سپندارمذگان، روز ایرانی عشق به خانواده و همسر
«سپندارمذگان» از دو بخش «سپندارمذ» که نماد عشق بوده و پسوند «گان» به‌معنی «جشن» تشکیل شده است. «سپندارمذ» لقب ملی زمین به معنی گستراننده، مقدس و فروتن است. زمین نماد عشق است زیرا با فروتنی، تواضع و گذشت به همه عشق می‌ورزد. زشت و زیبا را به یک چشم می‌نگرد و همه را چون مادری در دامان پر مهر خود امان می‌دهد. به همین دلیل در فرهنگ ایران باستان سپندارمذگان نماد عشق بین زوج ها می‌پنداشتند.
در هر ماه، یک بار، نام روز و ماه یکی می‌شده که در همان روز که نامش با نام ماه مقارن می‌شد، جشنی ترتیب می‌دادند متناسب با نام آن روز و ماه. مثلا شانزدهمین روز هر ماه مهر نام داشت و که در ماه مهر، مهرگان لقب می‌گرفت. همین طور روز پنجم هر ماه سپندار مذ یا اسفندار مذگان نام داشت که در ماه دوازدهم سال که آن هم اسفندار مذ نام داشت، جشنی با همین عنوان می‌گرفتند.
در گذشته روز عشق را چطور جشن می‌گرفتند؟
در گذشته در روز سپندارمذگان، زنان پرهیزکار و دلسوز که عاشقانه به پرورش فرزندان خود و خانواده می‌پرداختند، لباس نو و زیبا بر تن می‌کردند تا در مراسم تقدیر حضور یابند و مورد تشویق همسران قرار بگیرند. همسران شان هم به رسم قدردانی از عشق زندگی‌شان، هدایای را در نظر می‌گرفتند و آن را خالصانه تقدیم به همسر خود می‌کردند.
یکی از آداب این جشن که در گذشته انجام می‌شد، نشاندن زنان بر روی تخت‌شاهی است. مردان به عنوان قدردانی و بیان محبت خود به همسرشان این کار را انجام می‌دادند و عشق و دلسوزی همسر خود را مورد ستایش قرار می‌دادند. در مقابل زنان باستان نیز در برابر محبت مردان خود که حامی و تکیه‌گاه زندگی‌شان بودند، به آن‌ها هدیه می‌دادند و بدین شکل عشق خود را اثبات می‌کردند.
همچنین از دیگر رسوم روز سپندارمذگان این بود که بسیاری از دختران مجرد و دم بخت را دعوت به ازدواج می‌کردند و مزایای این سنت حسنه را به دید آن‌ها می‌رساندند.
اساس روز عشق ایرانی، احترام به بانوان است
روز سپندارمذگان در فرهنگ کهن ایرانی نشان‌دهنده ارزشی است که برای جایگاه زنان در جامعه و خانواده از گذشته دور قائل می‌شدند و مقام والای زن را به عنوان اسطوره‌ای از فداکاری و دلسوزی، عشق و پرورش مورد سپاس و ستایش قرار می‌دادند که این خود نشان‌دهنده فرهنگ والای ایرانیان در گذشته‌ها دور است.
این کار یک تلنگر برای مردان تلقی می‌شد تا ارزش و مقام مادر و همسرانشان را بدانند و به آن‌ها احترام بگذارند البته این جشن‌ها تا مدت‌ها تداوم داشته و به صورت باشکوه و عظیم برپا می‌شد و تا احترام گذاشتن مردان به زنان همچنان در طول زندگی ادامه داشته باشد.
نه به ولنتاین !
با همه خوبی هایی که روز سپندارمذگان در فرهنگ ایرانی داشته، اکنون کمتر کسی است که بداند در ایران باستان از بیست قرن پیش از میلاد، روزی موسوم به روز عشق بوده است! متاسفانه در سال‌های اخیر بسیاری از هم وطنان مان این روز گرامی را که ریشه در تاریخ و فرهنگ ما دارد، فراموش کرده‌اند. شاید ناآگاهی قشر بسیاری از مردم و به خصوص جوانان، از وجود چنین روزی در تاریخ ایران است که منجر به فراموشی روز عشق ایرانی و حذف نسبی آن از تاریخ فرهنگ و تمدن ایرانی شده‌است و به واسطه همین فراموشی، فرهنگ غلط غرب نیز به اسم ولنتاین با همه آسیب هایش وارد کشور شده است.
اما انتخاب این روز یک ایراد دارد. در گاهشماری باستانی ایرانی، تمامی ماه‌های سال ۳۰ روز داشتند و جشن سپندارمذگان، در ۳۳۵امین روز سال برگزار می‌شده است. در حالیکه در تقویم خورشیدی که امروزه کاربرد دارد، شش ماه اول سال ۳۱ روزه هستند. بدین ترتیب جشن سپندارمذگان (روز ۳۳۵ام سال) به ۲۹ بهمن منتقل می‌شود.
یک هدیه متفاوت در روز عشق به همسر!
میوه خشک به جای شکلات و پاستیل
یادمان باشد فرهنگ ایرانی، یک فرهنگ غنی و دیرینه است و نباید آن را با فرهنگ کشورهای دیگر تلفیق کرد تا از اهمیت و ارزش آن کم نشود، پس بیایید در این روز به خصوص به جای خرس و شکلات و پاستیل های خارجی که برگرفته از تبلیغات کشورهای غربی است از میوه‌های خشک شده رنگارنگ، آجیل و یا شکلات‌های سنتی ایرانی استفاده کنیم که هم اغلب سالم‌تر هستند و هم اینکه رنگ و بوی ایرانی دارند.
انار و سیب نماد عشق است
از دیگر هدیه‌های خاص در این روز به خصوص و همه روزهای به خصوص دیگر انار و سیب هدیه است. همانطور که در فرهنگ غرب، قلب قرمز نماد عشق شناخته شده در فرهنگ زیبای ایرانی، روز عشق با انار و سیب سرخ همراه است. یک انار واقعی خشک شده با دستان خودتان یا یک انار سفالی می‌توانند گزینه‌های جذابی باشند.
هرچه از دل برآید، بر دل نشیند
همچنین برای ابراز عشق تان به خانواده تان می‌توانید هر آنچه در دل دارید را به زبان بیاورید، شک نکنید هرچه از دل بر بیاید بر دل نشیند. مثلا دلایل‌تان را برای دوست‌داشتن با خط نستعلیق برای همسرتان بنویسید یا چند دلیلی که او برایتان با بقیه متفاوت است را برایش بنویسید و در یک جعبه زیبا به او هدیه بدهید. همه دوست دارند دلیل‌هایی که دیگران دوستشان دارند را بدانند و چه چیزی بهتر از اینکه برایشان این دلیل‌ها را بنویسید و خاطره‌ای ماندگار برای همیشه شود.
کتاب بهتر از خرس است!
در فرهنگ باستان ما ایرانی ها کتاب و مطالعه جای به خصوصی دارد پس بیایید در این روز فرهنگی کتاب هدیه دهیم. مثلا یک کتاب شعر . شک نکنید از یک خرس بهتر و به درد به خورد تر است.
قدم زدن معجزه می‌کند
از دیگر کارهای ابراز عشق و احساسات در این روز فرهنگی قدم زدن در خانه‌ها و اماکن قدیمی شهر است. در زندگی پرهیاهوی امروز، ایجاد فرصتی برای قدم زدن کار ساده‌ای نیست. همه ما هرلحظه در حال دویدن هستیم پس یک قدم زدن معجزه می‌کند.در خانه‌های قدیمی از پنجره‌های رنگارنگ حیاط زیبای برف گرفته را تماشا کنید زندگی همین لحظه‌هاست و مطمئن باشید که این قدم‌زدن‌ها و خنده‌های بلند از بهترین روزهای زندگی شما در همه زندگی‌تان خواهد شد.
هر روز، روز عشق به خانواده است
در آخر بگوییم فرهنگ غنی ایرانی را فراموش نکنید و روزهای این چنینی را جشن بگیرید، اما یادتان باشد هر روز هم می‌تواند روز عشق در خانواده باشد اگر شما خوشحال و قدردان همسرانتان باشید. پس بیایید این روزهای به خصوص را گوشه ذهن و زندگی مان پر رنگ تر کنیم اما اجازه ندهیم عشق ورزیدن به خانواده مان را به یک روز محدود کند.
