سلوکیان که بودند؟ (آغاز و پایان یک امپراتوری)

حدود سال ۲۴۶ قبل از میلاد، سلوکیان فپقلمرو های بسیاری را در شرق از دست دادند. یکی از این گروه ها، عشایر parni بودند که پس از اعلام استقلال، در منطقه ای در شمال ایران به نام پارت که از ساتراپ های سلوکیان بود، ساکن شدند. در همان زمان، گروه دیگری در ساتراپ باختر (افغانستان) ادعا ی استقلال کردند. پس از آن، در سال ۲۰۹ قبل از میلاد، آنتیوخوس سوم ، شاه سلوکی به این مناطق حمله کرد و در مدت ۵ سال، این مناطق را دوباره تصاحب کرد. همچنین در غرب کشور نیز جنگ های بسیار زیادی میان سلوکیه، مقدونیه و دودمان بطلمیوس مصر در گرفت که منجر به شکست و عقب نشینی مصری ها در سال ۲۰۰ قبل از میلاد شد. در این جنگ ها، فلسطین نیز به سرزمین های آنتیوخوس که پادشاه شرق بود اضافه شد.

در سال ۱۹۶ قبل از میلاد، آنتیوخوس از تنگه ی هلسپونت (داردانل ) عبور کرده و پس از ۲ سال، منطقه ی تراکیه ( Trace ) را نیز به امپراتوری خود اضافه کرد. این فتوحات، امپراتوری سلوکیه را در معرض خطر جدی حمله ی رم که در آن زمان قدرت بسیار بزرگی بود قرار داد! در سال ۱۹۰ قبل از میلاد، برای اولین بار، پای سربازان رومی به آسیا رسید! جنگی بین ۷۵هزار سرباز سلوکی و فقط ۳۰ هزار سرباز رومی در گرفت که به جنگ مگنسیا معروف شد و در آن جنگ، آنتیوخوس شکست خورد. این جنگ باعث شد تا آنتیوخوس سرزمین آناتولیا (ترکیه) را از دست بدهد.

در سال ۱۶۸ قبل از میلاد، در پی بی احترامی آنتیوخوس چهارم به یکی از معابد اورشلیم، یهودیان حشمونی ساکن در آنجا، ارتش چریکی بزرگی تدارک دیده و با رهبری یهودا که به ماکابی نیز مشهور بود، معبد را تصرف کرده و سپس سلوکیان را از فلسطین بیرون کردند. در همان زمان، در Parni قدرت بزرگی در حال شکل گیری بود. این قدرت که با فتح ایران و مسوپوتامیا (عراق) در حال پیشروی به سمت سلوکیه بود، اشکانیان ( Parthian ) نام داشت! اشکانیان پس از فتح بسیاری از سرزمین های ایران و عراق، سرانجام در سال ۱۴۱ قبل از میلاد موفق به فتح سلوکیه، پایتخت سلوکیان شدند. امپراتوری سلوکیان که با دست درازی پادشاه ارمنستان به سوریه، تضعیف شده بود، رو به نابودی بود. پس از قتح سوریه توسط ارمنستان، دوباره پای رومی ها به سرزمین های آسیا باز شد! این بار در سال ۶۴ قبل از میلاد، یک ژنرال رومی به نام پمپی (Pompey) وارد انطاکیه ( Antioch ) شد و با فتح سوریه و بخش های باقی مانده از حکومت سلوکیان، به حکومت سلوکیان پایان داد.