از تبخیر، فرآیند سرد شدن شکل می‌گرفت. از آنجا که موتوری در یخچال آن‌ها به کار گرفته نشده بود، از مدل‌های یخچال شیمیایی بسیار آرام‌تر بود. برای محافظت از کاربر آن از بخار سمی، به کمپرسور ضعیفی تکیه نکرده بود، که همین کار امن‌ترش هم می‌کرد. هرچند، موئله‌های پیچیده و نگهداری هزینه‌زای این یخچال، باعث بازار عرضه‌ای برایش وجود نداشته باشد.

۱۰- یخچال کولدسپات سیرز (Sears Coldspot Refrigerator)

قدمت: ۱۹۲۸

کشور: آمریکا

مخترع: هرمان پرایس و ریموند لووی

در زمانی که یخچال برقی هنوز جدید و گران و سخت بود، یخچال کولدسپات سیرز پای خود را به خانه‌ها باز کرد. با اینکه دو فوت مکعب از رقبای چهار فوتی خود بزرگ‌تر بود، اما این یخچال و یخچال‌های کوچک‌تر با همان قیمت به فروش می‌رسیدند. یخچال سیرز کولدسپات در سال ۱۹۳۴ میلادی، با طراحی مجدد خود ظاهر امروزی‌تر به خودش گرفت و به فناوری مطمئن‌تری رسید و قفسه‌های آلومینیومی در آن تعبیه شد. همین ویژگی‌ها بود که فروش کولدسپات را در یک سال تا ۳۰۰ درصد افزایش دادند. سیرز می‌توانست یخچال‌های برند کولدسپات را تا دهه ۱۹۷۰ به فروش برساند، اما این شرکت برند کنمور را با آن جایگزین کرد.

۹- یخچال توپ یخی (Icy Ball Fridge)

قدمت: ۱۹۲۷ و ۱۹۲۸

کشور: کانادا و استرالیا

مخترع: دیوید فوربس کیث و سیر ادوارد جان لیز هالستروم

اختلافاتی وجود دارد که دیوید فوربس کیث را مخترع یخچال توپ یخی بدانند، یا سیر ادوارد جان لیز هالستروم را. اما طراحی‌های آن کم و بیش یکسان است. یخچال توپ یخی، یک یخچال جذبی است که ۱ لوله، ۲ توپ فلزی آن را در کنار یکدیگر نگه می‌دارد. یخچال توپ یخی، اینگونه کار می‌کرد که در توپ گرمادیده‌اش که جذب‌کننده مسحوب می‌شد، آب می‌ریختند. توپ دوم هم به عنوان توپ سرد و سردکن، حاوی آمونیاک بود. زمانی که گاز آمونیاک می‌جوشد، توپ گرمادیده آن را جذب می‌کند و توپ دوم را سرد می‌کرد. همین می‌شد تا توپ سرد می‌توانست مواد غذایی را نگهداری کند. فرآیند تبخیر-جذب مشابه عملکرد عرق انسان روی بدن، محتوای داخلش را خُنک و سرد نگه می‌دارد. در حالی که توپ داغ را کنار می‌گذاشتند تا دمای آن پایین بیاید، توپ سرد را در جعبه‌ای قرار می‌دادند و محتوایش تا حدود یک روز هم سرد و خُنک می‌ماند.

۸- یخچال دی-فرج (یخچال جذبی) (D-Fridge)

قدمت: ۱۹۲۲

کشور: سوئد

مخترع: بالتز فون پلاتن و کارل مونترز

بالتز فون پلاتن و کارل مونترز زمانی که دانشجویان موسسه سلطنتی فناوری استکهلم بودند، این یخچال جذبی را برای اولین بار اختراع کردند. اختراع کابینت سرمایی آن‌ها به یخچال ویلیام کالن در ۲۰۰ سال قبل شباهت داشت، که برای تولید انرژی در فرآیند سرما در آن، از جذب گرما استفاده می‌شد.

شرکت الکترولوس بعدها ایده آن‌ها را در سال ۱۹۲۵ به یخچال دی-فرج بکار گرفتند، که با استفاده از آب داخل کابینت سرد و خُنک می‌شد. این شرکت حتی مدتی بعد یخچالی ابداع کرد که در آن به جای آب، از هوا برای سرما استفاده می‌شد. فایده این ویژگی این‌جا بود، زمانی که اگر یخچال به هیچ لوله آبی هم متصل نباشد، هیچ خوردگی و دردسری هم سراغ یخچال نمی‌آمد.

۷- یخچال کلویناتور (Kelvinator)

قدمت: ۱۹۱۴

کشور: آمریکا

مخترع: ناتانیل ولز

ناتانیل ولز اولین یخچال برقی جهان، یخچال کلویناتور را اختراع کرد و به تولید انبوه رساند و در تمام خانه‌ها جا خشک کرد. او شرکت کلویناتور (نامش از دانشمندی گرفته شده که صفر مطلق را کشف کرده بود)، را شکل داد و کنترل عمده فروش یخچال‌های آمریکا را در دهه ۱۹۲۰ میلادی به دست گرفته بود. یخچال او در ابتدا با سروهم کردن دستگاه‌های سرمایی اتوماتیک در جعبه‌های یخی ساخته می‌شد. اما مدتی طول نکشید، که این شرت جعبه‌های خط‌دار پورسلین را خرید و اولین یخچال خود را ابداع کرد.

۶- یخچال مدار بسته (Closed Circuit Fridge)

قدمت: ۱۸۰۵ و ۱۸۳۵

کشور: آمریکا و لندن

مخترع: الیور ایوانز و جیکوب پرکینز

الیور ایوانز مخترعی بود که کلاه‌های زیادی سرش می‌رفت. یعنی قبل از اینکه وارد ساخت یخچال شود، در عرصه نوآوری‌های راه‌آهن و نساجی بود. در طراحی یخچال ثبت‌نشده او، به جای سردکننده‌های مایع از بخار برای سرد کردن غذاها استفاده می‌شد. این‌جا بود که سروکله جیکوب پرکینز از آمریکا به لندن پیدا شد و طراحی ایوانز را تغییر داد و به نام خودش ثبت کرد. او از چرخه متراکم دما با آمونیایک مایع استفاده می‌کرد، تا برای یخچال خودش یخ تولید کند.

۵- مخزن یخ (Ice Box)

قدمت: حدود ۱۸۰۲

کشور: آمریکا

مخترع: توماس مور

با اینکه توماس مور حق امتیاز اختراع مخزن یخ خود را به عنوان اولین یخچال در سال ۱۸۰۲ میلادی دریافت کرد، اما بیشتر به یک سردکننده شبیه است. طراحی‌اش که کاملا ساده به نظر می‌رسید. یعنی او یک جعبه حلبی کوچک را داخل یک جعبه چوبی قرار می‌داد و فضاهای بین‌شان را با یخ پر می‌کرد. با اینکه اختراع او نمی‌توانست به اندازه یخچال خانه یخی سرد بماند، اما برای سرد نگه داشتن غذاهای فاسدشدنی برای چند ساعت یا بیشتر ایده‌ئال بود. توماس در نهایت طرحی از اختراع خود را به رئیس جمهور توماس جفرسون نشان داد و حتی در سال ۱۸۰۳ میلادی یکی از آن را خرید.

۴- یخچال مصنوعی (Artificial Refrigeration)

قدمت: حدود ۱۷۴۵

کشور: اسکاتلند

مخترع: ویلیام کالن

ویلیام کالن، محقق و دانشمند اسکاتلندی است، که به مخترع یخچال امروزی شناخته می‌شود، اختراعش را در دانشگاه ادینبورگ به نمایش گذاشت. برعکس یخچال‌های باستانی که به سرمای طبیعی تکیه می‌کردند، یخچال او از پمپی استفاده می‌کرد که یک خلاء جزئی در دی اتیل اتر ایجاد می‌کرد. بعد از دی اتیل اتر می‌جوشید، مواد شیمیایی گرمای اطراف را جذب می‌کرد و باعث می‌شد که مخزن برای تولید یخ به اندازه کافی سرد شود. اینکه ایده کالن به تولید انبوه نرسید، اما یکی از اولین نمونه‌های یخچال جذبی محسوب می‌شود، که بسیاری از یخچال‌های فهرست امروز از ایده آن به وجود آمده‌اند.

۳- یخچال سوکبینگگو (Seokbinggo)

قدمت: حدود ۵۲۰ سال بعد از میلاد مسیح

کشور: کره

مخترع: ناشناس

یخچال سوکبینگگو (فریزر از جنس صخره)، نسخه کره‌ای از یخچال خانه یخی (Ice House) است. این یخچال، یک ساختار گرانیتی قناتی با دیوارهای سنگ آهک ساخته شده بود، که یخ را برای طبقات مرفع جامعه نگهداری می‌کرد. سرمای این یخچال آن‌قدری است که در زمان بازدید از آن، هنوز هم می‌تواند کاهش دما را حس کنید.

۲-یخچال (Yakhchal)

قدمت: ۴۰۰ سال قبل از میلاد مسیح

کشور: ایران

مخترع: مهندسان ایران باستان

یخچال (Yakhchal) مانند یخچال خانه یخی (Ice House) به (گودال یخ) ترجمه می‌شود، که با طراحی بسیار پیچیده‌اش، از آن برای سالم نگه داشتن غذا استفاده می‌شد. گنبد ساختمان یخچال روی زمین و واحد ذخیره آن با سیستم غنات زیر زمین ساخته و بادگیرهای آن هم در بیرون ساختار تعبیه می‌شدند. این بادگیرها می‌توانست هوای خنک را مستقیم از طریق دریچه‌ها به داخل سیستم غنات و بخش زیرزمینی آن هدایت کنند. این یخچال ضخیم و مقاوم در برابر حرارت و همچنین به یخچال خانه یخی شباهت دارد، که یخ و برف را در آن قرار می‌دادند. این ساختار معمولا به بسیاری از مردم خدمت‌رسانی می‌کرد و غذا را می‌توانست برای یک سال کامل سرد و خُنک نگهدارد.

۱-یخچال خانه یخی (Ice House)

قدمت: ۱۷۸۰ سال قبل از میلاد مسیح (یا احتمالا زودتر از آن)

کشور: بین‌النهرین، چین یا یونان

مخترع: ناشناس

یخچال خانه یخی (Ice House)، نوع باستانی از یک یخچال محسوب می‌شود، که ریشه تاریخی آن از بین‌النهرین و چین و یونان می‌آید. از نامش کاملا پیداست که مواد غذایی روستا در زمان آب‌وهوای گرم در آن سرد باقی می‌ماند. خانه‌های یخی معمولا از آجر یا مواد ضخیم دیگری مانند گل و خک رس ساخته و به صورت کامل یا بخشی از آن در زیر زمین و نزدیکی آب زیرزمینی یا منبع آب بنا می‌شدند. مردم در فصل زمستان، برف و یخ را در داخل این بنا قرار می‌دادند و آن را با کاه عایق‌بندی می‌کردند، تا برف و یخ‌ها از گرمای آب نشوند. اصلا این قدیمی‌ترین یخچال جهان برای ماه‌ها سرد می‌ماند و غذاهای فاسدشدنی را سالم نگه می‌داشت. اما از این بخچال تا زمانی استفاده می‌شد، که یخچال‌های امروزی در اواسط قرن بیستم آمدند و محبوب شدند.