خانه فروغ الملک شیراز، موزه هنر مشکین فام

 خانه فروغ الملک شیراز

می خواهیم سری به یکی از محله های قدیمی شهر  شیراز بزنیم، جایی که بوی بهار نارنج هایش فضای کوچه پس کوچه های شهر را پر از عطر دلنشین خود می کند. یکی از بیشمار آثار تاریخی این شهر، خانه ایست قدیمی که اکنون به عنوان موزه هنر مشکین فام شناخته شده.

 

شیراز، شهر شعر، ادب و فرهنگ است. شهر سعدی و حافظ. در بهار گویی بهشتی است که از آسمان به زمین افتاده است. نفس که می کشی عطر و بوی بهار نارنج حال و هوایت عوض می کند،شهر شیراز یکی از توریستی ترین شهرهای کشور است. مکانی پر از جاذبه های گردشگری و دیدنی که هر ساله میلیون ها ایرانی را برای بازدید به سمت خود می کشاند. علاوه بر جاذبه های فرهنگی، تاریخی و طبیعی، شیراز مردمانی خونگرم دارد که با روی گشاده و خندان از میهمانان خود پذیرایی می کنند.

 

خانه فروغ الملک کجاست؟

یکی از دیدنی های این شهر، خانه فروغ المک قوامی است که به عنوان موزه هنر مشکین فام معروف است. خانه فروغ الملک شیراز کاربری مسکونی داشته است و همانند اکثر خانه های تاریخی دیگر، دارای چهار قسمت اصلی بیرونی، اندرونی، مطبخ خانه، حمام و اصطبل میباشد. بنای بیرونی خانه فروغ الملک توسط راهرو هایی به حیاط عمارت متصل است. در قسمت جنوبی یک سالن بزرگ برای پذیرایی از میهمانان در نظر گرفته شده است. در ضلع غربی، عمارت شاه نشین با پنجره های چوبی و قشنگ خود جای خوش کرده است. پنجره هایی که دارای تزئینات گره کاری هستند.

 

حیاط خانه فروغ الملک

این شاه نشین توسط حوضخانه ای به عمارت اندرونی متصل می شود. همانطور که از اسمش پیداست، اینجا مکانیست که میهمانان جایی در آن ندارند. اندرونی برای استفاده افراد خانواده ساخته شده است. عمارت اندرونی دارای یک سالن اصلی پذیرایی و تعدادی اتاق در شرق و غرب آن است. اتاق آینه نیز در جنوب همین اندرونی قرار گرفته . صاحب خانه فروغ الملک، فردی بوده به اسم قوام الدین که به فروغ الملک شهرت داشته است.

 

 

در دوره قاجاریه  سال ۱۲۱۰ هجری قمری، قوام الدین در یک زمین در محله سنتی سنگ سیاه و در نزدیکی بقعه بیبی دختران، دست به ساختن این بنا می زند. مساحت زمین این بنا ۱۰۲۰ متر مربع است. در سال های دهه هشتاد شمسی، این بنا که به حال خود رها شده بود تقریبا به صورت یک خرابه در آمده بود. خانه فروغ الملک توسط سازمان عمران و بهسازی شهری شیراز بازسازی و مرمت شد و در سال ۱۳۸۳ توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان فارس به موزه مشکین فام شیراز تغییر کاربری داد. این بنا بین دهه های ۲۰ تا ۵۰ به عنوان دبستان فروغ الملک مورد استفاده آموزش و پرورش کشور قرار می گرفته است.
مصالح به کار رفته در بنا چوب، سنگ و آجر میباشد که با ملات گچ، خاک و برخی نقاط کاهگل پوشیده شده است. همانند دیگر خانه های تاریخی، تزئینات زیبایی در خانه فروغ الملک به کار گرفته شده. آجرکاری های زیبا، کاشی کاری های دلنشین، گچبری ها، حجاری ها و نقاشی های زیبایی که بر روی سقف برخی از اتاق ها کشیده شده است، زیبایی های این بنا را دو چندان میکند.

 

در کوچه پس کوچه های یکی از محله های سنتی و قدیمی شیراز، بنایی معروف وجود دارد که علاوه بر زیبایی هایش، به موزه هنر مشکین فام هم تبدیل شده است. در موزه هنر مشکین فام که شاید کمتر مسافری به دیدن آن برود، آثاری ارزشمند از هنرمندان استان فارس در رشته های مختلفی مثل هنرهای تجسمی و هنرهای سنتی نگه داری می شود. این موزه به عنوان اولین موزه تخصصی و خصوصی هنرهای تجسمی در کشور ایران هم شناخته می شود.
در واقع آقای حسن مشکین فام بود که تاسیس این موزه را تقبل و خانه فروغ الملک شیراز را به این موزه تبدیل کرد. به همین دلیل است که نام آن را موزه هنر مشکین فام گذاشته اند.
علاوه بر آثار هنری خود خانواده مشکین فام آثار هنرمندان معاصر دیگر این استان هم در این موزه در معرض نمایش قرار داده است.

 

بخش آثار نقاشی خانه فروغ الملک

آثاری ارزشمند و نفیس از  ۳۰ هنرمند استان فارس در این بخش در معرض نمایش قرار داده شده است.

بخش آثار حجاری و سنگ تراشی در خانه فروغ الملک

نقوش اسلیمی، نقش گل و بوته، نقش حیوان، آیاتی از قرآن مجید و… که روی سنگ هایی مختلف توسط استاد حبیب مشکین فام به زیبایی هرچه تمام حجاری شده اند، در این بخش قرار گرفته است.

 

بخش آثار خطاطی و خوشنویسی در خانه فروغ الملک

در این بخش هم آثار خوشنویسی خانواده مشکین فام و هم آثاری از برجسته ترین خطاطان استان فارس به نمایش گذاشته میشود.

کتابخانه خانه فروغ الملک شیراز

کتاب هایی بسیار نفیس به همراه صدها بروشور، مجله، روزنامه های قدیمی، فیلم های قدیمی از رویدادهای قدیمی شیراز در این بخش نگه داری می شود.

فروشگاه تولیدات هنری

در این قسمت از موزه تولیدات هنری هنرمندان به نام استان فارس برای فروش در معرض نمایش قرار داده میشود. آثاری از جمله تابلوهای نقاشی، آلبوم های عکس، کتاب ها، بروشور ها و … که به قیمت نسبتا مناسبی برای علاقه مندان به هنر شیراز به فروش می رسند.

اتاق قدیمی

در این اتاق قدیمی، فضای قدیمی آن دوران برایتان تداعی می شود. مبل و صندلی های قدیمی، ظرف و ظروف قدیمی، گلدان ها، بخاری و دیگر لوازم قدیمی منزل خانواده مشکین فام برای نمایش در معرض دید شما قرار گرفته است.

شیراز علاوه بر جاذبه های گردشگری معروف زیادی که در دل خود جای داده است، جاذبه های بی نظیر دیگری هم دارد که متاسفانه گردشگران کمتر از آن ها خبر دارند. خانه فروغ الملک یکی از این جاذبه هایی است که مطمئنا از دیدن آن پشیمان نخواهید شد.