پانته آ
او بانوی زیبا و افسونگر شوش بود که در جنگ به دست سپاه ایران اسیر شد و پس از ماجراهایی کوروش او را به شوهرش آبراداتاس رساند و آبراداتاس هم در راه کوروش جان سپرد. کوروش آرامگاهی برای این زن و شوهر ـ پانته‌آ و آبراداتیس ـ ساخت که گفته می‌شود بقایای آن هنوز در عراق بر پا می‌باشد.
پانته‌آ هنگامی که به اسارت کوروش بزرگ در آمد میان افسران و سرداران او هنگامه به پا خاست که این اسیر بسیار زیبا ار آنِ چه کسی خواهد شد . سر انجام برای پرهیز از درگیری آن را از آنِ کوروش دانستند کوروش نخواست بدو نزدیک شود زیرا ترسید که با دیدن زیبایی او فریفته شده و در گناه افتد و به دلیل وارستگی درون هنگامی که پی برد وی شوهر دارد وی را فراخواند و تا زمان رسیدن شوهرش یکی از افسران خود به نام آراسپ را نگهبان او ساخت .
پانته آ که اخلاق کوروش بزرگ را نمی‌دانست تصمیم به گمراه سازی آن افسر برای گریختن خود شد و بدو که آراسپ نام داشت گفت : « ای آراسپ من شیفته ی تو شده ام . » آراسپ فریب خورد و با خواسته ی ناپاک به چادر او رفت . کوروش که از این کار آگاه شد ؛ بهنگام به چادرِ پانته‌آ رسید و او را از دست آراسپ رهایی داد.
کوروش پانته آ را آزاد کرد و به همراهی جنگاورانی به شوهرش رسانید . وقتی پانته‌آ بزرگ منشی کوروش را دید شرمنده ی رفتار او شد و خود را مدیون خوش رفتاری و پاک نهادی اش دانست . او به شوهرش آبراداتاس داستان را گفت. آبراداتاس نیز خود را مدیون کورش دانست و برایش ارابه‌های جنگی ساخت که از شـُوَنـدهای ریشه ای ( دلایل اصلی ) پیروزی کوروش در جنگ با لیدیان شورشیو همچنین شکست فرمانروایی بابل شد.
آبراداتاس در نبرد لیدی دلاورانه جنگید و در نبرد برای راستی و برای میهن بزرگ ( ایران) کشته شد.کوروش چند تن را برای جلوگیری از خودکشی پانته آ بر وی گُماشت . پانته‌آ پس از مرگ او به دلیل دوستی بسیاربدو بر سر خاک او با خنجری که در جامه ی خود پنهان کرده بود دور از چشم نگهبانان در زمان غفلت آنان خودکشی کرد . کوروش فرمان داد تا آرامگاه با شکوهی برای هر دو آنان بسازند .
در کتاب کوروش نامه گزنفون تاریخ دان یونانی می توانید داستان پانته آ را به گستردگی بخوانید . همچنین کتاب بسیار زیبای بانوی افسونگر شوش فؤاد فاروقی برای به دست آوردن آگاهی های کامل در این زمینه بسیار سودمند است .
در باره معنی آن در لغتنامه دهخدا چنین آمده است :
پان ته آ – به لغت ایرانی به معنی نگهبان نیرومند (گرد آفرید) یا نگهبان فرد نیرومند را می‌دهد.
اصل یونانی آن ، یعنی دارای وحدت وجود با خدا یا تمام مزدوج با خدا است.
تابلو معروف وینسنت لوپز و داستان جوانمردانه کوروش بزرگ در برابر پانته آ و آبراداتاس
