تحوت از مهمترین ایزدان مصر باستان
تحوت از مهمترین ایزدان مصر باستان به شمار می‌رود. در سراسر مصر به عنوان ایزد ماه، دانش، جادوگری، ادبیات، خرد و اختراعات، سخن گوی ایزدان و نگاهبان آثار ایشان شناخته شده بود.
تحوت در اساطیر قبطی خدای راستین جهان، یا دمیژ (خدای آفریننده جهان مادی) و ایزدی به شکل لک لک است که در هرموپولیس ماگنا (تخم کیهانی) گذارده است و تنها با صدای خویش، کار آفرینش را به پایان برد.
چون او نخست از ازل ( آشفتگی ازلی کیهان و اقیانوس ازلی) بیدار گشت، لب‌هایش را گشود و از صدایی که برون فرستاد، سبب آفرینش مادی چهار ایزد و چهار ایزدبانو شد. به همین سبب، هرموپولیس بعدها خونوم (شهر هشت ایزد) نام گرفت. این ایزدان هشت گانه با کلام خویش به آفرینش گیتی ادامه دادند. از نوشته‌های کهن بر می‌آید که آنان صبح گاهان و شبان گاهان سرودهای آیینی بر می‌خوانند تا از استمرار گردش خورشید اطمینان یابند.
تحوت در کتاب اهرام٬ گاه کهن‌ترین فرزند «رع»، گاه فرزند گب و نات، برادر «ایزیس»، «ست» و «نفتیس» است. اما معمولاً به خانوادهٔ اوزیریس تعلق ندارد و صرفا وزیر و کاتب مقدس اوزیریس به شمار می‌رود.
تحوت را معمولاً با سر لک‌لک نمایانده‌اند که تاج ماه بر کاکل دارد، یا گاه فاقد آن است. بیش تر تمایل داشتند او را به صورت همین پرنده بنمایانند، اما گاهی او را میمونی با سر سگ نیز نمایانده‌اند که نشان دهنده ان است که این ایزد دوران تاریخی، محتملا از آمیختگی شخصیت دو ایزد ماه (یکی به گونهٔ پرنده و دیگری به گونهٔ میمون) پدید آمده‌است. معمولا در یک دست عنخ (کلید نیل یا کلید زندگی) و در دست دیگر واز (نوعی عصا) حمل می کند. یونانیان او را با هرمس، پیام‌رسان ایزدان، یکی میپنداشتند.
دانش و خرد کامل به تحوت اعطا شده‌است و هم اوست که همهٔ هنرها و علوم، از جمله حساب، نقشه برداری، هندسه، ستاره‌شناسی، فال گیری، جادو، پزشکی، جراحی، موسیقی، آلات موسیقی بادی و سازه‌های زهی، طراحی و مهم تر از همه «نگارش» را پدید آورد که بدون آن، انسان همهٔ آموزه‌ها و سود مندی کشفیات خود را فراموش می‌کرد. او بنیانگذار تصویرنگاری (هیروگلیف) بود و ایزد کلام مقدس نام گرفت.
