استان سیستان بلوچستان با قدمتی بسیار طولانی یکی از قدیمی‌ترین مناطق ایران به شمار می‌رود که آثار زیادی از ادوار گذشته در آن به جا مانده است. شهر سوخته یکی از این آثار محسوب می‌شود که تاریخی دور و دراز دارد. در ادامه با تاریخ ما همراه باشید.

در طول تاریخ، تمدن‌های بسیاری شکل گرفته است. تعداد زیادی از این تمدن‌ها بر اثر حوادث گوناگونی از بین رفته‌اند و امروزه جز مقداری مخروبه یا حتی تنها یک اسم چیزی از آن‌ها باقی نمانده است.

اما موردی که در این میان اهمیت دارد، سرگذشت آن‌ها و دیدی است که از تاریخ هر منطقه و کشور به ما می‌دهند. تمدن در ایران تاریخی بسیار طولانی دارد و از این نظر باید کشورمان را در میان برترین کشورهای جهان قرار دهیم.

شهر سوخته میراث گران‌بهایی از گذشته‌ی اتفاق افتاده بر دیار سیستان و بلوچستان است که امروزه می‌توان با استناد به شواهد به دست آمده در آن، صفحات دیگری از تاریخ ایران را که مجهول مانده بود ورق زد.

معرفی

شهر سوخته در ۵۶ کیلومتری زابل واقع در حاشیه جاده‌ی زابل به زاهدان، نام شهری باستانی است که قدمتی بالغ بر ۵۰۰۰ سال دارد. قدمت این شهر را با دوره برنز تمدن جیرفت همزمان می‌دانند. شهر سوخته در ساحل رود هیرمند و دریاچه هامون بنا شده بود که همین مورد ماهیگری را به یکی از منابع درآمد اصلی مردم شهر تبدیل کرد.

طبق اطلاعات بدست آمده به وسیله‌ی باستان‌شناسان، این شهر در مجموع ۲۸۰ هکتار وسعت دارد. شهر سوخته در گذشته به ۵ بخش اصلی تقسیم شده بود که شامل ناحیه مسکونی در شمال شرقی، نواحی مرکزی، بخش صنعتی، بناهای یادبود و گورستان می‌شد. مردم در ناحیه‌ی مسکونی به وسعت ۸۰ هکتار زندگی می‌کردند.

همچنین شواهد نشان می‌دهد که در گذشته این شهر و نواحی اطراف آن سرسبز بود و درختانی چون بید مجنون، افرا و سپیدار در آن وجود داشت. گرچه طبیعت این ناحیه امروز به درختان گز محدود شده است.

در گذشته، دریاچه‌ی هامون که امروزه در اثر کم توجهی حال روز خوشی ندارد، دریاچه‌ای پرآب بوده است که موجبات شکل گیری چنین تمدنی را فراهم آورد. جدای از قدمت زیاد، موضوعی که به اهمیت این شهر می‌افزاید، پیشرفتی بوده است که در آن زمان حاصل شده بود و شهر سوخته را در زمره‌ی یکی از پیشرفته‌ترین شهرهای دنیا قرار می‌داد.

علاوه بر معرق کاری، آهنگری، حصیربافی، جواهرسازی، سنگ تراشی، سفالیه و ماهیگری، صنعت نساجی را باید نمود این پیشرفت در شهر سوخته نامید. ۱۲ نوع بافت پارچه‌ای یک رنگ و چندرنگ به دست آمده از خرابه‌های این شهر گواهی بر این مورد است.

همچنین سیستم آبرسانی و فاضلاب منظم به وسیله‌ی سفال یکی از مواردی است که سیستم شهرنشینی مدنی را در این شهر به خوبی نشان می‌دهد. از طرف دیگر نخستین پویانمایی (انیمیشن) جهان بر روی سفالینه‌های به دست آمده از شهر سوخته نشان‌دهنده‌ی هنر تعالی یافته در آن زمان است. نکته‌ی جالب دیگر کشف یک چشم مصنوعی در حفاری‌های انجام شده است که قدمت علم پزشکی و جراحی در ایران را قرن‌ها عقب‌تر می‌برد. یکی دیگر از موارد عجیب کشف شده، پیدا کردن بازی مشابه «تخته نرد» در این شهر است که با توجه به تاریخ قدیمی شهر سوخته، خواستگاه این بازی را به ایرانیان می‌رساند.

وجود چنین نشانه‌هایی از تمدن پیشرفته در فاصله‌های ۲۹۰۰ تا ۱۹۰۰ سال پیش از میلاد ایرانیان را به یکی از نخستین سردمداران تمدن بشری تبدیل می‌کند. البته احتمالا شهر سوخته تنها تمدن آن زمان در ایران نبوده است، چرا که شواهدی مبنی بر وجود تمدن‌های دیگری در «تپه یحیی»، «تل‌ابلیس»، بم و شهداد هم وجود دارد. در سال ۱۳۹۳  شهر سوخته به عنوان یکی از میراث‌های ارزشمند یونسکو به ثبت رسید. همچنین این شهر پیش از این و در سال ۱۳۸۵ با شماره‌ی ۱۸۹۸۳ به ثبت ملی رسیده بود.

آدرس

سیستان و بلوچستان، زابل

دسترسی

بدیهی است که برای دسترسی به شهر سوخته ابتدا باید به زابل سفر کرد. شهر سوخته در ۵۶ کیلومتری زابل در حاشیه‌ی جاده‌ی زابل به زاهدان قرار دارد. توصیه‌ی ما استفاده از اتومبیل شخصی است.

برای اقامت نیز می‌توانید در یکی از هتل‌ها یا مسافرخانه‌های زابل بمانید. در شش ماه اول سال از ساعت ۸ تا ۱۲ و ۱۶ تا ۲۰ و در شش ماه بعدی از ساعت ۸ تا ۱۲  و ۱۵ تا ۱۹ می‌توان از بقایای شهر سوخته دیدن کرد. البته به یاد داشته باشید صبح جمعه اجازه‌ی ورود به این مکان را ندارید.

قبل از بازدید بد نیست بدانید این ناحیه بسیار گرم است، بنابراین توصیه می‌کنیم تنها صبح‌ها یا شب هنگام از آن دیدن کنید. . همچنین بطری آب را فراموش نکنید.

شهر سوخته برای چه دوره ای است
چرا شهر سوخته سوخت؟
چرا شهر سوخته از بین رفت
چرا شهر سوخته اتش گرفت
چرا می گویند شهر سوخته
چرا به سیستان شهر سوخته میگویند
چرا شهر سوخته نام گرفت
چرا شهر سوخته نابود شد
چرا میگن شهر سوخته
چرا به شهر سوخته معروف است
چرا به شهر سوخته شهر سوخته میگویند
شهر سوخته چگونه ازبین رفت
شهر سوخته چگونه سوخت
شهر سوخته چگونه کشف شد
شهر سوخته چگونه نابود شد
شهر سوخته چیست
شهر سوخته کجا است
شهر سوخته کی کشف شد