سفر پرخرج شاه
یکی از مشخصات جامعه ایران در سالهای ۱۳۴۲ تا ۵۷، گسترش و رواج انواع فساد (اداری، مالی و اخلاقی) در ارکان دولت و جامعه بود که در نتیجه آن ثروت ملت توسط دولت و دربار سلطنتی و بویژه شخص محمدرضا پهلوی مورد چپاول قرار می گرفت و یا به جیب یغماگران خارجی میرفت.
اختلاسها و خیانتهای هیأت حاکمه ایران در این دوره به حدی زیاد و بی رویه بود که حتی موضوع کتابها و مقالاتی در خارج هم شده بود. خزانه مملکت همچون حساب شخصی شاه بود و به انحاء مختلف از آن برداشت می شد، چنانکه برای برداشت از خزانه و صرف وجوه متعلق به ملت، تمایل شاه کافی بود و هر نوع خریدی را مجاز می ساخت، حتی خرید آپارتمان در خارج از کشور به افتخار مقامات خارجی کشور ثالث.
سند زیر گزارشی است از مقاله مندرج در روزنامه اسرائیل داوار، چاپ تل آویو. این سند بیانگر گوشهای از سوءاستفادههای بیکران و ریخت و پاشهای عیاشانه محمدرضا پهلوی در سفرهای اروپایی خود است. این مقاله در حالی در روزنامه فوق الذکر به چاپ رسیده و به نوعی علیه متحد همیشگی و دوست هم پیاله خود، دست به افشاگری زده است.
متن این سند، چنین است:
گزارش درباره مسافرت شاهنشاه آریامهر به اتریش
منظور: استحضار تیمسار ریاست ساواک
خلاصه ترجمه مقاله مندرج در روزنامه اسرائیلی داوار چاپ تل آویو درباره مسافرت شاهنشاه آریامهر به اتریش تحت عنوان «بازدید خصوصی گرانبها» که از طریق وزارت امور خارجه واصل شد به شرح زیر از عرض میگذرد:
ایران باید اقلاً ۲۵۰ تن نفت بفروشد تا مخارج بازدید خصوصی کوتاه محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه ایران را به وین تأمین کند. طبق حساب احتیاط آمیز روزنامه های وین مخارج شاهنشاه و همراهان مثل مخارج هتل، معاینات پزشکی و ضیافت به افتخار میهمان داران خود روزانه پنجاه هزار شیلینگ (۲۰۵۰۰۰ ریال) به صندوق اتریش وارد ساخت. از این رو تعجب آور نیست که رئیس جمهوری و صدراعظم و وزیر امور خارجه اتریش هنگام فرود آمدن و پرواز شاهنشاه در مقابل هواپیما ایستادند در حالی که چنین استقبالی به طور کلی تنها هنگام بازدید رسمی سران کشورها به عمل می آید.
این بازدید برای صنایع اتریش نیز مقرون به صرفه بود زیرا کارخانه های بزرگ این کشور موفق شدند با معظم له روابط مهمی برقرار سازند. صحبت از تأسیس یک کارخانه تولید واگن های راه آهن توسط اتریشی ها در ایران و همکاری در رشته های دیگر است. بنابراین مقامات اتریشی برای جلب رضایت میهمان خود، مأموران امنیتی را برای حفظ جان معظم له در مقابل ایرانی های مخالف ساکن در وین و سه خراب کار عرب که روزنامه های وین گزارش دادند که قصد دارند به جان شاهنشاه سوءقصد کنند، وارد عمل کردند.
رسماً اعلام شد که شاهنشاه برای معاینه نزد پروفسور فلینگر وارد وین شده اند ولی فعالیت های سیاسی و تبلیغاتی وسیع، ضیافت های رسمی، مصاحبه های مطبوعاتی و رادیو تلویزیونی بر آن اضافه شد. شاهنشاه در ملاقات با روزنامه نگاران در مورد افزایش بهای نفت – تورم پول در جهان و جنگ اعراب و اسرائیل مطالبی عنوان نمودند.
در وین گفته شد که در چنین صورتی همه چیز بر وفق مراد است و تنها علیاحضرت فرح همسر شاهنشاه که تنها چند دقیقه در اتریش اقامت داشتند، کار خوبی نکردند، زیرا می توانستند در اتریش به اتفاق والاحضرت غلامرضا پهلوی به ورزش روی برف بپردازند. این موضوع باعث خوشحالی خوانندگان مجلات مصور اتریش می شد زیرا به علیاحضرت فرح ملکه زیبا و بانو ثریا ملکه پیشین ایران بیش از بهای نفت و سیاست توجه دارند و این موضوع همچنین متصدیان جهانگردی اتریش را خوشحال می کرد که علیاحضرت نیز چندین تن نفت وارد کشور می کردند.