شیشه آلات آزمایشگاهی، مشخصات و ویژگی ها
شیشه‌آلات آزمایشگاهی به دسته‌ای از ابزارها و ظروف شیشه‌ای گفته می‌شود که در آزمایشگاه‌ها برای انجام آزمایش‌های شیمیایی، زیستی و فیزیکی به کار می‌روند. این ابزارها به دلیل شفافیت، مقاومت در برابر مواد شیمیایی و تحمل دمای بالا، از جنس شیشه (اغلب شیشه بوروسیلیکات) ساخته می‌شوند.
ویژگی‌های مهم شیشه‌آلات آزمایشگاهی:
- مقاومت حرارتی: شیشه‌های بوروسیلیکات مانند برندهای Pyrex یا Duran، تحمل دمای بالایی دارند.
- مقاومت شیمیایی: در برابر اسیدها، قلیاها و حلال‌های آلی مقاوم‌اند.
- شفافیت: امکان مشاهده داخل ظرف برای نظارت بر فرآیندها.
- عدم واکنش‌پذیری: اغلب با مواد شیمیایی واکنش نمی‌دهند.
کاربردها:
- انجام آزمایش‌های شیمیایی.
- اندازه‌گیری و مخلوط کردن مواد.
- ذخیره‌سازی و انتقال مواد شیمیایی.
- تقطیر، تبخیر و جداسازی مواد.
دلایل استفاده از شیشه آلات آزمایشگاهی چیست؟
در آزمایشگاه‌ها، ظروف شیشه‌ای به دلایل مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند که شامل ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاص شیشه می‌شود. دلایل اصلی استفاده از ظروف شیشه‌ای عبارتند از:
۱. مقاومت در برابر مواد شیمیایی
شیشه معمولاً در برابر واکنش‌های شیمیایی مقاوم است و با بسیاری از مواد شیمیایی واکنش نمی‌دهد. این ویژگی باعث می‌شود که بتوان از شیشه برای نگهداری مواد خورنده، اسیدی و قلیایی استفاده کرد.
۲. شفافیت
شیشه شفاف است و به محققان اجازه می‌دهد که تغییرات رنگ، ته‌نشینی، و دیگر واکنش‌ها را در حین انجام آزمایش به‌خوبی مشاهده کنند.
۳. تحمل دما
شیشه‌های مخصوص آزمایشگاهی، مانند شیشه بوروسیلیکات (مانند برند Pyrex)، می‌توانند دماهای بالا و تغییرات سریع دما را تحمل کنند. این خاصیت برای انجام آزمایش‌های حرارتی بسیار مهم است.
۴. غیرقابل نفوذ بودن
شیشه غیرقابل نفوذ است و هیچ ماده‌ای از آن عبور نمی‌کند، بنابراین برای نگهداری نمونه‌ها و محلول‌ها کاملاً مناسب است.
۵. بهداشتی بودن و سهولت در تمیز کردن
سطح صاف و غیرمتخلخل شیشه باعث می‌شود که تمیز کردن آن آسان باشد و هیچ ماده‌ای در منافذ آن گیر نکند.
۶. عدم تأثیر بر خواص مواد
شیشه معمولاً هیچ ماده‌ای به محلول اضافه نمی‌کند یا خواص آن را تغییر نمی‌دهد، در نتیجه نتایج آزمایش دقیق باقی می‌ماند.
۷. قابلیت بازیافت و دوام
ظروف شیشه‌ای قابل استفاده مجدد هستند و می‌توان آنها را با شستشو و استریل کردن مجدداً به کار برد، که از نظر هزینه و پایداری مفید است.
به همین دلایل، ظروف شیشه‌ای مانند ارلن، بشر، استوانه مدرج، و لوله‌های آزمایش یکی از ابزارهای اصلی در آزمایشگاه‌ها محسوب می‌شوند.
انواع شیشه برای ساخت شیشه آلات آزمایشگاهی
شیشه‌آلات آزمایشگاهی معمولاً از شیشه‌های خاصی ساخته می‌شوند که دارای مقاومت شیمیایی، حرارتی و مکانیکی بالا هستند. رایج‌ترین انواع شیشه‌هایی که برای ساخت شیشه‌آلات آزمایشگاهی استفاده می‌شوند عبارت‌اند از:
- شیشه بوروسیلیکات
- این نوع شیشه به دلیل مقاومت بالا در برابر تغییرات دما و مواد شیمیایی بسیار محبوب است.
- دارای ضریب انبساط حرارتی پایین است که آن را برای کارهای حرارتی مناسب می‌کند.
- نمونه معروف: Pyrex و Duran.
- شیشه کوارتز
- دارای خلوص بالا و مقاومت حرارتی فوق‌العاده است.
- برای کاربردهایی که نیاز به انتقال اشعه ماوراءبنفش (UV) یا کار در دماهای بسیار بالا دارند، استفاده می‌شود.
- شیشه سودا-آهکی اصلاح‌شده
- در مواردی که مقاومت شیمیایی و حرارتی خیلی بالا مورد نیاز نیست، از این نوع شیشه استفاده می‌شود.
- ارزان‌تر از شیشه بوروسیلیکات است و معمولاً در وسایل آزمایشگاهی یک‌بارمصرف یا ساده‌تر استفاده می‌شود.
- شیشه سربی (کریستال)
- بیشتر برای وسایل تزئینی یا کاربردهای خاص مانند ساخت عدسی‌ها و منشورها استفاده می‌شود.
- مقاومت شیمیایی و حرارتی آن نسبت به بوروسیلیکات کمتر است.
تفاوت بین شیشه آلات آزمایشگاهی و ظروف پلاستیکی آزمایشگاه:
شیشه‌آلات و ظروف پلاستیکی آزمایشگاهی هر دو ابزارهای ضروری در آزمایشگاه‌ها هستند و هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. در زیر به مقایسه این دو نوع ابزار از جنبه‌های مختلف می‌پردازیم:
۱. مواد سازنده و مقاومت شیمیایی
- شیشه‌آلات:
- معمولاً از شیشه بوروسیلیکات ساخته می‌شوند که مقاومت بالایی در برابر حرارت و مواد شیمیایی خورنده دارد.
- مناسب برای استفاده با اسیدها، بازها، و مواد آلی قوی.
- مقاومت کمی در برابر شوک مکانیکی دارند (شکننده هستند).
- ظروف پلاستیکی:
- از مواد مختلف مانند پلی‌اتیلن (PE)، پلی‌پروپیلن (PP)، یا پلی‌کربنات (PC) ساخته می‌شوند.
- مقاومت خوبی در برابر ضربه دارند و کمتر شکننده هستند.
- ممکن است در برابر برخی مواد شیمیایی (مثل حلال‌های آلی قوی) حساس باشند و با آنها واکنش دهند.
۲. مقاومت حرارتی
- شیشه‌آلات:
- مقاومت بالایی در برابر حرارت دارند و برای کار در دماهای بالا (مانند آزمایش‌های گرم کردن) مناسب‌اند.
- قابلیت استفاده در اتوکلاو (برای استریل کردن) دارند.
- ظروف پلاستیکی:
- محدوده تحمل دمایی پایین‌تری دارند. برای مثال:
- پلی‌اتیلن و پلی‌پروپیلن: تحمل تا حدود ۱۲۰-۱۳۵ درجه سانتی‌گراد.
- پلی‌کربنات: تحمل بیشتری دارد ولی باز هم کمتر از شیشه است.
- برخی انواع پلاستیک ممکن است در اتوکلاو یا دماهای بسیار بالا تغییر شکل دهند.
۳. شفافیت و دیدپذیری
- شیشه‌آلات:
- بسیار شفاف و بدون تغییر در طول زمان.
- مناسب برای مشاهده دقیق نمونه‌ها و واکنش‌های شیمیایی.
- ظروف پلاستیکی:
- در ابتدا شفاف هستند (مانند پلی‌کربنات) یا نیمه‌شفاف (مانند پلی‌پروپیلن).
- ممکن است با گذشت زمان و در معرض مواد شیمیایی یا اشعه UV مات شوند.
۴. وزن و قابلیت حمل
- شیشه‌آلات:
- سنگین‌تر هستند و جابجایی آنها سخت‌تر است.
- احتمال شکستن در هنگام حمل وجود دارد.
- ظروف پلاستیکی:
- سبک‌تر و حمل‌ونقل آسان‌تری دارند.
- مناسب برای کاربردهای میدانی و محیط‌های با احتمال سقوط.
۵. هزینه
- شیشه‌آلات:
- معمولاً گران‌تر هستند.
- در صورت شکست نیاز به تعویض پرهزینه دارند.
- ظروف پلاستیکی:
- اقتصادی‌تر و ارزان‌تر هستند.
- هزینه تعویض پایین‌تری دارند.
۶. دوام و طول عمر
- شیشه‌آلات:
- در صورت استفاده صحیح، طول عمر بالایی دارند.
- شکننده‌اند و ممکن است به‌راحتی بشکنند.
- ظروف پلاستیکی:
- مقاوم‌تر در برابر ضربه و سقوط.
- ممکن است با مواد شیمیایی خاص یا در طول زمان دچار تخریب شوند.
۷. سازگاری با محیط زیست
- شیشه‌آلات:
- قابل بازیافت و دوستدار محیط زیست.
- تأثیر زیست‌محیطی کمتری دارند.
- ظروف پلاستیکی:
- بازیافت آنها سخت‌تر است و ممکن است منجر به آلودگی محیط زیست شوند.
- نیازمند مدیریت دقیق زباله هستند.
نتیجه‌گیری:
- برای کاربردهایی که نیاز به مقاومت شیمیایی و حرارتی بالا دارند: شیشه‌آلات آزمایشگاهی ترجیح داده می‌شوند.
- برای کارهای موقت، آزمایش‌های سبک، یا حمل‌ونقل: ظروف پلاستیکی گزینه مناسبی هستند.
- ترکیب این دو نوع ابزار در آزمایشگاه: بهترین راهکار است تا از مزایای هر دو بهره‌مند شوید.
خرید شیشه آلات آزمایشگاهی با کیفیت:
از آنجایی که استفاده از هر نوع وسیله آزمایشگاهی در آزمایشگاه بسیار با اهمیت است، از این رو باید وسایل با کیفیت و با طول عمر بالا و در عین حال اقتصادی را جایگزین وسایل بی کیفیت و مستهلک شده آزمایشگاه کرد تا راندمان کار آزمایشگاه افزایش یابد.
همچنین جهت شروع به کار هر آزمایشگاهی تهیه بهترین و اقتصادی ترین شیشه آلات آزمایشگاهی، اهمت بالایی دارد. از این رو در این مطلب تصمیم گرفتیم یکی از برترین تولیدکنندگان شیشه آلات آزمایشگاهی را به شما معرفی نماییم.
همین حالا میتوانید به قسمت شیشه آلات آزمایشگاهی سایت گروه تولیدی زرین پیرکس وارد شده و خریدی امن، باکیفیت و اقتصادی را تجربه کنید.
