تاریخچه موزهٔ فرش

می‌دانید که از گذشته تا کنون یکی از محصولات سنتی و صنایع دستی مردم کشور ها ، فرش بوده است. سال های زیادی است که فرش‌های نفیس ، گرانبها و با طرح‌های زیبا در ایران تولید می‌شود. خوشبختانه ما دارای یک موزه فرش در تهران هستیم. این موزه که به فرمان شهبانو پهلوی در دست ساخت قرار گرفت، در ۲۲ بهمن سال ۵۶ افتتاح و به در آن به سوی عموم مردم بازگشایی شد. مکان جغرافیایی این موزه گرانبها ، بخش شمالی پارک لاله در شهر تهران است. مجموعه‌ای بسیار نفیس و هنرمندانه در این موزه گردآوری شده که آثار هنرمندانی از سراسر کشور است. محصولات دیگری مانند فرش نیز در این موزه جای گرفته است.

ساختمان موزه

موزه فرش ایران در خیابان کارگر شمالی تقاطع دکتر فاطمی یا به عبارتی دیگر در ضلع شمال غربی پارک لاله و در فضایی به وسعت ۱۲۰۰۰ متر مربع واقع شده‌است. این موزه در سال ۱۳۴۰ به صورت ناتمام به منظور گالری فرش ساخته شد و به مدت ۱۵ سال بصورت متروکه باقی ماند و سپس در اوایل سال ۱۳۵۵، کار تعمیرات و تغییرات کلی آن آغاز و در نهایت روز ۲۲ بهمن ماه سال ۱۳۵۶ رسماً افتتاح گردید.

ساختمان موزه ۳۴۰۰ متر مربع مساحت دارد و آذین‌های نمای بیرونی آن شبیه دار قالی میباشد. طراح بنای این موزه، عبدالعزیز فرمانفرمائیان است. این ساختمان دارای دو تالار است و برای نمایش انواع قالی‌های دست بافت و گلیم مورد استفاده قرار می‌گیرد. طبقه همکف این موزه برای نمایش دائمی ۱۵۰ قطعه فرش و طبقه دوم آن برای برگزاری نمایشگاه‌های موردی و فصلی نیز در نظر گرفته شده‌است.

ویژگی های موزه

موزه فرش ایران دارنده با ارزش‌ترین نمونه‌های قالی ایران از قرن نهم هجری تا دوره معاصر است و از منابع غنی تحقیقی برای پژوهشگران و هنر دوستان به شمار می آید. معمولاً حدود ۱۳۵ تخته از شاهکارهای قالی ایران، بافت مراکز مهم قالی‌بافی مانند کاشان، کرمان، اصفهان، تبریز، خراسان، کردستان و جز آن‌ها، در تالار طبقه هم‌کف به معرض نمایش گذاشته می‌شود. همچنین در این نمایشگاه تابلوفرش‌های نفیس تبریزی، فرش تبریز به نمایش درمی آید که نظر هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند. در این نمایشگاه نمونه‌هایی از قالیچه‌های تصویری شاهنامه بایسنغری به نمایش درآمده است که گوشه‌هایی از ادبیات، اسطوره، مذهب و فرهنگ و هنر غنی ایران را نشان می‌دهد.

در کتاب‌خانه موزه حدود ۳۵۰۰ جلد کتاب به زبان‌های فارسی، عربی، فرانسه، انگلیسی و آلمانی در اختیار هنردوستان و پژوهشگران قرار می‌گیرد. پژوهش در سوابق، تحولات و کیفیت تاریخی هنر و صنعت فرش، خاصه در ایران، گردآوری و خریداری نمونه انواع قالی‌های دست بافت ایرانی و برگزاری نمایشگاه‌های موقت از فرش ایران و سایر نقاط جهان، از اهداف موزه به شمار می آید.