تندیس بزرگ‌زاده اشکانی
| تندیس بزرگ‌زاده اشکانی | |
|---|---|
|
|
| اطلاعات کلی | |
| نام | تندیس بزرگ‌زاده اشکانی |
| دوره | اشکانیان |
| تاریخ ساخت | ۱۵۰ سال پس از میلاد |
| منسوب به | سورنا |
| محل اکتشاف | روستای شمی از توابع شهرستان ایذه در استان خوزستان |
| تاریخ کشف | ۱۳۱۲ه.ش |
| محل نگهداری | موزه ایران باستان |
| اطلاعات فیزیکی | |
| جنس | برنز |
| اندازه | ۱۹۴ سانتیمتر (بلندی) ۶۰ سانتیمتر (پهنا) |
تندیس بزرگ‌زاده الیمایی یا مرد شمی یکی از اصلی‌ترین آثار باقی‌مانده از الیماییان است. جنس این تندیس از مفرغ توخالی است.[۱]این تندیس در موزه ایران باستان نگهداری می‌شود. برخی محققان بر این باورند که این تندیس منسوب به سورنا سردار مشهور پارت‌ها ست.[۲][۳] به اعتقاد آندره گدار سر و بدن این مجسمه جداگانه ساخته شده‌اند و ساخت آن‌ها نیز در دو محل جداگانه صورت گرفته‌است. اگر چه گدار می‌گوید که جنس مفرغ سر مجسمه با بدنه آن متفاوت است اما هیچ دلیلی را در این خصوص یادآور نمی‌شود. زمانی که در سال ۱۹۳۶م، اورل اشتاین باستان‌شناس یهودی اهل مجارستان، از محوطه روستای تاریخی شمی بازدید کرد، دریافت که مردم، مجسمه بزرگی از جنس مفرغ را کشف کرده‌اند و از آن نگهداری می‌کنند. اورل اشتاین با بررسی و حفاری محلی که مجسمه در آنجا پیدا شده بود، ده‌ها شیء تاریخی و پایه‌های مجسمه مفرغی را یافت. این اکتشافات، اهمیت محوطه تاریخی شمی را آشکار کرد و باعث شد باستان شناسان دیگری نیز به کاوش در آن بپردازند؛ این کاوش‌ها همچنان در محوطه شمی ادامه دارد.[۴
اکتشاف
تندیس مرد شمی در سال ۱۳۱۲ه.ش در حوالی «کله چندار» روستای شمی از شهر ایذه، هنگامی که کارگران مشغول پی کنی برای ساخت و ساز بودند با پیکرهٔمفرغی بزرگی برخورد می‌کنند.[۵] این تندیس با شماره ۲۴۰۱ در موزه ملی ایران به ثبت رسیده‌است.[۶]
مشخصات
تندیس مرد شمی، ۱۹۴ سانتیمتر بلندی و پهنای آن ۶۰ سانتیمتر است و از مفرغ توخالی به شیوه ریخته‌گری ساخته شده‌است.[۱]آرایش موها و پوشش آن مانند سوارکاران است. بالاپوش یقه هفتی و شلوار بر تن دارد و کمربندش با پلاک‌های فلزی آراسته شده‌است.[۷] دست راست این تندیس، به‌طور کامل و دست چپش از مچ به پایین از بین رفته‌است.
خانم روا – خواهشمند است عرض سلام و مراتب تقدیر و تشکر اینجانب را پذیرا باشید
ایکاش روی این مجسمه نام آن سردار اشکانی را حجاری می کردند اما ظاهرا” به سردار نامی ایران و ایرانیان سورنا منتسب است نمی خواهم ذهن شما را مکدر کنم اما وقتی که صفحات تاریخ را ورق می زنیم با رشادت ها و شجاعت ها و شاهکارهای سورنا مواجهه می شویم اما این نکته نیز در ذهن نداعی می شود که ایرانیان پاسخ نیکی را با بدی و زشتی پاسخ می دهند بعد از پیروز شدن دلیر مردان سورنا بر لشکر گران و بیشمار کراسوس روم پادشاه ایران ارد بجای تقدیر ، سپاس ، تشکر و ارج نهادن به این سردار نامی او را ناجوانمردانه کشت و ایران را از موهبت این سردار دلاور و برجسته محروم کرد !!…