اختلال خوردن چیست و چگونه میتوان آن را درمان کرد ؟
اختلالات خوردن گروهی از شرایط روانی و رفتاری هستند که با الگوهای ناسالم در غذا خوردن، نگرش‌های منفی نسبت به غذا و بدن، و تأثیرات جدی بر سلامت جسمی و روانی فرد مشخص می‌شوند. این اختلالات معمولاً به دلایل پیچیده‌ای شامل عوامل ژنتیکی، روان‌شناختی، محیطی و اجتماعی ایجاد می‌شوند.
انواع اختلالات خوردن
به گزارش هلث دی نیوز، اختلالات خوردن یکی از اختلالات روانی شایع هستند که می‌توانند تأثیرات منفی و جدی بر سلامت جسمی و روانی فرد بگذارند. این اختلالات شامل رفتارهای ناهنجار در مورد غذا، وزن و بدن هستند که می‌توانند به مشکلات جدی جسمی و روانی منجر شوند. در این مقاله به بررسی دقیق این اختلالات، علل ایجاد آنها، علائم، و روش‌های درمان آن پرداخته خواهد شد.
۱. بی‌اشتهایی عصبی (Anorexia Nervosa)
- ویژگی‌ها: کاهش وزن شدید، ترس شدید از افزایش وزن، تصویر بدنی تحریف‌شده.
- رفتارها: محدود کردن شدید کالری، ورزش بیش از حد، یا استفاده از روش‌های غیرمعمول برای کاهش وزن.
- عوارض: ضعف عضلانی، ریزش مو، کم‌خونی، پوکی استخوان، نارسایی قلبی.
۲. پرخوری عصبی (Bulimia Nervosa)
- ویژگی‌ها: دوره‌های مکرر پرخوری (خوردن مقدار زیادی غذا در مدت کوتاه) همراه با تلاش برای جبران (مانند استفراغ عمدی، مصرف ملین‌ها، یا ورزش شدید).
- عوارض: آسیب به معده و مری، فرسایش مینای دندان، عدم تعادل الکترولیت‌ها، مشکلات گوارشی.
۳. اختلال پرخوری (Binge Eating Disorder)
- ویژگی‌ها: دوره‌های پرخوری بدون رفتارهای جبرانی، همراه با احساس گناه یا شرمندگی.
- عوارض: اضافه‌وزن، دیابت نوع ۲، فشار خون بالا، مشکلات قلبی.
۴. اختلال خوردن اجتنابی/محدودکننده (ARFID)
- ویژگی‌ها: اجتناب یا محدود کردن شدید مصرف غذا به دلیل بی‌علاقگی به غذا، ترس از عوارض خوردن (مانند خفگی) یا حساسیت به طعم، بافت یا بو.
- عوارض: کمبود مواد مغذی، کاهش وزن، مشکلات رشدی (به‌ویژه در کودکان).
۵. سندرم شب‌خواری (Night Eating Syndrome)
- ویژگی‌ها: مصرف زیاد غذا در شب یا بیدار شدن مکرر برای غذا خوردن.
- عوارض: اختلال در خواب، افزایش وزن.
۶. ارتورکسیا (Orthorexia)
- ویژگی‌ها: تمرکز وسواسی بر “خوردن سالم” که به کاهش کیفیت زندگی منجر می‌شود.
- رفتارها: اجتناب از غذاهایی که سالم تلقی نمی‌شوند، محدودیت‌های غذایی غیرمنطقی.
دلایل اختلالات خوردن
- ژنتیکی: سابقه خانوادگی اختلالات خوردن یا مشکلات روانی.
- زیستی: تغییرات در سطح هورمون‌ها یا نوروترانسمیترها.
- روان‌شناختی: اضطراب، افسردگی، کمال‌گرایی، عزت نفس پایین.
- اجتماعی و فرهنگی: فشار برای داشتن بدن “ایده‌آل”، تبلیغات رسانه‌ای، یا انتظارات اجتماعی.
علائم هشداردهنده
- تغییرات غیرعادی در وزن.
- مشغولیت ذهنی شدید با وزن، شکل بدن، یا کالری‌ها.
- پرهیز از غذا خوردن در جمع.
- انجام رفتارهای جبرانی مانند استفراغ یا ورزش شدید.
- علائم جسمی مانند خستگی، سرگیجه، یا کمبود انرژی.
درمان اختلالات خوردن
- روان‌درمانی:
- رفتاردرمانی شناختی (CBT): برای تغییر الگوهای فکری و رفتاری ناسالم.
- روان‌درمانی بین‌فردی (IPT): برای بهبود روابط اجتماعی و مقابله با عوامل استرس‌زا.
- دارودرمانی:
- استفاده از داروهای ضدافسردگی یا ضداضطراب در موارد لازم.
- تغذیه‌درمانی:
- همکاری با متخصص تغذیه برای تنظیم رژیم غذایی مناسب و سالم.
- درمان چند‌تخصصی:
- ترکیب روان‌پزشکی، تغذیه‌درمانی و حمایت خانوادگی.
- حمایت خانوادگی:
- آموزش به خانواده برای درک بهتر و حمایت از فرد.
عوارض عدم درمان
- آسیب‌های جدی جسمی مانند نارسایی ارگان‌ها، پوکی استخوان و مشکلات قلبی.
- مشکلات روانی شدید مانند افسردگی مزمن یا خطر خودکشی.
اگر فکر می‌کنید شما یا یکی از عزیزانتان با اختلال خوردن مواجه است، مراجعه به یک متخصص روان‌شناس یا روان‌پزشک اولین گام مهم است.
