سایت موزه میدان مرکزی همدان در انتظار اجرا/مجموعه‌ها همکاری کنند
سایت «تاریخ ما» – گروه استان‌ها: اواسط مردادماه سال گذشته با حضور معاون وزیر راه و شهرسازی و شماری از مسئولان استان و شهرستان همدان کلنگ اجرای پیاده راه میدان امام(ره) و خیابان اکباتان همدان به زمین زده شد.
با آغاز عملیات اجرایی و خاک‌برداری‌ها محدوده مرکزی شهر همدان؛ اقدامات برای اجرای طرح فواره آب در میدان امام شهر همدان انجام شد و در همین اثنا آثار و شواهدی از دوره مادها در این بخش از شهر همدان برای اولین بار کشف شد.
شواهدی از دوران سلوکی و ماد پیداشد
طبق آنچه در تاریخ ثبت‌شده قدیمی‌ترین آثار کشف‌شده در تمام کاوش‌ها و یافته‌های باستان‌شناختی همدان به اواخر دوره اشکانی برمی‌گشت اما در این خاک‌برداری برای اولین بار در کاوش‌های باستان‌شناختی شواهدی از دوران سلوکی و ماد پیداشده بود که همین موضوع حساسیت را دوچندان کرد.
همین اتفاق و کشف شواهدی از دوره سلوکی و مادها مسئولان را از ایجاد آب‌نما در میدان منصرف و فکر آن‌ها را به سمت ایجاد سایت موزه هدایت کرد.
یازدهم آذرماه سال ۹۶ و درحالی‌که چند روزی از کشف آثار تاریخی در میدان امام می‌گذشت مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان همدان در بازدید از محوطه کاوش میدان امام(ره) همدان و در جمع خبرنگاران از ظرفیت سنجی برای راه‌اندازی سایت موزه در میدان امام(ره) همدان خبر داد و اینجا بود که وعده‌ها برای تبدیل میدان مرکزی همدان به سایت موزه‌ای عظیم کلید خورد.
پس‌ازاین اظهارنظر دیگر مسئولان نیز یکی پس از دیگری با همراه کردن هیئتی از مدیران و خبرنگاران بازدید از میدان مرکزی همدان و آنچه آثار تاریخی دوره‌های سلوکی عنوان می‌شد را در برنامه قراردادند و هر بار وعده‌ای بر وعده‌های پیشین افزوده می‌شد.
در پیشنهاد اولیه برای ساخت سایت موزه در میدان مرکزی همدان عنوان شد این موزه با یک پوشش شیشه‌ای ساخته می‌شود تا آثار کشف‌شده در معرض بازدید عموم قرار گیرد و گردشگران با نمونه‌ای از شیوه زندگی دوره‌های مختلف در این شهر تاریخی آشنا شوند.
اگر قرار برساخت موزه شد برای ساخت موزه کمک خواهیم کرد
کم‌کم بحث‌ها پیرامون چرایی و چگونگی ساخت این موزه به نقل محافل و جلسات گردشگری همدان تبدیل شد و ازآنجایی‌که همدان در سال ۲۰۱۸ به‌عنوان پایتخت گردشگری کشورهای آسیایی انتخاب‌شده بود و به‌واسطه این رویداد میزبان گردشگران خارجی بود بر سرعت بخشیدن به اجرای طرح تأکید شد تا جایی که استاندار وقت همدان در بازدیدش از میدان مرکزی همدان با تأکید بر اینکه باید تا اجلاس ۲۰۱۸ (شهریور۹۷) اینجا و دیگر جاذبه‌ها ساماندهی شده باشد، گفت: اگر قرار برساخت موزه شد برای ساخت موزه کمک خواهیم کرد چراکه استان همدان باید مقصد گردشگری باشد.
هفته دوم آذرماه ۹۶ بسیار پرسروصدا و با برگزاری جلسات متعدد برای تصمیم‌گیری ساخت سایت موزه یا آب‌نما سپری شد تا اینکه در نخستین روزهای دی‌ماه ۹۶ کاوشگران در ادامه کاوش‌های میدان امام(ره) به آثار جدید دیگری برخوردند و به‌یک‌باره با کشف دومین تدفین از کاوش‌های باستان‌شناسی میدان امام(ره) همدان لزوم ایجاد سایت موزه دوچندان شد و درنهایت تصمیم به ایجاد سایت موزه در میدان امام(ره) همدان گرفته شد.
بالا گرفتن موضوع ایجاد سایت موزه میدان مرکزی همدان این بار پای شهرداری را هم به میان کشید به‌طوری‌که شهردار همدان از ایجاد سایت موزه میدان امام(ره) همدان خبر داد و بابیان اینکه عملیات اجرایی سایت موزه میدان امام خمینی (ره) همدان به‌زودی آغاز می‌شود، وعده اتمام و تکمیل طرح تا پایان سال ۹۶ را داد.
عباس صوفی که ۲۶ دی‌ماه ۹۶ در شورای سیاست‌گذاری رویدادهای گردشگری همدان ۲۰۱۸ سخن می‌گفت، اضافه کرد: این سایت موزه ساده و با هویت تاریخی احداث می‌شود و مشاور در حال مطالعه این طرح است.
محل کاوش باستان شناسان با سرپوشی از جنس پلاستیک زیر باد و باران فصل زمستان نظاره‌گر مردمی بود که به تماشای آن می‌آمدند با صحبت‌های انجام‌شده مبنی بر آغاز عملیات اجرایی سایت موزه همدان پیگیران این موضوع به خیال آنکه کارها در حال انجام است روزها را یکی پس از دیگری سپری کردند اما در کمال ناباوری سال ۹۶ هم به پایان رسید و نه‌تنها سایت موزه‌ای در میدان امام همدان ایجاد نشد بلکه طی روزها و هفته‌ها محل کاوش باستان شناسان با سرپوشی از جنس پلاستیک زیر باد و باران فصل زمستان نظاره‌گر مردمی بود که به تماشای آن می‌آمدند.
به‌هرحال تب‌وتاب انتشار اخبار پیرامون وضعیت میدان مرکزی همدان که تا حد زیادی بالاگرفته بود با طی شدن روزها و هفته‌ها فروکش کرد تا اینکه وارد سال ۹۷ شدیم اما همچنان خبری از اجرای سایت موزه میدان مرکزی همدان نبود.
فروردین‌ماه ۹۷ هم سپری شد و درحالی‌که کم‌کم روزهای پایانی اردیبهشت‌ماه نیز طی می‌شد به‌یک‌باره خبری مبنی بر ابلاغ طرح سایت موزه میدان امام خمینی (ره) همدان مخابره شد که در آن شهردار همدان از تصویب طرح سایت موزه میدان امام همدان در شورای عالی فنی سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری و ابلاغ آن به شهرداری خبر داده بود.
طرح سایت موزه ۱۶ اردیبهشت‌ماه به شهرداری همدان ابلاغ شد
پس از انتشار این خبر شهردار همدان در صحن علنی شورای اسلامی شهر همدان حاضر شد و در خصوص طرح ابلاغ‌شده عنوان کرد: این طرح ۱۶ اردیبهشت‌ماه به شهرداری همدان ابلاغ شد و نقشه‌های فاز اول معماری و طرح مطالعاتی این سایت موزه نیز دریافت شده و به‌زودی عملیات ساخت این طرح آغاز می‌شود.
روزها، هفته‌ها و ماه‌ها یکی پس از دیگری سپری شدند تا به شهریورماه ۹۷ رسیدیم و در حالی همدان برنامه‌های بین‌المللی رویداد «همدان ۲۰۱۸» را برگزار کرد که این سایت موزه به برنامه نرسید و میدان مرکزی همدان با حفره‌ای عمیق در مرکز آن میزبان گردشگرانی بود که بازدید از پیاده راه بوعلی و اکباتان همدان را در برنامه خود داشتند.
شهریورماه، مهرماه، آبان ماه و آذرماه امسال هم در پس وعده‌ها سپری شدند تا اینکه در آخرین اظهارنظر پیرامون وضعیت میدان مرکزی همدان و دلایل عدم اجرای سایت موزه شهردار همدان در نشست خبری با خبرنگاران که یکم دی‌ماه برگزار شد، به شرح موضوع پرداخت.
قرار شد بخشی از کار توسط راه و شهرسازی و میراث فرهنگی انجام شود و سپس تکمیل آن به شهرداری داده شود که هنوز به شهرداری داده نشده است وی در این نشست در پاسخ به این سؤال که سایت موزه میدان مرکزی همدان به کجا رسید؟ عنوان کرد: در بحث موزه میدان بودجه‌ای از سوی دولت به راه و شهرسازی داده شد و از طرفی در شهرداری تقبل کردیم که این موزه را بسازیم و با توجه به اینکه راه و شهرسازی نمی‌توانست بودجه را به شهرداری بدهد تقسیم‌کار صورت گرفت و قرار شد بخشی از کار توسط راه و شهرسازی و میراث فرهنگی انجام شود و سپس تکمیل آن به شهرداری داده شود.
رئیس شورای اسلامی شهر همدان نیز در این خصوص بابیان اینکه یک مدیریت واحد برای راه‌اندازی سایت ـ موزه در همدان لازم است، افزود: بودجه به شهرداری اختصاص نیافت و بودجه ملی به سازمان‌های دولتی اختصاص یافت.
کامران گردان تصریح کرد: اداره کل راه و شهرسازی و اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان همدان می‌توانند بودجه‌هایی را برای این امر در نظر بگیرند و شهرداری نیز از محل منابع خود برای این موضوع اعتباری در نظر گرفته است.
معاون میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان همدان نیز در همین زمینه در گفتگو با خبرنگار «تاریخ ما» عنوان کرد: طرح سایت موزه توسط اداره کل میراث فرهنگی تهیه و مصوبه تهران آن نیز اخذشده و برای اجرا به شهرداری ابلاغ‌شده است.
احمد ترابی بابیان اینکه طرح نهایی اوایل سال به شهرداری ابلاغ‌شده است، عنوان کرد: طرح نهایی شده است و ازنظر سازمان میراث فرهنگی طرح از سوی تهران تصویب‌شده است.
اعتباری بالغ‌بر یک میلیارد تومان برای احداث سایت ـ موزه در اختیار اداره کل راه و شهرسازی استان قرار دارد که به دلیل تغییرات مدیریتی مناقصه آن به تأخیر افتاده است مدیر منطقه یک شهرداری همدان نیز در اظهارنظری در این خصوص بابیان برای احداث سایت ـ موزه اعتباری بالغ‌بر یک میلیارد تومان در اختیار اداره کل راه و شهرسازی استان قرار دارد که به دلیل تغییرات مدیریتی مناقصه آن به تأخیر افتاده است، عنوان کرده است: مقدمات مناقصه انجام‌شده و به‌زودی برگزار می‌شود.
امیر فتحیان بابیان اینکه اجرای تمام عملیات عمرانی در دست شهرداری نیست و نمی‌توان زمان دقیقی برای اتمام آن ارائه داد، اضافه کرده است: اگر اداره کل راه و شهرسازی طی یک تا دو ماه بخش مربوط به خود را انجام دهد شهرداری تا تابستان سال آینده عملیات عمرانی آن را به پایان می‌رساند.
طبق آنچه مدیرکل میراث فرهنگی استان همدان در آخرین مصاحبه با خبرنگار «تاریخ ما» در پاسخ به آثار کشف‌شده در پی کاوش‌های میدان امام که در دو مرحله انجام‌شده است، عنوان کرده است آثار مکشوفه میدان امام خمینی(ره) و کوچه جراحان شامل ۴ عدد تابوت سفالی، ۳ تابوت سفالی بزرگ (برای تدفین انسان بالغ) و یک تابوت سفالی کوچک (برای تدفین کودک ده تا ۱۲ ساله) است.
کشفیات میدان مرکزی همدان
همچنین اسکلت‌های انسانی شامل یک اسکلت کامل (خارج از تابوت و به‌صورت چمباتمه)، بالاتنه یک اسکلت به همراه بخشی از جمجمه (در داخل تابوت به‌صورت تاق باز)، بخش‌هایی از اسکلت یک کودک (خارج از تابوت و به‌صورت تاق باز)، بخش‌هایی از دو اسکلت که بسیار تخریب‌شده‌اند (داخل تابوت و به‌صورت تاق باز به همراه النگو و پابند) نیز از دیگر کشفیات است.
علی مالمیر تعداد ۱۰ عدد ظرف سفالی کوچک و بزرگ (کاسه کوچک تا خمره ذخیره) مربوط به دوره‌های مختلف و چند قطعه اشیا مفرغی (حدوداً ۱۲ قطعه) شامل، النگو، پابند، سنجاق، گیره را از دیگر کشفیات عنوان کرد و گفت: حدود ۱۳ قطعه‌سنگ آسیاب در اندازه‌های متفاوت، یک‌پایه ستون شکسته و چند قطعه‌اشی سنگی (به دلیل شکسته شدن کاربری نامعلومی دارند) و یک قطعه سکه مشکوک به دوران تاریخی را نیز از آثار کشف‌شده عنوان کرد.
اما در همین خصوص مدیرکل راه و شهرسازی استان همدان نیز در گفتگو با خبرنگار «تاریخ ما» بابیان اینکه تازه در پست مدیرکلی معارفه شده‌ام و در جریان کامل موضوع نیست، گفت: باید با مجریان طرح صحبت کنم و سپس موضوع را اطلاع‌رسانی می‌کنم.
رقم ۱۰ میلیاردریال برای اجرای موزه تغییر کرده است
حسن ربانی در پاسخ به این سؤال که گفته می‌شود مبلغ ۱۰ میلیارد ریال برای اجرای این موزه در اختیار راه و شهرسازی قرارگرفته تا موزه را اجرا کند، گفت: این عدد درست نیست و رقم تغییر پیداکرده است.
وی بابیان اینکه پیگیر موضوع هستیم، گفت: در نشستی با مجموعه‌های دست‌اندرکار وضعیت را نهایی خواهیم کرد.
با این تفاسیر آنچه مسلم است اینکه اجرای پروژه سایت موزه میدان مرکزی همدان به جذب گردشگر و ساماندهی چهره شهر کمک خواهد کرد پس بهتر است با همکاری مجموعه‌های مسئول هر چه سریع‌تر به این وعده داده‌شده جامه عمل پوشانده شود تا عده‌ای به وعده‌ها افزوده نشود.