فریایت یا پریاپت (اشک سوم)
پسر و جانشین اردوان اول، فریاپت سومین شاه اشکانی چنان بی رد و نشان است که حتی مورخان از خیال‌پردازی درباره او صرف‌نظر کرده‌اند. چون ما تاریخ این دوره را، کم‌وبیش مانند همه تاریخ ایران باستان، از گزارش‌های مورخان کلاسیک اروپای شرقی درباره خودشان شکار می‌کنیم، لابد این سکوت را بیشتر باید ناشی از آن دانست که مورخان کلاسیک چیزی برای گزارش درباره خود نداشته‌اند و یا در این دوره گوشه قبای ایرانیان به گوشه قبای آنان نگرفته است!
فقط پوستین در گزارشی کوتاه می‌گوید که فریاپت ۱۵ سال (از ۱۹۶ تا ۱۸۱ پیش از میلاد) حکومت کرده است. ظاهراً فریاپت نام حقیقی اشک سوم نبوده است و او این نام را که در اوستایی به‌صورت فریاپیتا به معنی «پدردوست» است، به تقلید از معاصر خود، سلوکوس چهارم فیلوپاتور، برای خود برگزیده و در سکه‌های خود ضرب کرده است.
برای مطالعه بیشتر حاشیه‌ای برای تاریخ نوشتیم که مورخان از خیال‌پردازی درباره فریاپت صرف‌نظر کرده‌اند، اما ما از این خیال‌پردازی پرهیز نمی‌کنیم که چرا و چگونه این شاه اشکانی خود را به تقلید از سلوکوس چهارم، که از اسکندریان بود و درهرحال مهاجم است و دشمن و گجسته،« پدردوست» می‌نامد و مردم روزگار او از سلوکوس فیلوپاتور چه می‌دانسته‌اند و چه برداشتی از او داشته‌اند که شاه اشکانی نمی‌توانسته است از این تقلید چشم بپوشد؟ ان هم به خط یونانی و بر روی سکه‌ای که می‌بایست در میان ایرانیان رواج می‌داشت!
چند پرسش آزاردهنده دیگر اینکه سکه بیش از دوهزارساله فریاپت سر شاه گمشده اشکانی را در کجا پنهان کرده بوده است تا در اواخر قرن نوزدهم در برلین دوردست زیر ذره‌بین دانشمندی بیگانه قرار گیرد؟ تاکنون خود ایرانیان چند سکه از هزاران سکه تاریخی این کشور تاریخی را {با تکیه‌بر دستاوردهای بیگانگان }بررسی کرده‌اند و خوانده‌اند؟ ما به کدام‌یک از هزاران سکه بیگانگان دلسوزی کرده‌ایم و مهر راز آن را برای نخستین بار شکسته‌ایم؟ و سرانجام اینکه عکس‌العمل ما در رویارویی بااین‌همه دقت چیست؟
منبع:
- تاریخ ایران در دوره سلوکیان و اشکانیان ، نوشته دکتر پرویز رجبی
- انتشارات پیام نور، چاپ شده در بهمن ۱۳۸۶
- تهیه الکترونیکی: سایت تاریخ ما، اِنی کاظمی
