دانستنی های تاریخی

نئاندرتال‌ها برای بیش از ۳۰۰٬۰۰۰ سال در اوراسیا dominantly زندگی می‌کردند، اما در فاصله ۴۰٬۰۰۰ تا ۲۸٬۰۰۰ سال پیش به طور مرموزی ناپدید شدند. جدیدترین تحقیقات نشان می‌دهد این انقراض نتیجه ترکیب پیچیده‌ای از عوامل بود.

در قلب جنگل‌های کامبوج، ویرانه‌های آنگکور وات تنها بخش کوچکی از امپراتوری خمر (۸۰۲-۱۴۳۱ م) را نشان می‌دهد. اسکن‌های لیدار در ۲۰۲۳ پرده از شهری ۹۰۰ کیلومترمربعی برداشت که گنجایش ۱ میلیون نفر را داشت - بزرگترین شهر پیشاصنعتی جهان!

تمدن نبطی (قرن ۴ ق.م تا ۱۰۶ م) با مرکزیت پترا (اردن امروزی)، در یکی از خشن‌ترین محیط‌های جهان شکوفا شد. این تاجران ثروتمند با نوآوری‌های خارق‌العاده، صحرای خشک را به بهشت تجاری تبدیل کردند.

در حفاری‌های سال ۲۰۲۳ در شهر سوخته (سیستان)، باستان‌شناسان اسکلتی را کشف کردند که نشان‌دهنده قدیمی‌ترین جراحی ترپاناسیون (مغز) جهان است. این یافته، تصورات ما از دانش پزشکی در عصر برنز را دگرگون کرده است.

در حالی که اروپای قرن ۶-۸ میلادی در آشوب فرو رفته بود، صومعه‌های دورافتاده ایرلند به آخرین پناهگاه دانش بدل شدند. این مراکز نه تنها متون باستانی را حفظ کردند، بلکه نخستین سیستم آموزشی ساختاریافته اروپا را ایجاد نمودند.

در حفاری‌های سال ۱۹۳۵ در نیشابور، موزه متروپولیتن نیویورک به گنجینه‌ای از سفال‌های قرن ۹-۱۲ میلادی برخورد که دنیای هنر اسلامی را دگرگون کرد. این کشف نشان داد نیشابور پایتخت مخفی سفالگری جهان اسلام بوده است.

در سال ۱۳۵۴ میلادی، ابن‌بطوطه - بزرگ‌ترین جهانگرد مسلمان - پس از ۳۰ سال سفر، دستنوشته‌هایش را به ابن‌جزوی دیکته کرد. اما نسخه اصلی سفرنامه او هرگز پیدا نشد. اکنون، کشف اخیر در کتابخانه قصر الحمرا نشان می‌دهد که بخش‌های مهمی از سفرهای او به…

در دامنه‌های شبه‌جزیره آبشرون، جایی که زمین گویی زخم‌خورده از آتش است، آتشکده‌های باستانی قرار دارند که برای بیش از ۱۵۰۰ سال بدون وقفه شعله‌ور بوده‌اند. برخلاف آتش‌های طبیعی که با گاز متان تغذیه می‌شوند، این شعله‌ها بدون هیچ سوخت…

در سال ۲۰۱۶، هنگام مرمت مجموعه پاپیروس‌های موزه قاهره، متخصصان به متنی عجیب از دوران پادشاهی جدید (۱۵۵۰-۱۰۷۰ پیش از میلاد) برخوردند که توصیفی دقیق از "سنگ‌های خردشدنی که در دستان می‌رقصند" ارائه می‌داد. این توصیف برای سال‌ها به عنوان…

در اعماق شن‌های روان صحرای الجزایر، جایی که حتی باد هم ردپایی از خود باقی نمی‌گذارد، باستان‌شناسان به طور تصادفی به دهانه غاری عظیم برخوردند که ورودی به شهری چندطبقه بود - شهری که تماماً زیر زمین ساخته شده بود. این کشف در سال ۲۰۱۸ توسط تیمی…

در قلب جنگلهای انبوه آمازون، جایی که حتی امروزه نیز اکتشافات با دشواریهای فراوانی روبرو است، ردپایی از یک تمدن باستانی پنهان شده که کمتر کسی از وجود آن باخبر است. برخلاف اینکاها یا مایاها، نام "سامبوری" در کتابهای تاریخ به ندرت دیده میشود،…

جاده ابریشم، نه یک جاده منفرد بلکه شبکه‌ای پیچیده از مسیرهای زمینی و دریایی بود که شرق و غرب جهان باستان را به هم پیوند می‌داد. این مسیر از چین آغاز می‌شد، از دشت‌ها و کوهستان‌های آسیای میانه عبور می‌کرد، به ایران و خاورمیانه می‌رسید و…

در بغداد و حوالی آن حضور سربازان ترک در استان های تسخیر شده ی نزدیک بغداد مانند کشور های مسیحی زیل یوغ سلطان ،با وجود همکیشی اعراب و ترک ها ، مورد نفرت است. سربازان ترک پادگان یونیفرم های اروپایی بر تن دارند، اما با عادات شرقی خود، آلوده…

در سپیده‌دم تاریخ مکتوب، دین و سیاست نه به عنوان دو نهاد جداگانه، بلکه به‌مثابه دو بازوی وابسته و هم‌پیمان در ساختار قدرت ظاهر شدند. از سومر و مصر گرفته تا ایران، هند و چین، رهبران سیاسی اغلب به نیرویی متعالی استناد می‌کردند تا مشروعیت…

در دل سنگ‌نوشته‌هایی که هزاران سال پیش بر صخره‌ها حک شدند، در لوح‌های گلی مدفون در ویرانه‌های شهرهای متروک، و در طومارهای پوسیده‌ای که از دل آرامگاه‌ها بیرون کشیده شدند، زبان‌هایی پنهان است که زمانی صدای مردم، دولت‌ها و آیین‌ها بودند. با…