سایت موزه میدان مرکزی همدان؛ قبرستان وعده‌های مسئولان
سایت «تاریخ ما» – گروه استان‌ها: صفحات خبری مطبوعات و رسانه‌های استان همدان را که ورق می‌زنیم خبرهایی مبنی بر وعده‌های برخی مدیران و مسئولان مشاهده می‌شود که همچنان در وعده باقی‌مانده و جامه عمل به تن نکرده‌است.
گذشته از وعده‌های بی‌سرانجام اجرای پروژه‌های عمرانی در شهر همدان همچون پارکینگ آقاجانی بیک؛ آسفالت تقاطع میدان بار، اجرای تقاطع سردار همدانی و مواردی ازاین‌دست که تعداد آن‌ها هم کم نیست دردسرهایی که این پروژه‌های ناتمام برای شهروندان ایجاد کرده قابل‌گذشت نیست.
در این گزارش سوژه؛ موزه‌ای گردشگری در قلب شهر همدان است که این روزها در بلاتکلیفی بسر می‌برد حال‌آنکه کمتر از دو ماه تا اتمام فرصت برای اجرای وعده داده‌شده باقی‌مانده است.
اواسط مردادماه سال گذشته بود که با حضور معاون وزیر راه و شهرسازی و شماری از مسئولان استان و شهرستان همدان کلنگ اجرای پیاده راه میدان امام(ره) و خیابان اکباتان همدان به زمین زده شد.
چند روزی گذشت تا اینکه خاک‌برداری‌ها و آغاز اجرای عملیات عمرانی پیاده راه میدان امام(ره) همدان و خیابان اکباتان با بستن خیابان‌های منتهی به میدان و خاک‌برداری در محدوده مرکزی شهر همدان آغاز شد.
کشف آثار و شواهدی از دوره مادها در همدان
عملیات اجرایی این طرح ادامه داشت تا اینکه هفتم آذرماه سال گذشته و در ادامه گودبرداری برای اجرای طرح فواره آب در میدان امام شهر همدان آثار و شواهد مهمی از دوره مادها در این بخش از شهر همدان برای اولین بار کشف شد.
همین اتفاق سبب شد تا توجه رسانه‌های داخلی و خارجی به میدان امام(ره) همدان که پیش از آن در خصوص تاریخی بودن و احتمال کشف آثار تاریخی در لایه‌های زیرین خاک صحبت شده بود؛ معطوف شود.
البته همیشه در منابع مکتوب اشاره می‌شد که همدان مربوط به دوره مادهاست و همیشه از هگمتانه مادی در کتاب‌ها ذکر می‌شد اما باوجوداینکه بیش از ۱۵۰ سال کاوش‌های باستان‌شناسی و جستجو برای کشف هگمتانه مادی ادامه داشت هیچ‌گاه اثر مادی در همدان به دست نیامده بود؛ ولی این کاوش‌ها برای اولین بار شواهدی از دوران مادها را برای باستان شناسان روشن کرد و این سفالینه‌ها اثبات کرد که استقرار دوران مادها در همدان نیز وجود داشته است.
قدیمی‌ترین آثار کشف‌شده در تمام کاوش‌ها و یافته‌های باستان‌شناختی همدان به اواخر دوره اشکانی برمی‌خورد و برای اولین بار بود که در کاوش‌های باستان‌شناختی شواهدی از دوران سلوکی و ماد پیدا می‌شد آنچه منجر شد رسانه‌ها به‌راحتی از کشف آثار تاریخی در میدان امام(ره) همدان نگذرند این بود که قدیمی‌ترین آثار کشف‌شده در تمام کاوش‌ها و یافته‌های باستان‌شناختی همدان به اواخر دوره اشکانی برمی‌خورد و برای اولین بار بود که در کاوش‌های باستان‌شناختی شواهدی از دوران سلوکی و ماد پیدا می‌شد.
همین اتفاق که حین اجرای عملیات ساخت پیاده راه میدان امام(ره) همدان صورت گرفت سبب شد وقفه‌ای کوتاه در اجرای پروژه شد و مسئولان را از ایجاد آب‌نما در میدان منصرف و فکر آن‌ها را به سمت ایجاد سایت موزه هدایت کرد.
هفته دوم آذرماه سال گذشته با تردد کم‌وبیش مسئولان استانی و کشوری به میدان امام همدان گذشت و هر مسئول با حضور در محل کشف آثار تاریخی وعده‌ای را به وعده‌های پیشین سایر مسئولان اضافه کرد.
در همین روزها بود که نماینده مردم همدان در مجلس شورای اسلامی طی بازدیدی از میدان امام در جمع خبرنگاران بر ضرورت تغییر طرح میدان امام و ایجاد سایت موزه در این مکان تأکید کرد و گفت: اگر کارشناسان تخصصی به این نتیجه برسند که کاوش باید حفظ و به موزه تبدیل شود شهرداری نیز باید طرح پیاده راه میدان امام را با تغییر و مدنظر قرار دادن این موزه لحاظ کند تا هم پروژه هر چه سریع‌تر به ثمر برسد و هم آثار کشف‌شده حفظ شود.
کشف هر میراثی در همدان یک فرصت بزرگ گردشگری است
امیر خجسته بابیان اینکه نباید به خاطر انجام پروژه عمرانی میراث تاریخی شهر مورد تهدید قرار گیرد؛ تأکید کرد: کشف هر میراثی در همدان یک فرصت بزرگ گردشگری است که می‌تواند بابی تدبیری به چالشی اجتماعی تبدیل شود.
خجسته گفت: شهرداری همدان باید هر چه سریع‌تر اقدام به تغییر طرح میدان امام نموده تا از فرصت موقعیت گردشگری به نفع منطقه بهره‌برداری شود.
یازدهم آذرماه نیز درحالی‌که چند روز از کشف آثار تاریخی در میدان امام می‌گذشت مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان همدان در بازدید از محوطه کاوش میدان امام(ره) همدان و در جمع خبرنگاران از ظرفیت سنجی برای راه‌اندازی سایت موزه در میدان امام(ره) همدان خبر داد.
علی مالمیر بابیان اینکه آثار به‌دست‌آمده مربوط به دوران مختلفی از ماد تا اسلام است و سفال‌هایی از ماد تا دوران اسلامی در ترانشه های کاوش شده به‌دست‌آمده است، اظهار داشت: ازلحاظ فرهنگی، نمی‌توان قیمت اقتصادی برای آثار کشف‌شده تعیین کرد و آثار به‌دست‌آمده ازلحاظ فرهنگی ارزشمند هستند.
ملتی که حرمت گذشتگان را حفظ نکند نمی‌تواند چشم‌انداز روشنی برای آیندگان ترسیم کند داستان به اینجا ختم نشد و فعالان مدنی نیز با صدور بیانیه‌ای خواستار توجه بیشتر به موضوع کشف آثار تاریخی شدند و در این بیانیه اعلام کردند ملتی که حرمت گذشتگان را حفظ نکند، نمی‌تواند چشم‌انداز روشنی برای آیندگان ترسیم کند.
در این بیانیه عنوان‌شده بود که اگر بخواهیم ازنظر جایگاه و پایگاه تاریخی و فرهنگی به این یافته و سرمایه مهم ننگریم، می‌توانیم به‌عنوان یک منبع درآمد پایدار و یک جاذبه کم‌نظیر گردشگری به آن نگاه ویژه‌ای داشته باشیم و باور کنیم که یکی از مؤلفه‌های گردشگر پذیری شهرهای تاریخی، توجه به میراث فرهنگی منطقه است.
پیشنهاد امضاکنندگان بیانیه آن بود که آثار و فضای کاوش شده در قالب یک سایت ـ موزه حفظ شود و با عایق‌کاری اطراف آن، با یک پوشش شیشه‌ای در معرض بازدید عموم قرار گیرد تا گردشگران با نمونه‌ای از شیوه زندگی دوره‌های مختلف در این شهر تاریخی آشنا شوند.
دوازدهم آذرماه نیز استاندار همدان که متوجه حساسیت مردم و فعالان گردشگری نسبت به کشف آثار تاریخی شده بود با همراهی شماری از مدیران از میدان امام همدان بازدید و ضمن تأکید بر تداوم کاوش‌ها به موضوع میزبانی همدان از رویدادهای گردشگری در سال ۲۰۱۸ اشاره و عنوان کرد: اجلاس جهانی گردشگری در همدان برای ما مهم است و کار را شروع کرده‌ایم کما اینکه کشفیات صورت گرفته در میدان امام همدان گوشه کوچکی از داشته‌های استان همدان است.
محمدناصر نیکبخت با تأکید بر اینکه باید تا اجلاس ۲۰۱۸ اینجا و دیگر جاذبه‌ها ساماندهی شده باشد تا بخش‌های بیشتری از داشته‌های همدان را معرفی کنیم، گفت: همدان بهترین و شایسته‌ترین مکان گردشگری کشور است.
همدان باید مقصد گردشگری باشد
نیکبخت گردشگری را اولویت همدان برشمرد و گفت: اگر قرار بر ساخت موزه شد برای ساخت موزه نیز کمک خواهیم کرد چراکه استان همدان باید مقصد گردشگری باشد و اگر بتوانیم باکار کارشناسی این موارد را انجام دهیم بسیار مؤثر خواهد بود.
با این اتفاقات درنهایت جلسه تصمیم‌گیری برای ایجاد سایت موزه و یا اجرای آب‌نما در میدان امام روز سیزدهم آذرماه در صحن شورای شهر همدان و با حضور مسئولان میراث فرهنگی و شهرداری همدان تشکیل شد.
رئیس سابق شورای شهر همدان در این نشست بابیان اینکه توریست به دنبال تاریخ و فرهنگ کهن این شهر است که اگر احداث سایت یا موزه شیشه‌ای در فضای میدان مرکزی به نتیجه برسد، پتانسیل تاریخی مناسبی برای شهر همدان خواهد بود، گفت: بسیاری از کشورها برای نداشته هایشان هم تبلیغ می‌کنند، درصورتی‌که همین داشته‌ها به‌صورت طبیعی در سرزمین ما وجود دارد.
ایجاد محور فرهنگی در مرکز شهر موجب جذب و جلب توریست می‌شود و در نگهداشت گردشگران نیز اهمیت دارد ابراهیم مولوی بابیان اینکه استاندار همدان نیز علاقه‌مندی و استقبال خود را از طرح‌های فرهنگی برای زنده نگه‌داشتن تاریخ و هویت شهر اعلام کرده است، گفت: ایجاد محور فرهنگی در مرکز شهر موجب جذب و جلب توریست می‌شود و در نگهداشت گردشگران نیز اهمیت دارد.
در همین جلسه بود که مدیرکل میراث فرهنگی همدان موضوع کمیته باستان‌شناسی را مطرح و عنوان کرد: کمیته باستان‌شناسی معتقد است بااحتیاط بیشتر در رابطه با میدان امام ازجمله ایجاد سایت موزه تصمیم‌گیری شود.
علی مالمیر بابیان اینکه مدیران میراث فرهنگی، هنرمندان و رسانه‌ها علاقه‌مند هستند که ظرفیتی ایجادشده و بتوان سایت موزه در میدان امام همدان راه‌اندازی کرد ولی این امر نیازمند در نظر گرفتن مباحث فنی و کارشناسی است، تأکید کرد: باید مسائل کارشناسی کنار هم گذاشته‌شده و بر اساس نتایج آن تصمیمات گرفته شود.
هفته دوم آذرماه سال گذشته بسیار پر سروصدا و با برگزاری جلسات متعدد برای تصمیم‌گیری ساخت سایت موزه یا آب‌نما سپری‌شد تا اینکه در نخستین روزهای دی‌ماه گذشته کاوشگران در ادامه کاوش‌های میدان امام(ره) به آثار جدید دیگری برخوردند و به‌یک‌باره با کشف دومین تدفین از کاوش‌های باستان‌شناسی میدان امام(ره) همدان لزوم ایجاد سایت موزه دوچندان شد و درنهایت تصمیم به ایجاد سایت موزه در میدان امام(ره) همدان گرفته شد.
دی ماه پارسال شهردار همدان از ایجاد سایت موزه میدان امام(ره) همدان خبرداد
در این روزها بود که شهردار همدان از ایجاد سایت موزه میدان امام(ره) همدان خبر داد و بابیان اینکه عملیات اجرایی سایت موزه میدان امام خمینی (ره) همدان به‌زودی آغاز می‌شود، گفت: اتمام عملیات احداث این سایت موزه تا پایان سال ۹۶ امکان‌پذیر است.
عباس صوفی که ۲۶ دی‌ماه ۹۶ در شورای سیاست‌گذاری رویدادهای گردشگری همدان ۲۰۱۸ سخن می‌گفت، اضافه کرد: این سایت موزه ساده و با هویت تاریخی احداث می‌شود و مشاور در حال مطالعه این طرح است.
معاون شهردار همدان نیز بابیان اینکه سایت موزه میدان امام(ره) همدان به‌زودی ساخته می‌شود، عنوان کرد: در تلاشیم با طرح‌ها و نمادهای به نمایش درآمده اصالت شهر را در پیاده راه‌ها احیا کنیم و آن را در معرض عموم مردم قرار دهیم.
مجید درویشی با اشاره به کشف آثار تاریخی در میدان امام (ره) عنوان کرد: پیش‌ازاین اتفاق قرار بود نمادی در وسط میدان نصب شود که اینک به‌جای آن سایت موزه راه‌اندازی می‌شود تا یادگاری برای نسل‌های آینده باشد.
با صحبت‌های شهردار همدان مبنی بر آغاز عملیات اجرایی سایت موزه همدان پیگیران این موضوع به خیال آنکه کارها در حال انجام است روزها را یکی پس از دیگری سپری کردند اما در کمال ناباوری سال ۹۶ هم به پایان رسید و نه‌تنها سایت موزه‌ای در میدان امام همدان ایجاد نشد بلکه طی روزها و هفته‌ها محل کاوش باستان شناسان با سرپوشی از جنس پلاستیک زیر باد و باران فصل زمستان نظاره‌گر مردمی بود که به تماشای آن می‌آمدند.
۴ ماه از ابلاغ طرح سایت موزه به شهرداری همدان می گذرد
نوروز هم فرارسید و ایام عید سپری شد و مسئولان و مدیران شهری همدان پاسخ قانع‌کننده‌ای در توضیح علت عدم اجرای سایت موزه همدان ارائه نمی‌دادند تا اینکه اواسط اردیبهشت‌ماه امسال به‌یک‌باره خبری مبنی بر ابلاغ طرح سایت موزه میدان امام خمینی (ره) همدان مخابره شد که در آن شهردار همدان از تصویب طرح سایت موزه میدان امام همدان در شورای عالی فنی سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری و ابلاغ آن به شهرداری خبر داده بود.
پس از انتشار این خبر عباس صوفی در صحن علنی شورای اسلامی شهر همدان حاضر شد و در خصوص طرح ابلاغ‌شده عنوان کرد: این طرح ۱۶ اردیبهشت‌ماه به شهرداری همدان ابلاغ شد و نقشه‌های فاز اول معماری و طرح مطالعاتی این سایت موزه نیز دریافت شده و به‌زودی عملیات ساخت این طرح آغاز می‌شود.
شهردار همدان با اشاره به اهمیت تاریخ در مؤلفه‌های گردشگری و اقتصادی این شهر، بیان کرد: این سایت موزه ساده و با هویت تاریخی احداث می‌شود.
پس از انتشار این خبر نگاه‌ها به قلب شهر همدان معطوف شد تا شاهد عملی شدن وعده شهردار همدان مبنی بر اجرای سایت موزه میدان امام(ره) همدان و رساندن آن به اجلاس جهانی گردشگری که آبان ماه امسال در همدان برگزار خواهد شد، باشند اما شهردار همدان در آخرین اظهارنظر خود وعده‌های پیشین را فراموش و در این خصوص عنوان کرده که سایت موزه همدان در سال ۹۷ اجرایی نخواهد شد.
حال جای این سؤال وجود دارد چرا مدیرانی که قادر به اجرای وعده‌ها نیستند این‌قدر راحت به مردم وعده می‌دهند و زمانی که به ایام عنوان‌شده برای تحقق وعده نزدیک می‌شویم به‌راحتی از آن می‌گذرند.
مدیرکل میراث فرهنگی استان همدان در آخرین مصاحبه با خبرنگار «تاریخ ما» در پاسخ به آثار کشف‌شده در پی کاوش‌های میدان امام که در دو مرحله انجام‌شده است، گفت: با توجه به اتمام کاوش‌های باستان‌شناختی میدان امام خمینی (ره) شهر همدان و پروژه نظارت بر گودبرداری برای احداث سایت موزه، اشیایی طی دو فصل کاوش کشف‌شده است.
علی مالمیر آثار مکشوفه میدان امام خمینی(ره) و کوچه جراحان را شامل ۴ عدد تابوت سفالی، ۳ تابوت سفالی بزرگ (برای تدفین انسان بالغ) و یک تابوت سفالی کوچک (برای تدفین کودک ده تا ۱۲ ساله) عنوان کرد و گفت: اسکلت‌های انسانی شامل یک اسکلت کامل (خارج از تابوت و به‌صورت چمباتمه)، بالاتنه یک اسکلت به همراه بخشی از جمجمه (در داخل تابوت به‌صورت تاق باز)، بخش‌هایی از اسکلت یک کودک (خارج از تابوت و به‌صورت تاق باز)، بخش‌هایی از دو اسکلت که بسیار تخریب‌شده‌اند (داخل تابوت و به‌صورت تاق باز به همراه النگو و پابند) از دیگر کشفیات است.
کشف ۱۳ قطعه‌سنگ آسیاب در اندازه‌های متفاوت
مالمیر تعداد ۱۰ عدد ظرف سفالی کوچک و بزرگ (کاسه کوچک تا خمره ذخیره) مربوط به دوره‌های مختلف و چند قطعه اشیا مفرغی (حدوداً ۱۲ قطعه) شامل، النگو، پابند، سنجاق، گیره را از دیگر کشفیات عنوان کرد و گفت: حدود ۱۳ قطعه‌سنگ آسیاب در اندازه‌های متفاوت، یک‌پایه ستون شکسته و چند قطعه‌اشی سنگی (به دلیل شکسته شدن کاربری نامعلومی دارند) و یک قطعه سکه مشکوک به دوران تاریخی نیز کشف‌شده است.
آنچه مسلم است آثار کشف‌شده آن‌قدر ارزش فرهنگی و تاریخی دارند که به‌راحتی نمی‌توان آن‌ها را نادیده گرفت اما متاسفانه در پس وعده ها به جای اینکه یک امتیاز مثبت برای استان باشند در ورای بی توجهی مدیران به حاشیه برده شده اند.
تازه ترین اخبار میراث فرهنگی ایران و جهان را در تاریخ ما دنبال کنید.
برچیده از سایت مهر