میلتوس از شهرهای کهن یونان باستان
شهر باستانی میلتوس یکی از شهرهای کهن یونانی است که در ساحل آنتولیا و در استان آیدین ترکیه امروزی ، نزدیک دهانه رودخانه مئندرMaeander River واقع گردیده است . آغاز دوره سکونت در این محل از ابتدای عصر برنز شروع می شود . اولین اقوام هیتتHittite که در این محل سکنی گزیدند ، از آن ها با عنوان میلاوانداMillawanda یاد شده است . در این دوران شاه هیتت ها مورسیلی دوم Mursili( ح ۱۳۲۰ ق م ) بود و میلاواندا یک پل ارتباطی برای گسترش ارتباطات میسین های یونانی شد و اقوام آخائی به آسیای صغیر ، راه یافتند . اساطیر یونانی به ما می گویند که میلتوس زاده آپولون و دئیونه بود . مینوس میلتوس را از کرت راند و او به سرزمین کاری رفت و در آن جا شهری و پادشاهی به نام میله را بنیان نهاد . روایتی دیگر ، می گوید که او پسر یکی از دختران مینوس بود ، اما او را رها کردند ، تا این که چوپانی اور را یافت و بزرگش کرد . مینوس به میلتوس جوان دل باخت و چون از رابطه خویشی با او بی خبر بود ، خواست بر او دست یابد ولی عمویش سارپدون او را به کرانه آسیای صغیر فراری داد تا این که در آن جا شهر میله را بنیان نهاد . میلتوس دو پسر به نام های کاونوس و بیلیس داشت . میلتوس یکی از شهر های دوازده گانه آسیای صغیر بود . دانشمندان به این نتیجه رسیدند که شهر میلاواندا که در اسناد هیتت ها از آن یاد شده است ، باید همان شهر میلتوس باشد . در حدود ۱۵۰۰ ق م گروهی از کرتیان به این منطقه مهاجرت کردند که اشاره اسطوره شناسی نیز بر این واقعیت ، تطابقی تاریخی دارد . قرن ششم پس از میلاد میلتوس را به عنوان یک امپراطوری دریایی به رسمیت شناخت که مستعمراتی را بنیان نهاد . سنت باستان ، این شهر را در مقام مرکز دست کم نود مستعمره و پژوهش های نوین وجود تقریباً چهل وپنج مستعمره را تأیید می کند . این شهر تا۴۷۹ ق م تحت حاکمیت ایرانیان بود که پس از پیروزی یونانیان بر ایران ، از سیطره ایرانیان درآمد . در طی همین دوران چندین شهر دیگر توسط مهاجرین میلتوسی نیز بنیان گذاشته شد . این شهر یکی از مراکز مهم فلسفه وعلم بود که مردان بزرگی چون تالس ، آناکسیمندر و آناکسیمنس را پروراند . «موقعیت میلتوس …این شهر را “درجریان کامل اندیشه ی شرقی”قرار داده بودکه مورخین ایران باستان این را تایید کرده اند(a.t.olmsted,history of the Persian Empire.208) » بخش اعظمی از ایونیا تحت فرمان آلیاتس فرمانروای لیدیا بود؛آلیاتس بر اسمورنا پیروز شد ،اما چون ملطیان را هم آورد خود دید با آنها پیمان سازش بست(هرودوت،کتاب اول،۱۷ وبعد) .آلیاتس در حدود سالهای ۶۱۰تا ۵۶۰ پ.م فرمانروای کرد ، دوره ای که بخش اعظمی از زندگی تالس را در بر می گیرد .پسر وی ـ کرئوسوس ـ بر باریکه ساحلی ایونیا دست یافت اما در سال ۵۴۶ ق م بدست کوروشCyrus شکست خورد و جزءامپراطوری ایران گشت. اما این دو پادشاه موقعیت واستقلال میلتوس را محترم شمردند .در این موقعیت ملطیان باید فرصت فراوانی برای شناخت ذهن شرقی داشته باشندکه این جنبه را می توان جنبه انفعالی آنان نامید. اما در جنبه فعال ،یونانیان از طریق خشکی به بین النهرین واز طریق دریا به مصر مسافرت کردند، آنان مردانی اهل عمل بودند و تالس نیز به مصر مسافرت کرده است.» میلتوس در تولید منسوجات معروف خود از فن آسیایی که برتر از فن یونانی بود ،استفاده کرد. سال ۳۳۴ ق م این شهر توسط اسکندر فتح شد.