نبو ، خدای بابلی
نبو/ Nabu/ _ خدای بابلی/
نام او را می‌توان به‌صورت هجایی نا. بی. اوم. na.bi. um یا به‌صورت اختصاری PA یا AK نوشت. ریشه شناسی این نام موردبحث است و می‌تواند از nb به معنای« نامیدن و اعلام کردن» باشد. تقریباً مانند «کسی که مرا خوانده است»، یا می‌تواند از ne/ abu به معنای« درخشان» یا از یک ریشۀ کاملاً متفاوت و تا شناختۀ سومری کهن باشد.
این خدا در آغاز، یک خدای سامی غربی بود و در فهرست خدایان ابلا Ebla از او نام برده شده است. تا آغاز هزاره دوم پیش از میلاد، آموری ها، او را احتمالاً معرفی کردند یعنی در همان زمانی که مردوک را به بین‌النهرین شناساندند. هر دو خدا در سراسر تاریخ خود (تا دورۀ ایرانی ها و بعد از آن)، روابط نزدیکی داشتند. ضمن آن‌که مردوک شهر _ خدای بابل شد، نبو در بور سیپا Borsippa ی مجاور در پرستشگاه ِا_ زیدا E- zida ی خود اقامت گزید. او را در آغاز دبیر وزیر مردوک می‌شناختند و هنگامی‌که مردوک ضمن خدایان رسمی به‌عنوان پسر ِال درآمد، نبو مشهور شد. به نبو نیز منصب حامی دبیران اعطا شد و این منصب را از نیسابا Nisaba الهه سومری گرفت. تعدادی الواح که به‌صورت زیبایی نوشته‌شده‌اند، در اینجایگاه مقدس به‌عنوان هدایایی جای داده‌شده‌اند، ولی تاکنون هیچ متن ادبی در ستایش رفتار وظایف این خدا نشده است. نبو نیز در آشور مورد پرستش بود. شلمنصر اول نخستین پرستشگاه را برای نبو در آشور ساخت (سدۀ سیزدهم پیش از میلاد) و پرستشگاه‌های دیگری در نینوا، کالاح kalah و خورس آباد برپا شد . پس از توسعۀ امپراتوری آشور از سارگون دوم به بعد، این خدا به‌صورت یکی از خدایان بزرگ قلمرو درآمد پدر کتیبه‌های سلطنتی غالباً از او استمداد شده است. محبوبیت او در میان مردم آشور به وسیله نام‌های شخصی بی‌شمار، نامه ها و دعاها به خوبی معلوم می‌شود. از این بابت، شاید او جای پدرش مردوک را گرفته باشد که به‌عنوان خدای ملی بابلی‌ها مورد قبول آشوری ها به‌عنوان فرزندش نبود. او حامی هرگونه منشی گری و مظهر سنت‌های فرهنگی جنوب بود و بسیار مورد تحسین قرار می‌گرفت. پس از سقوط آشور، نبو در میان خدایان نو _ بابلی، به مقامی ارجمند رسید، نخست به‌عنوان پسر مردوک و سپس، با توجه به مقام خودش، پرستش او درواقع تا زمان پارت‌ها ادامه یافت.
نبو با ارتقای خود به مقام خدای بزرگ، به‌صورت یک خدای همگانی درآمد که الواح سرنوشت به او سپرده شده بود و سرنوشت نوع بشر را می نوشت. در متون، او را با نی نورتا یکسان شناخته اند. گاهی از او به‌عنوان خدای آب و حاصلخیزی کشتزارها نام برده می‌شد و این شاید بدان لحاظ بود که تصور می‌رفت فرزند ِااَ باشد. همچنین به او لقب«خدای حکمت» داده بودند.
نبو
نبو
منبع:
- کتاب تاریخ اساطیری ایران، اثر ژاله آموزگار،
انتشارات سمت، چاپ شده در مهر ۱۳۹۵ - تهیه الکترونیکی: سایت تاریخ ما، اِنی کاظمی
