بررسی تاریخچه پیدایش چسب در جهان و ایران از ابتدا تا امروز
تقریبا همه ما در شرایط مختلف مجبور به استفاده از چسب برای ترمیم وسایل مختلف بودهایم. اما شاید کمتر کسی به تاریخچه این محصول کاربردی فکر کرده باشد.
این محصولات که در انواع مختلف و برای تولید یا ترمیم وسایل و لوازم گوناگون مورد استفاده قرار میگیرند، قدمتی بسیار زیاد و بهدور از تصورات ما دارند.
انسانها در طول تاریخ همواره بهدنبال راههایی برای بقا بودهاند و در این بین، استفاده از مواد چسبنده طبیعی تا حد زیادی به آنها کمک کرده است.
شاید آگاهی از دلیل این موضوع و اطلاع از قدمت استفاده از مواد چسبنده برای شما جالب باشد. در این صورت بهتر است تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
بررسی قدمت چسب
اگر بخواهیم قدمت واقعی اولین چسب را بیان کنیم، باید بگوییم که منشاء استفاده از آن به ماقبل تاریخ باز میگردد.
یکی از اساسیترین دلایل برای استفاده از مواد چسبنده، شکار بود. شکارچی برای اتصال سنگ به نوک پیکان مجبور بود از مادهای استفاده کند که با حالت چسبنده خود، بتواند این ۲ قطعه را به یکدیگر متصل کند.
بهطور کلی و طبق تحقیقات صورتگرفته، میتوان گفت که استفاده از مواد چسبنده به ۲۰۰ هزار سال پیش و زمان انسانهای اولیه باز میگردد.
شاید بتوان با صراحت گفت این مواد و کاربردهایی که در تولید محصولات مختلف مانند انواع اسلحه و ابزار داشتند؛ یکی از دلایل اساسی در حفظ نسل بشر بودهاند.
امروزه ابزارهایی مانند تبر و همچنین وسایل تزئیناتی پیدا شده که محققان طول عمر آنها را بین ۵۲۰۰ تا ۶ هزار سال میدانند.
جالب است بدانید انسانهای نخستین در تولید آنها از مواد چسبنده طبیعی استفاده میکردند.
استفاده از چسب در امپراطوریهای قدیم
یکی از امپراطوریهای عظیم که در ساخت لوازم چوبی، سلاح، ایجاد پاپیروس و ابزاری برای نگهداری یادداشتها از مواد چسبنده استفاده میکرد، مصر بود.
امرزوه چسبی در مقبره فراعنه کشف شده که قدمت آن به ۲۵۰۰ سال پیش باز میگردد.
امپراطوری روم نیز در معماریهای خاص خود و برای استحکام کاشیها و موزاییکهای کف، از مواد چسبنده پرقدرتی استفاده میکرد که هنوز هم پابرجا ماندهاند.
برای ساخت چسب در آن زمان از حیوانات سمدار، پوست حیوانات و بافت همبند استفاده میشد. پس از ترکیب این مواد و حرارتدادن به آنها، ماده ژلهای مانندی بهوجود میآمد که ابتدا آن را خشک و سپس به پودر تبدیل میکردند.
برای استفاده از این پودر بهعنوان مادهای چسبنده، لازم بود مقداری آب به آن اضافه کنند. این شرایط تا قرن ۲۰ در کل دنیا ادامه داشت و هیچ محصول تازهای در این صنعت بهوجود نیامد.
جنگ جهانی اول و ابداع چسب
شرایط جنگی همیشه باعث ایجاد اختراعات جدید شده و شروع جنگ جهانی اول نیز باعث شد تولید که چسبها با تغییرات جدیدی همراه شود.
لازم به ذکر است که از نمونههای آن میتوان به چسبهای قابل اشتعال نیتروسولولوزی و شیر اشاره کرد.
انقلاب در این محصولات درسال ۱۹۳۰ و با ظهور صنعت مدرن و شیمی اتفاق افتاد. دانشمندان از دانش خود در زمینه انقلاب پلاستیک استفاده کردند و انواع چسب صنعتی را بهوجود آوردند.
ادامه تغییرات در این مواد چسبنده به جنگ جهانی دوم باز میگردد. ترکیبات تازه کشفشده باعث تولید چسبهای اپوکسی، نئوپرن و اکریلونیتریل شد.
اختراع چسبهای قطرهای بهصورت تصادفی
هری کوور و تیمش در سال ۱۹۴۲ و زمانی که روی شفافسازی پلاستیک برای نشانهگیری در اسلحههای جنگی کار میکردند؛ متوجه سیانواکریلات شدند.
این اصطلاح در واقع به تمام چسبهایی گفته میشود که قدرت زیادی دارند و در مصارف پزشکی، صنعتی و خانگی مورد استفاده قرار میگیرند.
چسبهای قطرهای که برای مصرف عموم به تولید رسیدند در سال ۱۹۵۰ رونمایی شدند. هنوز هم میتوان این نمونه را چشماندازی برای تولید نسل جدیدی از چسبها دانست.
تاریخچه چسب در ایران
در ایران نیز مانند سایر کشورها با استفاده از روشهای قدیمی به تولید مواد چسبنده میپرداختند اما اولین چسب در ایران کدام است؟
در پاسخ باید گفت که کشور ایران در ابتدا، مجبور به واردکردن این محصول بود. اما با گذشت زمان، تولیدکنندههای داخلی تصمیم به ساخت این محصول به صورت ملی گرفتند.
اولین چسب ۱۲۳ در سال ۱۳۸۸ توسط شرکت آنا شیمی آراز در ایران تولید شد. البته این پایان راه نبود.
بلکه با استقبال زیاد مصرفکنندگان و بهدلیل رفع نیازهای اساسی بازار، این مجموعه تصمیم به تولید انواع دیگری مانند چسبهای قطرهای ساندیسی، آکواریوم و ۲ قلو نیز گرفت.
انواع چسب
سیر تکاملی چسبها پس از انقلابهای صورتگرفته با سرعت ادامه داشت. بهگونهای که در حال حاضر انواع مختلفی از آنها تولید و به بازار عرضه میشود. در ادامه با برخی از پرکاربردترین این محصولات آشنا میشویم.
- چسب آکواریوم: از این مدل که با عنوان درزگیر نیز شناخته میشود، میتوان بر روی سطوحی استفاده کرد که ممکن است آب در آنها نفوذ کند.
این محصول در مدلهای بیرنگ، شفاف و رنگی تولید میشود. همچنین بیشترین دلیل در تفاوت قیمت مدلهای مختلف آن به ساده یا ضد باکتری بودن و کاربردهای مدل محصول برمیگردد.
- قطرهای: یکی از محصولات متنوع موجود در بازار که در بالا نیز به آن اشاره شد چسب قطرهای است که با قدرت بسیار زیاد خود، میتواند سطوح مختلف پلاستیکی، فلزی، شیشهای و سنگی را به یکدیگر بچسباند.
این نمونه کاملا بیرنگ است و برای سطوحی که از حساسیت بالایی در حین چسبکاری برخوردارند میتواند گزینه مناسبی باشد.
- پلی اورتان: این مدل یکی از کاربردیترین محصولاتی است که میتوان وجود آن را برای هر خانه و کارگاهی ضروری دانست.
این محصول میتواند با قدرت بسیار زیاد سطوح مختلف فلزی، فایبرگلاس، لاستیک و سنگ را به یکدیگر پیوند دهد.
- چسب ۱۲۳: این محصول با سرعت بالایی که در خشکشدن دارد میتواند ضروریترین وسیله خانه شما محسوب شود.
علاوهبر سرعت، قدرت بالای این محصول باعث محبوبیت آن در سراسر دنیا شده است. این نمونه از چسبها برای پیوند دادن سطوح مختلف کاربرد دارند.
جمعبندی
چسب یکی از محصولات بسیار پرکاربرد است که میتوان با استفاده از آن لوازم مختلف را تعمیر کرد. البته در کارخانهها و کارگاهها از این محصول برای تولیدات مختلف نیز استفاده میشود.
اگر بخواهیم تاریخچه مواد چسبنده را بررسی کنیم، باید گفت به حدود ۲۰۰ هزار سال پیش باز میگردد. این یعنی انسانهای نخستین برای ساخت ابزار و سلاح از موادی که دارای خاصیت چسبنده بود استفاده میکردند.
با شروع جنگ جهانی اول تغییرات زیادی در تولید چسبها صورت گرفت و این انقلاب با ظهور شیمی و صنعت مدرن تا حدودی تکمیل شد.
جنگ جهانی دوم نیز شروع دوبارهای در ایجاد تغییرات روی این محصول و ظهور چسبهای پرکاربرد قطرهای بود.
در سال ۱۳۸۸ نیز اولین چسب ۱۲۳ در ایران و توسط شرکت آنا شیمی آراز تولید شد.