چرا سیکها عمامه بر سر میگذارند؟
سیکها عموما عمامه هایی را بر سر میگذارند که دیدگاه های متفاوتی در شکل ظاهری و این عمامه منحصر به یک رنگ خاص نیست و بازشدۀ آن ممکن است حتی تا چهل متر طول داشته باشد. عمّامه شکل متمایزی از پوشش سر است که در سراسر کشورهای حوزۀ آسیای جنوبی و مرکزی و شمال و غرب آفریقا به چشم میخورد. البته این پوشش در هر کدام از این مناطق به سبک و به دلایل مختلفی مورد استفاده قرار میگیرد.اما از میان تمام کسانی که عمامه بر سر میگذارند، این سیکها هستند که عمامه را به نام خود کردهاند.
۵ اصل اساسی که تمامی پیروان دین سیک ملزم به رعایت آن هستند شامل موارد زیر است:
۱. کوتاه نکردن مو و جمع کردن موها در داخل عمامه؛
2. بر دست کردن دستبندی گرد و فولادی که نماد قدرت و اتّحاد است؛
3. داشتن یک شمشیر سنّتی برای تأکید بر قدرت رزمی؛
4. همراه داشتن یک شانۀ کوچک چوبی برای مرتب کردن موی سر که نماد نظم و پاکیزگی است؛
5. پوشیدن شلوارکی از جنس پنبه که نشانۀ پاکدامنی و آمادگی برای مبارزه است.
این پنج اصل را گورو گوبیند سینگ، آخرین گوروی آیین سیک در سال ۱۶۹۹ مقرّر کرد. از میان این موارد، جمع کردن مو در عمامه به بارزترین نماد آیین سیک تبدیل شده است.
گورونانگ که متولد یک خانواده هندو بوده است، در سال ۱۴۶۹ آیین سیک را پایه گذاری کرد. در آن زمان استفاده از عمامه نماد جایگاه فرد در جامعۀ هند بود و آموزگاران معنوی (مثل گورو نانک و بقیۀ ۹ گوروی آیین سیک) و همچنین اشرافیون و قشر متموّل جامعه همگی از عمامه استفاده میکردند. داشتن موی بلند نیز نماد قداست و قدرت معنوی محسوب میشد. لذا گورو گوبیند سینگ به پیروانش دستور داد که عمامه بر سر بگذارند و هیچوقت موی سر خود را کوتاه نکنند تا بدین ترتیب یک هویت متمایز و منحصربهفرد برای سیکها تعریف شود و از طرف دیگر، سیکها قدرت معنوی پیدا کنند و این ذهنیت در آنها تقویت شود که همۀ آنها در چشمان خداوند شرافتمند و با هم برابر هستند.
آیین سیک امروزه ۲۷ میلیون پیرو دارد که اکثریت آنها در پنجاب زندگی میکنند و پنجمین دین بزرگ جهان است. البته همۀ پیروان آیین سیک از عمامه استفاده نمیکنند و بعضاً سیکهای لیبرالتر این اصل را زیر سؤال بردهاند که عمامه بر سر گذاشتن یکی از شروط الزامیِ سیک بودن است. آیین سیک نیز همانند همۀ ادیان دیگر به دو جریان ارتدوکس و غیرارتدوکس تقسیم میشود و افرادی که زیرمجموعۀ هریک از این دو گروه قرار میگیرند، هر یک دیدگاههای مختلفی دربارۀ نحوۀ التزام به دین خود دارند. از بعد از واقعۀ یازده سپتامبر، بعضاً سیکها به خاطر عمامه و ریششان با مسلمانان، طالبان و داعشیها اشتباه گرفته شده و لذا آماج جرائم نفرت واقع شدهاند.