منطقه حفاظت شده توران
منطقه حفاظت شده توران
در سال ۱۳۵۱ طی اولین مصوبه شورای عالی محیط زیست در مورد پارک ملی توران این منطقه به یک منطقه حفاظت شده تبدیل شد. سپس طبق مصوبه ۷۵ شورای عالی حفاظت محیط زیست در سال ۱۳۵۵ تقسیم منطقه توران به دو بخش منطقه حفاظت شده و پناهگاه حیات وحش انجام شد. ثبت این دو بخش به عنوان ذخیره‌گاه زیستکره توران در سطح بین‌المللی در همان سال صورت گرفت.
ویژگی‌های منطقه حفاظت شده توران
بخش حفاظت شده توران دارای قابلیت‌های ژئوپارک، خصوصیات زمین شناسی، منابع آبی، رودخانه‌ها و چشمه‌ها است. همچنین بخش پناهگاه حیات وحش منطقه توران از منابع غنی حیات وحش برخوردار است. طبق مصوبه شورای عالی حفاظت محیط زیست در سال ۱۳۵۵ ممنوعیت هر نوع فعالیت انسانی در پناهگاه حیات وحش این منطقه اعلام شد.
موقعیت جغرافیایی
پارک ملی توران در منتهی‌الیه شرقی استان سمنان و در جنوب شرقی شهرستان شاهرود جای دارد و قسمت کوچکی از بخش شرقی آن در سبزوار استان خراسان رضوی قرار گرفته‌است این مجموعه در ضلع جنوبی جاده تهران– مشهد، شرق دهستان طرود، غرب دهستان زمان‌ها و شمال شرقی کویر مرکزی ایران واقع شده‌است. منطقه‌ای که از ۳ دشت بسیار وسیع تشکیل شده‌است. در واقع ۳ رشته کوهی که شامل قله ۲۲۸۱ متری شترکوه در غرب، ۲۲۶۵ متری قلعه بالا در شمال غرب و ۲۴۱۱ متری پیغمبر می‌شود.
از جمله مناطق مهم این منطقه می‌توان به ابنیه تاریخی هیزمی تپه زمان اباد شهر تاریخی نور شهر تاریخی خوار یا به اصطلاح عامیانه مردم منطقه خورو روستای کلاته مطهری و کلاته ری با قدمتی بالغ بر ۴۰۰۰ سال کوه پیغمبر و…. ابنیه بسیار باارزش دیگری اشاره کرد که متأسفانه مورد کم لطفی اداره میراث فرهنگی قرار گرفته‌است له گفته دکتر رضا علوی وبا کمک مهندس جلینی این منطقه می‌تواند بقایای ایالت توران قدیم باشد البته با توجه به وجود مقبره سهراب پسر رستم در شهر سبزوار این نظریه می‌تواند قوت گرفته و جز نظریه‌های علمی قرار بگیرد
پارک ملی توران
جهت حفاظت هر چه بیشتر و بهتر از حیات وحش و منابع طبیعی در تاریخ ۱۳۸۱/۳/۲۱ طبق مصوبه ۲۳۴ شورای عالی محیط زیست قسمتی از پناهگاه حیات وحش که شامل امن‌ترین زیستگاه‌ها و هسته مرکزی این منطقه بود تبدیل به پارک ملی شد.
وسعت منطقه توران
حیات وحش توران دارای ۳۰۳۳۳۰ هکتار است. همچنین پارک ملی توران دارای ۱۰۱۰۷۳ هکتار و منطقه حفاظت شده توران دارای ۱۰۳۷۱۲۰ هکتار است.
گونه‌های جانوری
ذخیره‌گاه زیستکره توران دارای تنوع جانوری بالایی بوده که شاخص‌ترین گونه جانوری آن یوزپلنگ آسیایی است.
پستانداران
غیر از یوزپلنگ آسیایی، گرگ، آهو، قوچ و میش، کاراکال، جبیر، کفتار، پلنگ و گورخر جزو پستانداران موجود در منطقه حفاظت شده توران محسوب می‌شوند.
پرندگان
از جمله پرندگان موجود در این منطقه می‌توان حواصیل، هوبره، زاغ بور، عقاب طلایی، بحری، شاهین، شاه بوف و دلیجه را نام برد.
خزندگان
این منطقه زیستگاه خزندگانی مانند مار جعفری، گرزه مار، کفچه مار، بزمجه، آماگا و مار شاخدار ایرانی به شمار می‌رود.
