ده اتفاق برتر باستان شناسی جهان در سالی که گذشت

باستان شناسی قبل از این که یک علم کاملآ دانشگاهی به شمار رود یک هنر برای پیوند زدن یافته ها با شواهد تاریخی است . هنری که با پیوند زدن زنجیرهای کوچکی که در دنیای باستان شناسی وجود دارد باعث می شود تا پازل دیگری بر گمشده های دنیای باستان اضافه شود.

از دیگر سو شاید مهمترین اصل در علم باستان شناسی صبوری و مطالعات زیاد باستان شناسان باشد که باعث می شود این علم نسبت به دیگر علوم رنگ و رویی دیگر به خود بگیرد.

اصولآ در حوزه باستان شناسی یا مطالعات دامنه دار است و طولانی که بر روی یک محوطه تاریخی به طور متناوب و در طول مدت چند سال صورت می گیرد و یا آنکه بر اثر یک اتفاق یا کاووشی یکباره قطعه دیگری از این پازل برای بیان حقایق بیشتری از تاریخ رو می شود.

اما در میان اتفاقاتی که در حوزه باستان شناسی رخ می دهد برخی از این اتفاقات به خود شکل دیگری می گیرند و با توجه به نوع کشف و برد جهانی و مسایل دیگری که نشان از چگونگی زندگی انسانی در دوران باستان دارد از همه بیشتر جلوه می کند..

این اتفاقات که در دنیای باستان شناسی تنها هر از چند گاهی رخ می دهد و شاید در برخی موارد سالها صبر و حوصله را می طلبد در سال گذشته میلادی در ده مورد باعث شد تا شگفتی باستان شناسان و علاقه مندان به علم باستان شناسی را بر انگیزد.

این ده مورد اکتشاف که از ابتدای سال گذشته میلادی تا انتهای آن مورد بررسی قرار گرفت تا آنجا پیشرفت رفته است ، که در برخی از این موارد، روند مطالعاتی دانشمندان این حوزه را به سمت و سویی جدید تر رهنمون ساخت.

در این مطلب به اختصار به ده کاووش برتر باستان شناسان سراسر جهان اشاره شده است.

۱۰ – مردان نمکی از نوع ایرانی

کشف آخرین مرد نمکی در معدن چهر آباد زنجان یکی از مهمترین موضوعات علمی حوزه باستان شناسی جهان در سال گذشته به شمار رفت.

اوایل سال گذشته هشت نمونه از پارچه هایی که در لباس مردان نمکی استفاده شده و همچنین بافت های نرم بدن آن ها برای انجام آزمایش هایی که قدمت اجساد را مشخص کند به دانشگاه آکسفورد فرستاده شده که درانتها مشخص شد که مرد نمکی شماره ۲ تقریبا همزمان با مرد شماره ۱ در یک هزار و ۸۰۰ سال پیش یعنی اواخر دوره اشکانی در معدن مدفون شده است.

بر خلاف تصوری که تا کنون وجود داشت نتیجه آزمایش روی مردان شماره ۳و۴ نیز نشان داد که آنها در حدود ۵۰۰ سال پیش از مردان شماره ۱و۲ یعنی در حدود ۲۳۰۰سال پیش و نزدیک به دوره هخامنشی در اثر ریزش معدن مرده اند .

نتیجه آزمایشات حاکی از آن بود که معدن چهر آباد نخستین بار در حدود ۲۵۰۰ سال پیش مورد بهره برداری قرار گرفته و ۲۳۰۰ سال پیش برای نخستین بار ریزش کرده است .

بر اساس عقیده باستان شناسان مردان نمکی شماره ۴،۳و۵ در نخستین ریزش معدن کشته شدند و وقتی حدود ۵۰۰ سال بعد دوباره معدن به بهره برداری می رسد ،یک بار دیگر ریزش کرده و مردان شماره ۱و۲ را زیر آوار مدفون می کند. پیدا شدن آخرین مرد نمکی نشان داد که این مومیایی های طبیعی یکی از معدود پدیده های باستانی هستند که به واسطه قرار گرفتن در نمک حاوی اطلاعات مهمی در این زمینه هستند.

۹- مقبره عجیب مصر

اما دیگر اکتشاف عجیب دنیای باستان شناسی که جنجال فراوانی را در میان محافل علمی جهان به پا کرد کشف مقبره ای غیر معمولی از ندیم یکی از فراعنه در یکی از اهرام مصر بود .

این اکتشاف که در ۲۱ می ۲۰۰۷ روی داد بسیاری از باستان شناسان را شگفت زده کرد.. باستان شناسان پس از وارد شدن به این مقبره با تندیس های کوچکی از انسان ها روبرو شدند که هر یک به کاری مشغول بودند.

تندیسی مشغول درست کردن نان بود و تندیسی دیگر کارگرانی را نشان می داد که در در حال حمل بار بودند .کشف این تندیس های کوچک در این مقبره اتفاق نامعمولی را روایت می کرد که در فرهنگ مصریان باستاندر چهار هزار سال پیش وجود داشته است.

فراعنه مصر اعتقادات مختلفی داشتند که اعتقاد زندگی پس از مرگ شاید مهمترین این رویاها به شمار می رفت و اهرام در واقع قصرهایی برای این زندگی دوباره آنها به شمار می آمد که با اتاقهای متعدد و لوازم مجلل آماده شده و برای فرعون خوردنی وآشامیدنی و مال و ثروت کافی در آن قرار داده می شد.

اما آنکه باستان شناسان در یکی از این اهرام با مقبره ندیمی روبرو شوند که زمانی برای ایشان به خدمت مشغول بوده است نکته ای بودکه در رفتارهای مصریان باستان تاکنون به چشم نخورده است.

۸ – مومیای یخی دختر نوجوان

شاید یکی از اعجاب بر انگیز ترین کشفیات دنیای باستان شناسی در سال گذشته نمایش مومیایی یخی از یکی از مردمان قوم اینکا بود که یازدهم سپتامبر سال گذشته صورت گرفت.

این مومیایی یخ زده در واقع دختر نوجوانی بودکه نزدیک به پانصد سال قبل مرده بود و جسدش به طور کامل

سالم مانده بود.

این مومیایی در واقع در سال ۱۹۹۵ توسط کوهنوردان پرویی پیدا شده بود و به مومیایی آیس‌میدن نیز مشهور است.

برخی باستان شناسان معتقدند آیس میدن پرویی در واقع یک دختر ۱۴-۱۲ ساله‌ای است که در حدود ۵۰۰ سال قبل توسط قدیسین اینکا برای خشنودی خدایانشان قربانی شد .این مومیایی پس از سالها برای اولین بار در آرژانتین به نمایش در آمد.

۷- اسکلت های عشاق

اسکلت های عشاق یا اسکلت های ولنتاین دیگر کشف مهم باستان شناسان در سال گذشته بود . این دو اسکلت عصر نو سنگی که در سیزدهم فوریه سال گذشته شناخته شدند اسکلت مرد و زنی بودند که سالها بی صدا در کنار هم دفن شده بودند .

باستان شناسان پس از مطالعه روی دندان‌های این اسکلت‌ها که کاملآ‌ دست‌نخورده باقی مانده‌ بودند مشخص شد که ، این عشاق در جوانی و حدود ۵ تا ۶ هزار سال پیش در این گور دفن شده‌اند.

کشف این اسکلت ها از آنجا در نوع خود منحصر به فرد به شمار رفت چرا که که کشف تدفین دوتایی مربوط به عصر نوسنگی تاکنون در هیچ گزارش باستان شناسی دیده نشده است.

محل دفن این اسکلت ها هنگام عملیات ساخت‌وساز یک کارخانه در حومه مانتوآ کشف شد. در کنار اسکلت‌های این زوج، باستان‌شناسان ابزار سنگی نظیر پیکان و چاقو هم یافتند.

کشف این اسکلت های پر رمز و راز که در ورونای ایتالیا پیدا شدند باعث شد تا بسیاری را بر آن دارد که به این ۲ اسکلت لقب اسکلت های رومئو و ژولیت را بدهند . این موضوع در حالی بود که حتی بسیاری پا را فراتر از این موضوع گذاشتند و عقیده داشتند این اسکلت ها ، اصلآ‌متعلق به این دو معشوقه تاریخی بوده است که در ورونای ایتالیا پیدا شدند.

دلیل ایشان برای این امر آن بود که این اسکلت ها دقیقآ در جنوب مانتوآ واقع در ۲۵ مایلی جنوب ورونا جایی که شکسپیر داستان رومئو و ژولیت خود را در آنجا خلق کرد، کشف شده است.

۶- اهرام باستانی ژاپن

کشف اهرام باستانی زیر آب در ژاپن نیز یکی از کشفیات مهم باستان شناسی در سال گذشته بود که در ۱۹ سپتامبر به وقوع پیوست.

این کشف که یکی از مهمترین کشف های چند سال اخیر در حوزه باستان شناسی تاریخی ژاپن به شمار می رود آنقدر برای دانشمندان این کشور مهم جلوه کرد که ایشان از این شهر به عنوان آتلانتیس ژاپنی یاد کردند.

آتلانتیس نام قاره ای است که بنا بر افسانه ها چندین هزار سال قبل بر اثر زلزله یا جنگ به زیر آب فرو رفته است .

مهمترین سند معتبر در مورد آتلانتیس نوشته های فیلسوف معروف یونانی افلاطون است که ۳۰۰۰ سال پیش اطلاعات مکتوب و جالبی را در مورد آتلانتیس از خود به جا گذاشته است. به گفته افلاطون این قاره مهد تمدنی بسیار عالی و پیشرفته بوده که نه تنها در زمینه تکنولوژی بلکه در تمام شاخه های علوم و هنر در حد عالی پیشرفته بوده است .

باستان شناسان ژاپنی از این سازه های زیر آب بنام «یاناگونی جیما» یاد می کنند که در ترجمه معادل آتلانتیس ژاپنی خواهد بود.

دانشمندان ‍ژاپنی معتقدند این شهر زیر آب ژاپنی نیز همانند آتلانتیس ۲۰۰۰ سال پیشتر بر اثر زلزله به زیر آب رفته است/.

۵ –اولین ساکنان روم باستان

شاید یکی دیگر از کشفیات باستان شناسان که در ردیف ۱۰ کشف بزرگ باستانی در سال گذشته قرار می گیرد ، کشف غارهایی است که اولین بنیان گذاران روم باستان برای سکونت از این غارها استفاده می کردند.

کاووشگران در بیست و ششم ژانویه سال گذشته به طور کاملآ‌ اتفاقی به سازه هایی برخورد کردند که به عقیده آنها اولین ساکنان رم در آنجا سکنی گزیدند.

بر اساس تاریخ در بین قرون هفدهم و هجدهم قبل از میلاد مهاجرانی از آرکادی ها از آئگین به سمت جنوب ایتالیا آمدند. این گروه اولین ساکنان ایتالیا بودند. نام «ایتالوی» بعد از اینکه رومی ها این منطقه را فتح کردند، متداول شد.

بر طبق افسانه ها یک زن گرگ نما از ساکنان اولیه و بنیانگذاران این رم نگهداری می کرده است که این زن افسانه ای در این منطقه زندگی کرده و در انتها نیز در آنجا مرده و به خاک سپرده شده است.

۴- کشف قبر مسیح

همه چیز از یک گروه فیلم برداری شروع می شود که به دنبال قبر مسیح در بیت المقدس می گردد.تا آ»که این گروه پس از تلاش فراوان قبری را رونمایی می کنند که به گفته ایشان این قبر جسد مسیح ناصری را در دل خود پنهان داشته است.

این گروه فیلم برداری حتی پا را فراتر از این گذاشتند و در ادامه ساخت این فیلم مستند از کشف قبر همسر مسیح و پسر او در نزدیکی بیت المقدس خبر دادند.

این فیلم مستند جنجالی گرچه در دنیای خبر و رسانه ها برد فراوانی پیدا کرد اما هنوز در میان بسیاری از باستان شناسان جهانی از درجه یک کشف علمی ساقط است..

آنها معتقدند که شواهد و مدارکی که این گروه فیلم سازی برای این امر رو کرده است چندان سندیت علمی نداشته و این قبر می تواند متعلق به هر کس دیگری از جمله مسیح ناصری نیز باشد.

۳- فرعون زن مصری

اما شاید یکی از شاهکارهای کشف های باستانی در سال گذشته را بایید به حساب باستان شناسانی گذاشت که پرده از اسرار زندگی تنها فرعون زن مصر باستان برداشتند.

معما در عین پیچیدگی بسیار ساده بود.کافی بود یک متخصص ژنتیک قسمتی از دندان شکسته شده یک مومیایی را که در یکی از اهرام پیدا شده بود را مورد بررسی قرار دهد تا این موضوع کلیدی شود برای تشخصی هویت فرعون « هتشپسات » .

« هتشپسات » در واقع تنها زنی بود که در مصر باستان به تنهایی نقش ملکه و پادشاه را بازی می کرد و نزدیک به ۳۵۰۰ سال پیشتر چندین سال به حکمرانی در این منطقه پرداخت.

در کتاب فراعنه مصر آمده است « هتشپسات » در زمان حکومت یک دامن مردانه کوتاه به تن داشت که دم شیری از آن اویزان بود و حتی یک ریش مصنوعی طلایی هم گذاشته بود . هنگام بالا رفتن از تخت ، او خود را شاه نامید و نخستین فرعون زنی شد که تا به حال به شکل رسمی بر مصر حکومت می کرد . کاتبانی که درست نمی دانستند او را چه خطاب کنند . معمولا حتشپسوت را ” خانم اعلیحضرت ” می خواندند .طی دوره بیست و یک ساله حکومت ، او توجهش را بیش از جنگ و نبرد به بازرگانی معطوف کرد . حتشپسوت بخشی از ثروتش را برای شروع یک برنامه ساختمانی مصرف کرد . یکی از زیبا ترین معماری هایی که حتشپسوت هزینه ان را تامین می کرد ، معبد سوگواری اش بود که از سنگ اهک سفید بنا شده بود و ” دیر البحری ” نامیده می شد و بین رود نیل تا غرب طیوه قرار داشت . آرامگاه حتشپسات نه یک قسمت از این بنا بود و نه به شکل فراعنه قدیمی تر به شکل هرم . بلکه بدن او همانند سایر فراعنه جدید در ” دره پادشاهان ” valley of the kings” در دره ای بیابانی در غرب معبدش به خاک سپرده شد . در ان جا ، کارگران درون تخته سنگهای خارا ، تونل هایی را می کندند تا محلی مخفی برای پنهان کردن پیکر فراعنه از دست سارقان آرامگاه به وجود بیاید . فعالیت های حتشپسوت مصر را مقتدرتر و شکوهمند تر کرد . پدر یکی از درباریان قدیمی او به نام ایننی ، حکومت او را چنین توصیف کرده است : حتشپسات موضوعات دو سرزمین (مصر ) را براساس اندیشه هایش حل و فصل می کرد . مصر در برابر ائ یکی از اعقاب عالی خداوند و رسول او بود ، به حالت تسلیم کار می کرد … خانم حاکم که برنامه هایش عالی بود ، هنگاه سخن گفتن هر دو منطقه ( مصر علیا و مصر سفلی ) را خشنود می کرد .

۲- خانه های مردمان استون هنج

از مهمترین کشفیات باستانی در سال گذشته را می توان کشف بقایای روستای ۴۶۰۰ ساله سازندگان استون‌هنج به نام محوطه تاریخی دورینگتن‌والز دانست که به عقیده باستان شناسان به احتمال فراوان یک روستای ابتدایی برای سکونت مردمان باستان بوده است.

ساختار زیربنایی این محوطه تاریخی نشان از وجود نشانه های نخستین زندگی روستایی ی مربوط به دوران پیش از تاریخ است که در نزدیکی استون هنج پیدا شده است.

کارشناسان معتقدند احتمال دارد که این محوطه تاریخی در واقع مقبره هایی باستانی باشد که در نزدیکی استون هنج برای انجام مراسم تشریفات و آیین های مذهبی از آن استفاده می شده است.

در این کاووش باستانی ۸ خانه دراین منطقه از زیر خاک خارج شد که پس از آن باستان شناسان احتمال دادند که ۲۵ خانه دیگر نیز در این منطقه وجود داشته باشد.

ابزار سنگی، استخوان حیوانات، پیکان و لوازم دیگر از این روستا به دست‌آمد که نشان از قدمت تاریخی این روستا دارد.

کشف بقایای خوکی که در هنگام کشته‌شدن احتمالا نه ماهه بوده است، نشان‌دهنده برگزاری جشنواره در نیمه زمستان در این منطقه است.

ازنکات دیگری که در مورد این محوزه تاریخی وجود دارد و بر اهمیت آن می افزاید ، این است که استون‌هنج به جهت طلوع خورشید در اواسط تابستان و غروب خورشید در اواسط زمستان قرار گرفته است و این درحالی است که دایره چوبی سایت دورینگتن‌والز به جهت طلوع خورشید در اواسط زمستان و غروب خورشید در اواسط تابستان قرار دارد.

بر اساس رای باستان شناسان دو خانه از خانه‌هایی که در این محوطه تاریخی کشف شده‌اند جدا از بقیه قرار داشته و این احتمال وجود دارد که این ۲ خانه سکونتگاه سران قبیله یا محل انجام مراسم مذهبی بوده است.

۱- گور طاعون زده

یکی دیگر از کشفیات باستانی که باعث شد در سال گذشته نظر بسیاری را به خویش معطوف دارد ، کشف یک گور دستجمعی از طاعون زده هایی است در جزیره کوچک قرنطینه شدگان در نزدیکی ونیز رخ داد..

این کشف که در ۲۹ آگوست سال گذشته رخ داد باعث شد بسیاری از محققان و کاووشگران را به این منطقه باستانی بکشاند تا ایشان از نزدیک به باقیمانده های حادثه بزرگی که طاعون در اروپا به وجود آورد و به واسطه آن بسیاری از اطلاعت این بخش از تاریخ نیز دفن شد دوباره بازیابی نمایند.

در این گور دستجمعی بیش از ۱۵۰۰ اسکلت پیدا شد که همگی متعلق به بیمارانی است که نوع خاصی از طاعون را به نام طاعون خیارکی که همگی در جزیره ای کوچک در نزدیکی ونیز دفن شده بودند .

طاعون سیاه یا مرگ سیاه یک اپیدمی طاعون خیارکی است که کل اروپا را در سال ۱۳۴۷ تا ۱۳۵۰ میلادی دربرگرفت. تعداد مرگ‌و‌میر از بیماری طاعون در این دوره کاملاً مشخص نیست، اما برآورد آن حدود یک‌چهارم تا پک‌سوم جمعیت اروپا، یا ۲۵ ملیون نفر طی این سه سال است. در اواخر سال ۱۳۴۷ کشتی‌هایی که از آسیای مرکزی می‌آمدند، بیماری را در جنوا و مارسی شیوع دادند. در تابستان سال ۱۳۴۸ طاعون در ونیز نیز شایع شد و در عرض یک سال تمام سواحل مدیترانه را فراگرفت. پس از آن، طاعون به سرعت به سمت شمال اروپا حرکت کرد و جمعیت این نواحی را، که پس از قحطی‌های پی‌در‌پی، اپیدمی‌های مختلف به علت سردی هوا و جنگ‌های طولانی به شدت در برابر هر سانحه‌ای ضعیف شده‌بودند، درهم شکست.
باستان شناسان معتقدند یا کشف این گور دستجمعی بسیاری از حلقه های فراموش شده این بخش از تاریخ باستان اروپا را که به واسطه شیوع این بیماری در بسیاری موارد پنهان مانده است را روشن خواهند کرد