بایگانی سالیانه

۱۳۹۱

تمدن هلنی

در پرداختن به تمدن یونان باستان، هر چند تمدنهای دیگری تحت عنوان تمدنهای اژه ای (kulturen ) مانند تمدن کرت (Crete) و تمدن میسن (Mycene) دارای فرهنگ گسترده در عرصه های گوناگون بودند و تاریخ آنها را می شناسد و در خود ثبت کرده است، ولی…

ایران به عنوان یکی از پایگاههای دانش در روزگاران کهن

    شهر شوش در جنوب غربی ایران که قرنها پایتخت و پایگاه تمدن و هنر عیلامیان بود، پس از انهدام امپراطوری عیلام نیز عظمت دیرین خود را حفظ نمود. قدمت این شهر تاریخی به پنج هزار سال پیش از میلاد مسیح می رسد. این شهر بر روی چهار تپه قرار گرفته و…

ایران پیش از اسلام و تمدنهای جهان باستان – بخش سوم

 -بخش سوم این فرمانروا افراد تحت امر خود را به نقطه ای آورده که بین 30 تا 40 استادیوم (استاد، Estad واحد مسافت یونانی است. سی استاد برابر یک فرسنگ و چهل استاد تقریباً یک فرسنگ و نیم یعنی نُه کیلومتر گزارش شده است) با مقّر اولیه یعنی مبداء…

ایران پیش از اسلام و تمدنهای جهان باستان – بخش دوم

-بخش دوم گزنفون افسر یونانی که به عنوان فرمانده مزدور در سپاه کوروش کوچک (Kyrosder Kleinere) که جهت احراز تاج و تخت هخامنشیان علیه برادر خود اردشیر دوم (Artaxerxes II) می جنگید، خدمت می کرد. از مجموعه اطلاعات و یافته های خود دربارۀ فرهنگ…

ایران پیش از اسلام و تمدنهای جهان باستان – بخش اول

 مقدمه:     در تاریخ بشر از دیرین زمان تاکنون مناسبات سرزمینها و دولتها به صور گوناگون تحقق پذیرفته است. داد و ستدهای کالاها و فرآورده های سرزمینها به وسیلۀ بازرگانان، جهانگردان، مهاجران و مسافران شاخص ترین شیوه در روند شناخت متقابل مردمان…

نقش و سهم ساسانیان در نگارش و سامان دهی نوشته های دینی ایرانیان باستان

    هرگاه پژوهشگری بخواهد در زمینۀ موضوع فوق به تحقیق بپردازد، ابتدا با مشکلی به نام خط در نزد ایرانیان پیش از اسلام روبرو می شود. ما نیز ناگزیریم ابتدا پیرامون این مسئله و به ویژه نخستین خط ایرانیان با استناد به نشانه ها و مدارک تاریخی به…

ادبیات دینی و غیر دینی عصر ساسانی – بخش سوم

    پژوهشهای جامع و گسترده ای پیرامون پیشینه و سرنوشت آثار و نوشته های ایران باستان در دست است که با چشم پوشی از اندک اختلافات و لغزشهایی که در نتیجه گیریهای این پژوهشها به چشم می خورد، از نظر محتوا و تحلیل همه بر این باوراند که در دوران…

ادبیات دینی و غیر دینی عصر ساسانی – بخش دوم

    گروتفند پس از دقت زیاد به نکات راه گشای دیگری نیز پی برد، از جمله دریافت که این واژه ها در سطرهای اول و دوم و سوم هر بار پس از میخ مورب یعنی نشان جدا کننده قرار گرفته و به این نتیجه رسید که آخرین واژه ای که در سطر دوم نگاشته شده در وسط…

ادبیات دینی و غیر دینی عصر ساسانی – بخش اول

پیش از پرداختن به مبحث ادبیات دینی و غیر دینی ایران ساسانی و سرنوشت آن، شایسته است که به موضوع خط در ایران باستان که لازم ترن عنصر در نگارش و در ثبت این آثار است اشاره ای بکنیم. این یادگار عظیم و با ارزش تاریخی ایران باستان سرنوشتی به شرح…

موضع هنر ایرانی- ساسانی در برابر هنر مسیحی- غربی

    برخی از کارشناسان هنرهای باستانی هنر ایران ساسانی را از زمان شاپور دوم یعنی در سدۀ چهارم میلادی پس از صدور فرمان میلان توسط کنستانتین بزرگ قیصر روم در سال 313 میلادی و رسمیت و مشروعیت یافتن آیین مسیح در روم باستان را با وابسته به هنر…

ویژگیهای هنر معماری ساسانی – بخش سوم

    گفتنی است که مایه اصلی این آثار هنری و آثاری مشابه آنها در عصر ساسانی «آسیایی» بوده و سابقه آن در اشکال نه چنان پیشرفته در آسیای صغیر دیده شده است. در میان جانوران به طور عمده نقش قوچ کوهی و گراز به خاطر ارزش سمبولیک آنها که حتّی روی…

ویژگیهای هنر معماری ساسانی – بخش دوم

    ترسیم و نقر چنین مناظری چه به روی پارچه و پوست و پرگامنت و چه بر صخره ها و ظروف و خمره ها و مانند آن تجسّم و تبلوری از ظرافت هنری، قداست و معنویت فرهنگی و سیاسی در اندیشه زمام داران ساسانی بوده است. این گمان نیز در نزد محققان تقویت شده…

ویژگیهای هنر معماری ساسانی – بخش اول

    شاخص ترین عنصر در هنر معماری ساسانی، ساختن بناهای ایوان دار است. ایوان در معماری ساسانی بر مظاهر و عناصر دیگر معماری این دوره از تاریخ ایران حرف اول را می زند. ایوانها دارای سقفهای عمدتاً رواق گونه که از هنر معماری پارتی اقتباس شده است،…

سهم و نقش هنر در معماری سلطنتی و غیر سلطنتی عصر ساسانی

    پادشاهان ساسانی و سایر مدیران کشور ایران در آن مقطع زمانی همان گونه که اعصار بسیار کهن متداول بود بهترین و زیباترین مصالح ساختمانی را به ساختن کاخ شاهان، معابد و آتشگاه ها و سایر بناهای دولتی اختصاص می داده اند. این شیوه قرنها…

یادمانها و هنرهای گوناگون عصر ساسانی

    هنر ساسانی عمدتاً تکامل یافته و متحول شده در راستای اندیشه های دینی و سنت گرایی ایرانی است. گرچه گاه و بیگاه عناصر هلنیستی به جای مانده از دورۀ پیش از روی کار آمدن ساسانیان و نشانه هایی از جاذبه های هنری رومیان و حتی مظاهر هنری اقوام و…