آشور، خدای کوهستانی آشور
آشور/Ašur/
خدای آشور که نامش شبیه پایتخت آشور است و خدای ملی آشور شد. اصل و منشأ این نام، دانسته نیست. به نظر میرسد که وی یک خدای کوهستانی از جمعیت سامی شمال بینالنهرین باشد وجود داشت و در متون از زمان اورسوم به بعد، بدینصورت شناختهشده است. با بالا رفتن قدرت سیاسی آشور، این خدا در میان دیگر خدایان مقامی عالی یافت، ویژگیهای چندین خدای دیگر مانند انلیل Enlil ، آنو Anu، شمش šamaš را به او نسبت میدادند، این فرایند، ترقی مردوک را در بابل به یاد میآورد. دریکگونۀ آشوری انوماالیش Enuma Eliš، جای نام مردوک را آشور گرفته که درعینحال، بانام آن شار Anšar، یکسان شمردهشده است. پرستش آشور در شمال بینالنهرین تا سدۀ سوم میلادی باقی ماند.
پادشاه آشور رابطۀ ویژهای با این خدا داشت و او بهعنوان نخستین کاهن آشور خدمت میکرد و بهطور مستقیم مسئول اعمال پادشاهی و نقش او نقش آنو انلیل در بابل به شمار میرفت.
به نظر میرسد که آشور قبل از سلطنت سناخریب sennacherib (حدود هفتم پیش از میلاد)، هیچگونه همسر رسمی نداشت و در این زمان بود که نین لیل Ninlil ،ظاهراً همسر او شد. از طرف دیگر، ایشتار از آشور یا از نینوا نیز بهعنوان همسران خدای بزرگ آشور ذکرشدهاند.
نقش او که بر روی برجستگیهای گوناگون آشوری و بر روی ستونهای هرمی ظاهر میشود، یک قرص خورشید بالدار را نشان میدهد که دارای یک خدای ریشدار است که کمانی را به دست گرفته است.